Bảo Đại
Bảo Đại, Nguyễn Phúc Vĩnh Thụy jaioa, (Huế, Frantziar Indotxina, 1913ko urriaren 22a - Paris, Frantzia, 1997ko uztailaren 30a) Vietnamgo azken enperadorea izan zen, 1925etik 1945era bitartean.
Biografia
aldatu1925ean Khải Định bere aita hil zelarik, enperadore-titulua heredatu zuen. Hala ere, 1932ra arte Frantzian segitu zuen ikasketak egiten. Hurrengo urtean bertan, bere agintea eskuratu nahiz, lehen ministroaren kargua kendu zuen, eta bera geratu zen enperadore. Hasieran herriarekin bateraturik nahi izan zuen gobernatu: monarkia konstituzionala eta mandarin-sistema aldarrikatu zituen, eta justizia eta irakaskuntza eraberritu nahi izan zituen. Hala ere, Frantziaren administrazio kolonialari men egin zion. 1945ean, japoniarrek Vietnam hartu zutelarik, Frantziarekiko itunak eten eta Asiako Sortalde Handiaren alde azaldu zen. Ho Chi Minhek errepublika aldarrikatu zuenean, bere kargua utzi eta Hong Kongera alde egin zuen. 1948an Frantziak Vietnamen burujabetasuna onetsi zuenean, gobernua antolatu nahi izan zuen berriro, baina huts eginik, Frantziara erretiratu zen, bere titulua galdu gabe, hala ere. 1954an, Estatu Batuetako gobernuak hala eskaturik, Ngo Dinh Diem gobernuburu izendatu zuten. Hark, 1955eko erreferendumean, monarkia ezabatu zuen. Orduz geroztik, Bao-Dai Frantzian bizi izan zen, erbesteraturik, eta 1997an hil zen, Nizatik gertu.
Erreferentziak
aldatu- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.