Asel Luzarraga
Asel Luzarraga Zarrabeitia (Bilbo, Bizkaia, 1971ko urriaren 20a) euskal idazlea da. Enpresa-ikasketetan diplomatua eta euskal filologian lizentziatua da. Horrez gain, Punkamine musika taldeko kide izan zen, eta gaur egun Euskal PEN klubeko kide da. 2012 eta 2017 bitartean Argentinako Trio Ternura punk taldeko kide ere izan zen. Buenos Airesen bizi izan zen bost urtez, eta bertan telebistan ere aritu zen, Antena Negra TV kanal komunitarioan, Letras al Margen Buenos Airesko literatura undergroundari buruzko programaren ekoizle.
| Asel Luzarraga | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Asel Luzarraga Zarrabeitia |
| Jaiotza | Bilbo, 1971ko urriaren 20a (53 urte) |
| Herrialdea |  Bizkaia, Euskal Herria |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | euskara gaztelania |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | idazlea |
 | |
Atxiloketa Txilen
aldatu2009ko martxoan Txilera bizitzera joan zen, eta horri esker besteak beste maputxeen egoera bertatik bertara ezagutu zuen, baita horri buruz idatzi ere.[1] 2009ko abenduaren 31n atxilo hartu zuten Temucon (Wallmapun), Txilen izandako atentatu saiakera batekin zerikusia zuela leporatuta.[2] Nahiz eta anarkista ideologia eduki ETA eta FARC erakundeekin harremanetan zegoela ziurtatu zuten zenbait egunkarik.[3][4]
Lau bonba eraso leporatu nahi izan zizkioten, baina berehala frogatu zen lau eraso haietako hirutan Asel ez zegoela Txilen. Hori ikusita aipaturiko karguak alde batera utzi eta "lehergailuen jabetza" leporatu zioten. Aselek irmo ukatu zuen salaketa eta muntaia hutsa zela esan du.[1]
Babesa
aldatuBere askatasunaren alde sortutako "Asel Askatu" plataformak bere erruduntasuna aldarrikatu zuen. Plataforma honek ekitaldi asko antolatu zituen, besteak beste Bermeoko Kafe Antzokian Ruper Ordorika, Mikel Urdangarin, Joseba Tapia, Gatibu, The Uski's, Asier Serrano, Ken Zazpi, Rafa Rueda, Petti eta Kerobiak parte hartu zuten bertan.[5] Euskal Herrian ohiartzuna handia izan zen eta besteak beste Aralar alderdiak atxiloketa irmoki salatu zuen.[6]
Bai Euskal Herrian bai Euskal Herritik kanpo bere aldeko sinadurak bildu ziren eta gende eta erakunde asko bere alde jarri zen besteak beste Adolfo Pérez Esquivel Bakearen aldeko Nobel sariduna, Ariel Dorfman dramaturgo txiletarra, Rodolfo Walsh agentzia edo Unai Elorriaga idazlea. PEN Club Internazionalak eta Txileko Hiritarren Behatokiak ere atxiloketa salatu zuten.[7]
Zigorra
aldatuHasieran 10 urteko kartzela zigorra eskatzen zuten beretzat, gero fiskaltzak 5 urteko kartzela zigorra eskatu zuen. 2010eko irailaren hasieran Txilek 220 eguneko espetxe zigorra jarri zion euskal idazleari, baina urriaren 1ean Mundakan zegoen.[8] Hala ere, ez zuten kendu Interpoleko zerrendatik.[9]
Idazlanak
aldatuEleberriak
aldatu- Hamaika ispilu ganbil (2003, Labayru)
- Karonte (2005, Elkar). Igartza Sariaren irabazlea.
- Mozorroaren xarma (2007, Erein)
- Abaraska (2008, Txalaparta)
- Utopiaren itzalak (2010, Txalaparta)
- Gezurra odoletan (2011, Txalaparta)
- Bioklik (2018, Elkar)
- Inoren munduan (2019, Elkar)
- Bahiketa (2020, Txalaparta)
- Malthusen ezinegona (2021, Elkar)
- Uzta garaia (2021, Elkar)
- Katuak jandakoa (2022, Elkar)
- Esan gabe doa (2022, Txalaparta)
- Lurrean haziak (2023, Elkar)
- Zortzigarren Hiria (2024, Txalaparta)
- Azken Portuko postdatak (2024, Elkar, John Anduezarekin batera)
Poesia
aldatu- Denboran zatika (2021, Booktegi)
- Bazter hautsiak (Euskal Herriko turismo-gida deseraikia) (2023, DDT Banaketak)
Saiakera
aldatu- Los buenos no usan paraguas, desmontando un montaje, desnudando al Estado (gazteleraz) (2013, Quimantú; 2014, DDT-Sorginkale-Hagina; 2016, Cúlmine)
Didaktika
aldatu- Eleberria lantzeko gida (2005, EIE)
Itzulpenak
aldatu- Las sombras de la utopía (2015, Tren en Movimiento). Utopiaren itzalak eleberriaren itzulpena, egileak egina.
- La mentira en la sangre (2016, Tren en Movimiento; 2017, LOM). Gezurra odoletan eleberriaren itzulpena, egileak egina.
- El panal (2019, Tren en Movimiento). Abaraska eleberriaren itzulpena, egileak egina.
- Secuestro (2024, Ediciones Lauburu). Bahiketa eleberriaren itzulpena, egileak egina.
Diskografia
aldatuPunkamine
aldatu- Punkamine (2005, MusikHerria)
Trio Ternura
aldatu- Trio Ternura (2015, autoekoizpena, Marea Records)
- Todos terroristas (2017, autoekoizpena, Marea Records)
GorriBaltz
aldatu- Zuen gainean (2019, autoekoizpena)
Telebista saioak
aldatu- Letras al Margen (2016, Antena Negra TV)
Erreferentziak
aldatu- ↑ a b Txantiloi:Local autoria. «Asel Luzarraga, un escritor vasco en la lista de Interpol» www.elsaltodiario.com (Noiz kontsultatua: 2021-07-31).
- ↑ Asel Luzarragaren atxiloketa (eitb)[Betiko hautsitako esteka]
- ↑ http://www.rebelion.org/noticia.php?id=102757
- ↑ http://www.surysur.net/asel-luzarraga-escritor-periodista-profesor-vasco-y-anarquista-tenia-que-ir-preso/
- ↑ https://web.archive.org/web/20220331094517/https://www.bizibaratzea.eus/jakingaia/asel-luzarragaren-aldeko-jaialdia-egingo-dute-martxoaren-27an
- ↑ https://www.elmundo.es/elmundo/2010/09/03/paisvasco/1283514562.html
- ↑ Txantiloi:Cita web
- ↑ Berria. «Etxean da Asel Luzarraga» Berria (Noiz kontsultatua: 2020-03-22).
- ↑ (Gaztelaniaz) lahaine.org. «Asel Luzarraga, un escritor vasco en la lista de Interpol» La Haine MM SS Estado Español (Noiz kontsultatua: 2020-03-22).
Ikus, gainera
aldatuKanpo estekak
aldatu
Datuak: Q3572157
Multimedia: Asel Luzarraga / Q3572157
