Wikipedia

Automatizazio industrial

Automatizazio industriala sistema edo elementu konputarizatuak, elektromekanikoak, elektropneumatikoak eta elektrohidraulikoak helburu industrialetarako erabiltzea da.

Automatizazioa aldatu

Automatizazioa (antzinako grekotik auto, 'norberak gidatua') teknologiaz, eragintza-sistema motorizatuez eta robotez baliatzen da, eskuliburuak prozesu automatikoekin edo erdiautomatikoekin ordezkatzeko. Automatizazio industrialak denbora eta baliabideak aurrezteko eta prozesu industrialetan giza hutsegiteak eragindako kostuak gutxitzeko aukera ematen du.[1]

 
Robot industriala.

Baina, fisikoki, nola ikusten da sistema automatizatu bat? Gehienoi burura datorkigun erantzuna mihiztatzeko beso robotikoak eta gauza sofistikatuegiak dira, baina, egia esan, esandako elementuetako batzuekin imajinatzen den edozer izan daiteke, adibidez, ate bat automatikoki ixtea, modu pneumatikokoan eginez gero, konpresore bat, ateari lotutako pistoi bat eta pistoi horri eragiten dion zerbait beharrezkoak izango lirateke, eta elektrikoa balitz, motorrekin eta etengailuekin. Oinarrizko beste adibide bat jasogailu bat da.

Industrian, automatizatu behar den edozein kasutan bezala, makinak edo dena delakoak bere rola betetzea ez ezik, segurua eta zehatza izatea beharrezkoa da.

Aurrekari historikoak aldatu

Historiaurrea aldatu

Hasiera batean, lehen makina sinpleak esfortzu forma bat ordezkatzen zuten gizakiak erabiltzeko gai izateko beste forma batean, adibidez, objektu astun bat polea-sistema batekin edo palanka batekin altxatzea. Ondoren, makinak gai izan ziren gizakien edo animalien energiaren ordez, energia berriztagarriko forma naturalak jartzeko, hala nola, haizea, mareak edo ur-fluxu bat.

XIX. mendea aldatu

1801ean, txartel zulatuak erabiliz ehungailu automatiko baten patentea eman zioten Joseph Marie Jacquardi, ehungintzaren industria irauli zuena.

Gaur egungo automatizazioaren zatirik ikusgarriena robotika industriala izan daiteke. Hona hemen abantaila batzuk: errepikakortasuna, kalitate-kontrol estuagoa, eraginkortasun handiagoa, enpresa-sistemekin integratzea, produktibitatea handitzea eta giza lana murriztea. Desabantaila batzuk hauek dira: kapital handia behar izatea, malgutasuna nabarmen murriztea, eta mantentzearekiko eta konponketarekiko mendekotasuna handitzea.

 
Lurrun-makina. Lehen industria-iraultza.

XX. mendea aldatu

XX. mendean desberdintasun bat garatzen hasi zen lehen industria-iraultzaren, bere muina mekanizazioa zena (lurrun-makina), eta duela gutxi izendatu zen bigarren industria-iraultzaren artean, industriaren automatizazioaren ingurukoa.[2]

Automatizazio industriala osatzen duten teknologiak aldatu

Teknologia askok osatzen dute automatizazio industriala, adibidez, elektrizitate industriala, industria-pneumatikoa, oleohidraulika, automata programagarria edo kontrolatzaile logiko programagarria, industria-komunikazioa eta robotika industriala.

Gizona-makina interfazeak aldatu

Gizon-makina interfazeak edo gizon-ordenagailu interfazeak PLCekin eta beste ordenagailu batzuekin komunikatzeko erabiltzen dira, tenperaturak edo presioak sartzeko eta monitorizatzeko kontrol automatikoetarako edo alarma-mezuei erantzuteko.

Erabilera emergenteak aldatu

Prozesuen automatizazioak hainbat aplikazio eremu ditu eta ingeniaritzaren hainbat adar hartzen ditu barnean. 4.0 industriaren testuinguruan sortzen ari diren teknologia berrien aurrerapenari esker, hala nola big data, adimen artifiziala, 5G konektibitatea, besteak beste, posible da aplikazio-eremu berriak irekitzea, eta bertan produkzio-prozesuak optimizatzea, balio-katea indartzea, eraginkortasun operazionala handitzea eta enpresen produktibitatea bilatzen da.[3] Adibidez:

Meatzaritza automatizatua aldatu

Meatzaritza automatizatuak giza lana prozesu mineraletik kentzea dakar.[4] Meatzaritza industria automatizaziorako trantsizioan dago. Meatzaritza automatizatua bi teknologia motari erreferentzia egiten dion termino orokorra da. Lehen mota prozesuen eta softwaren automatizazioari dagokio; bigarrena, berriz, meatzaritzako ibilgailuei eta ekipoei teknologia robotikoa aplikatzeaz arduratzen da.

Negozio-prozesuen automatizazioa aldatu

Negozio-prozesuak automatizatzea[5] teknologia erabiliz negozio-prozesu korapilatsuen automatizazio industriala da.[6] Negozio bat optimizatu daiteke errazagoa egiteko,[7] eraldaketa digitala lortzeko, zerbitzuaren kalitatea handitzeko, banatutako zerbitzuak hobetzeko edo kostuei eusteko. Negozio-prozesuen automatizazioak aplikazioak integratzea, lan-indarra berregituratzea eta aplikazioko softwarea erakunde osoan zehar erabiltzea lor dezake. Hainbat arlotan inplementatu daiteke, besteak beste, marketinean,[8] salmentetan[9] eta lan-fluxuan.[10]

Platooning aldatu

Platooning autobia automatizatu bat eraikitzea da.[11] Platooningak ibilgailuen arteko distantzia murrizten du krokadura elektronikoak eta gailu mekanikoak erabiliz. Mekanismo horri esker, kateatutako ibilgailuek modu sinkronikoan azeleratu edo balaztatu ahal izango dute, gizakientzat beharrezkoa den erreakzio-distantzia kenduz eta errepidean ibilgailu gehiago sartzeko aukera emanez.

Metodoak aldatu

Makinen edo fabriken diseinua, inplementazioa eta abiaraztea automatizaziora zuzenduta daude.[12] Metodoak eta konponbideak sistema fisiko errealak behatzeko eredu orokor baten emaitza dira. Automatizazio-teknikaren metodoak, neurri batean, zenbait prozesu zehatzetara egokituta daude.

 
Kontrol-balbula eragingailu gisa prozesu automatizatu batean.

Prozesuak automatizatzeko metodo orokor moderno gehienek modu analitikoan erabiltzen dituzte prozesuen eredu teorikoak edo esperimentalak. Eredu horietan oinarrituta, hainbat automatizazio-funtzio diseinatzeko eta abian jartzeko metodoak zientifikoki oinarri daitezke. Honako metodo hauek barne hartzen dituzte:

  • Parametroak identifikatzea eta zenbatestea
  • Kontrol egokitzailea
  • Jarraipena eta diagnostikoa
  • Logika lausoa
  • Algoritmo ebolutiboak
  • Sare neuronal artifizialak

Zientzian oinarritutako automatizazio-sistemek erregulazio eta kontrol ereduak ekarri dituzte (autodoigarriak edo etengabe moldagarriak), eta horiek gainbegiratu egiten dira eta diagnostiko-funtzioak ematen dituzte.

Garrantzi ekonomikoa eta soziala aldatu

Automatizazioa eta arrazionalizazioa eskutik doaz. Produkzioan eskuko lana eta lan-kostua murrizten dira eta produktibitatea handitzen da. Edozein adar ekonomikotarako automatizazioa arrazoi garrantzitsua da produktibitatea handitzearen ondorioz lan-bolumena murrizteko. Automatizazioak ere lanpostu berriak sortzen ditu. Automatizazio maila handiagoa duten makina eta sistema berriak daude, eta merkatu handiagoa izaten dute. Instalazio eta makina automatizatuek ekoizpen-ziklo laburra dute, eta erraz eguneratu eta egokitu daitezke produktu berrietara.

Funtsezko industrien arrakastak eta garrantzia posible dira automatizazioaren etengabeko hobekuntzei esker. Makinek lan monotonoaren proportzioa murrizten dute gizakientzat. Automatizazioa ez da soilik aplikazio industrialetara mugatzen, adibidez, bankuetako ordainketa automatikoko zerbitzuen esparruan, edo autogeneratutako argiaren fakturan. Gainera, etxeko jarduera asko (adibidez, arropa garbigailu batekin garbitzea) edo eguneroko bizitzako jarduera asko (ibilgailu motordun baten balazten presioa doitzea balazten blokeoaren aurkako sistema batekin (ABS) eta/edo ESP) automatizazio-prozesuen ugaritzearen ondorioz sortu dira.

Erreferentziak aldatu

  1. ↑ (Gaztelaniaz) «Automatización industrial» igus (Noiz kontsultatua: 2023-12-01).
  2. ↑ Mecanización y automatización de la industria en: The Man Made World. New York: Engineering Concepts Curriculum Project - Polytechnic Institute of Brooklyn, 1970, p. 301; on Public Domain since Dec 1977. En inglés
  3. ↑ https://web.archive.org/web/20220721232827/https://iptech.pe/blog/tendencias-tecnologicas-que-impulsaran-la-economia-mundial/
  4. ↑ https://www.theaustralian.com.au/business/mining-energy/rio-to-trial-automated-mining/story-e6frg9df-1111115351260
  5. ↑ (Ingelesez) Tharp, Matthew. «Council Post: Mapping Out Business Process Automation: How BPM Functions Like A GPS» Forbes (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  6. ↑ (Ingelesez) «Definition of Business Process Automation (BPA) - Gartner Information Technology Glossary» Gartner (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  7. ↑ Top 5 Reasons to Love Business Process Automation Publicado por Kissflow.com March 18, 2018, recuperado el 13 de agosto de 2018
  8. ↑ (Ingelesez) «All About Business Process Automation | Smartsheet» www.smartsheet.com (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  9. ↑ (Ingelesez) Athinodorou, Alex. (2023-09-21). «Does Business Automation and AI Boost Sales Performance?» TEBillion (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  10. ↑ (Ingelesez) DocuVantage. «How Business Process Management and Workflow Automation Affect You» www.docuvantage.com (Noiz kontsultatua: 2023-12-03).
  11. ↑ Zabat, Stabile, Frascaroll, Browand, The Aerodynamic Performance of Platoons, ISSN 1055-1425, archivado desde el original el 19 de julio de 2011, consultado el 2 de octubre de 2018.
  12. ↑ Tilo Heimbold: introducere în tehnologia de automatizare.

Ikus, gainera aldatu

Kanpo estekak aldatu

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Automatizazio_industrial&oldid=9632590"(e)tik eskuratuta