Argentina Altobelli
| Argentina Altobelli | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Imola, 1866ko uztailaren 2a |
| Herrialdea |  Italiako Erresuma |
| Heriotza | Erroma, 1942ko irailaren 26a (76 urte) |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | italiera |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | politikaria eta ekintzailea |
| Sinesmenak eta ideologia | |
| Alderdi politikoa | .svg){kind=small} Italiako Alderdi Sozialista |
Argentina Altobelli (Imola, Italia,1866ko uztailaren 2a – Erroma, 1942ko irailaren 26a)[1] politikari, aktibista eta sindikalista italiarra izan zen, mugimendu sozialista erreformatzaileko kidea.[2][3]
Biografia aldatu
Argentina Bonetti 1866ko uztailaren 2an jaio zen Imolan, ideia liberal eta abertzaleen familia batean. Aita Risorgimentoko guduetan Italiaren batasunaren alde borrokatu zen, amak sentimendu nazional sendoak lantzen zituen bitartean. 1873an, bere ahizpa jaio eta gero, Argentina bere osabekin utzi zuten Bolonian.[4]
Altobelli 1884an jarri zen aktibismoarekin harremanetan, Boloniako emakumearen emantzipazioari buruzko hitzaldi batera joan ondoren. 1889an Abdon Altobelli lehen hezkuntzako irakasle eta militante sozialistarekin ezkondu zen. Garai hartan ezohikoa zen egoera batean, senarra seme-alaben zaintzaz arduratu zen, eta bere emazte Argentinari jarduera politikoan erabat jarduteko aukera eman zion.[3]
Geroago, Andrea Costa politikaria ezagutu zuen, eskubide zibilen aldeko borrokan bere aholkulari izango zena. 1906an Lanaren Konfederazio Orokorreko kide bihurtu zen, eta Italiako Alderdi Sozialistaren barruan lidergo-papera ere hartu zuen. Bere posiziotik, Lurreko Langileen Federazio Nazionala (Federterra) sortzen lagundu zuen, Bolonian sortua nekazaritzako langileen mugimendu guztia estandarizatzeko eta arautzeko helburuarekin. Ordutik aurrera, bere ahaleginak emakumeen eta nekazarien eskubideen alde borrokatzera bideratu zituen.[3][5]
1922an, faxismoaren presioak Bolonia uztera behartu zuen. Giacomo Matteottiren hilketaren ondoren, Benito Mussolini presidenteak erreformista eta sozialistekin adiskidetzeko asmoa izan zuen, Altobelli Chigi jauregira deituz. Bertan, Nekazaritzako idazkariorde kargua eskaini zion, baina berak gogor arbuiatu zuen, eta giro politikotik urrundu behar izan zuen.[3]
Azken urteak lan xumeak egiten eman zituen, lore-konponketak eta kargu txikiak, besteak beste. Erroman hil zen 1942an.[3]
Kongresuak aldatu
- 1901eko azaroa: Bolognako Kongresua ligetan federatutako 300.000 nekazariek parte hartu zuten.
- 1902ko urtarrilaren 12a: Federterraren Kongresua Bolonian.
- 1902ko otsailaren 2a: Federterraren Kongresua Bolonian Altobelli idazkari zela.
- 1902: Federterrako Nekazaritza Kongresu Nazionala.
- 1903ko urriaren 24a: Biltzarra Pesaron.
- 1903: Italiako emakumeen Kontseilu Nazionala.
- 1904: Nazioarteko Biltzar Feminista Berlinen.
- 1905eko otsailaren 18a: Federterra Boloniarraren Kontseilu Nagusia.
- 1906: Altobelli eta Vezzanik txosten moral eta finantzarioa aurkeztu zuten biltzarra.
- 1906ko apirilaren 7a: lur-langileen bigarren Kongresua Bolonian.
- 1908ko apirila: Emakumeen Kongresua Milanen.
- 1908ko maiatza: Emakumeen Kongresua Milanen.
- 1908: PSIren hamargarren Kongresua (Altobelli alderdiaren zuzendaritza nazionalean sartzen da).
- 1912ko otsaila: Argentina da Carlotta Clericirekin batera, Elkarrekiko Laguntza Elkarteen Federazioko ordezkaria, CSLn sartu den lehen emakumea.
- 1920: Altobellik Amsterdameko nazioarteko sindikatuen kongresuan parte hartu zuen italiar ordezkari gisa, Federterraren aurreko hogei urteei buruzko txosten zabala aurkezten du.
- 1922: Argentinak PSIren XIX. Kongresuan parte hartu zuen.
Artxiboa aldatu
Argentina Altobelliren artxiboa Florentziako Filippo Turati Fundazioan gordetzen da. Bilduman 1862tik 1978ra bitarteko dokumentuak daude, eta, Argentina Altobelliren paperez gain, bere senar Abdon-i buruzko dokumentuak eta Ariella Farullik, haien ilobak, aurkitutako beste dokumentazio batzuk daude, familia-korrespondentzia eta Argentina Altobelliri buruzko erregistroak barne.[6][7]
Erreferentziak aldatu
- ↑ (Italieraz) «Le donne, i socialisti e le conquiste femminili» Avanti 2019-03-08 (Noiz kontsultatua: 2023-03-02).
- ↑ (Italieraz) Argentina Altobelli e il “Preludio alla Costituente” a Montecitorio - Lavoro Italiano Agroalimentare. 2018-12-06 (Noiz kontsultatua: 2023-03-02).
- ↑ a b c d e (Italieraz) «Argentina Altobelli: una donna moderna» Tirreno Elba News 2019-03-16 (Noiz kontsultatua: 2023-03-02).
- ↑ (Italieraz) Nadia Ciani – Fuori da un secolare servaggio. Vita di Argentina Altobelli – 2011 |. (Noiz kontsultatua: 2023-03-02).
- ↑ (Italieraz) «Manutenzione programmata» TG Vercelli - (Noiz kontsultatua: 2023-03-02).
- ↑ «SIUSA - Altobelli Argentina» siusa.archivi.beniculturali.it (Noiz kontsultatua: 2023-03-02).
- ↑ (Italieraz) Fondazione di studi storici "Filippo Turati". (Noiz kontsultatua: 2023-03-02).
Kanpo estekak aldatu
- Bonetti, Argentina Italiako Hiztegi Entziklopedikoan
- Argentina Altobelli siusa.archivi.beniculturali.it webgunean.
- Argentina Altobelli encyclopediadelledonne.it webgunean.
- Argentina Altobelliren lanak
- Argentina Bonetti Altobelliren biografia
Datuak: Q3622265
Multimedia: Argentina Altobelli / Q3622265
