Azido zianhidriko

konposatu kimiko

Azido zianhidrikoa[1][2] edota hidrogeno zianuroa[3] (HCN), maiz azido prusiko[1] ere deitua, eta, formulazio organikoan, metanonitrilo eta formonitrilo izena jasotzen duena, konposatu kimiko bat da. Koloregabea, erabat pozoitsua eta oso sukoia da, 26°C-tan irakinez. Arbendol mikatz usain arina du, baina pertsona batzuk ez dira gai hau usaintzeko, beren genetikagatik. Zianuro hidrogenoa arinki azidoa da, eta bere gatzak zianuro izenez ezagutzen dira.

Azido zianhidriko
Formula kimikoaCHN
SMILES kanonikoa2D eredua
MolView3D eredua eta [H+.[C-]#N 3D eredua]
KonposizioaNitrogeno, hidrogeno eta karbono
Azido konjokatuaprotonated hydrogen cyanide (en) Itzuli
Base konjokatuaZianuro
AurkitzaileaCarl Wilhelm Scheele
Motamonoprotic acid (en) Itzuli, Nitrilo, carbon acid (en) Itzuli eta arma
Tautomeroahydrogen isocyanide (en) Itzuli
Ezaugarriak
Dentsitatea
0,000671 g/cm³ (20 °C, gas)
Biskositate dinamikoa0,201 Pl
Errefrakzio indiziea1,2675
Azidotasuna (pKa)9,21
Momentu dipolarra2,98 D eta 2,984 D
Fusio-puntua−14 °C
−13,4 °C
Irakite-puntua26 °C (760 Torr)
26 °C (101,325 kPa)
Fusio-entalpia2,98 D eta 2,984 D
Lurrun-presioa630 mmHg (20 °C)
Masa molekularra27,011 Da
Erabilera
Rolachemical warfare agent (en) Itzuli, Gas ganbera, Pozoi eta primary metabolite (en) Itzuli
Arriskuak
NFPA 704
4
4
1
Lehergarritasunaren beheko muga5,6 vol%
Lehergarritasunaren goiko muga40 vol%
Denboran ponderatutako esposizio muga11 mg/m³ (8 h, Ameriketako Estatu Batuak)
Denbora laburreko esposizio muga5 mg/m³ (baliorik ez)
Flash-puntua−17,8 °C
IDLH55 mg/m³
Eragin dezakehydrogen cyanide exposure (en) Itzuli
Identifikatzaileak
InChlKeyLELOWRISYMNNSU-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia74-90-8
ChemSpider748 eta 19951400
PubChem768
Reaxys1718793
Gmelin18407
ChEMBLCHEMBL183419
NBE zenbakia1051
RTECS zenbakiaMW6825000
ZVG12450
DSSTox zenbakiaMW6825000
EC zenbakia200-821-6
ECHA100.000.747
MeSHD006856
RxNorm1367183
Human Metabolome DatabaseHMDB0060292
KNApSAcKC00007569
UNII2WTB3V159F
KEGGC01326

Erreferentziak

aldatu
  1. a b Saila, Kultur. (2011-07-18). «prusiko» www.euskadi.eus (Noiz kontsultatua: 2023-09-10).
  2. «azido zianhidriko – ZT Hiztegi Berria» zthiztegia.elhuyar.eus (Noiz kontsultatua: 2023-09-10).
  3. Rejado, Jon. (2023-09-10). «Tximinietatik datorren arriskua» Berria (Noiz kontsultatua: 2023-09-10).

Kanpo estekak

aldatu


  Artikulu hau kimikari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.