Arabako Natura Zientzien museoa

Arabako Natura Zientzien museoa
	Otxanda Andrearen dorrearen irudia. Irudi gehiago
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Probintzia	Araba
Herria	Gasteiz
Arkitektura
Deskribapena
Irekitze data	1986

Arabako Natura Zientzien museoa Arabako Gasteiz hiriburuko Alde Zaharrean kokatzen den museo bat da. Hain zuzen ere, Jesusen Mirabeen Fundatzailea kaleko 24. zenbakian dago, Otxanda Andrearen dorrean. Geologia, botanika eta zoologiako bilduma garrantzitsuak ditu, hauen artean Araban topatutako anbar fosilak nabaritzen direlarik, hauek Kretazeo aroko biologia inklusioak baidituzte.

Historia aldatu

Museoa, Arabako Foru Aldundiaren Kultura Sailaren menpe, 1986ko maiatzean ireki zituen ateak Otxanda Andrearen dorrea bezala ezagutzen den eraikinean, XV. mendeko harresiz hornitutako etxe bat da. Dorre honek Gaztelako Alfonso VIII.ak 1202an ekialdeko muinoan eraikitako Gasteizko bigarren harresia defendatzen zuen; izan ere, urte batzuk lehenago, 1181ean, Nafarroako Antxo VI.a jakitunak Gasteizko hiribildua sortu zuen; harresi horrek Zapardiel erreka zuen, gau egun Siervas de Jesus eta Diputación kaleen azpian bideratua lubaki natural gisara. Dorre-jauregia Andres Martines de Iruñak sortu zuen XVI. Mendean, honi bere alabaren izena jarriz Iruña eta Arabako Otxanda Andrea.

Bilduma eta jarduerak aldatu

Arabako Natur Zientzien Museoa hiru sail bereizi ditu bere bi solairuetan: lehena Geologiari eskainia (Petrologia, Mineralogia, ornodunen paleontologia, ornogabeen paleontologia eta Geologia orokorra), bigarrenik Botanika (Botanika kriptogamoa eta Botanika fanerogamoa) eta azkenik Zoologiari eskainitakoa (Ornodunen zein ornogabeen Zoologia).

Botanika sailetik bere herbarioa (Index Herbariorumean herbario VIT gisara ezaguna) nabarmendu behar da, Iberiar Penintsulako bost handienen artean aurkitzen dena. Multzoan bildumek milioi eta erdi erregistro gainditzen dituzte.

Instituzioak bere funts materialei osoko tratamendu bat ematen die, izan ere, hauen dokumentazio, tratamendu, kontserbazio eta erakusketaz gain, baliabideen zati handi bat ikerkuntzari eta probintziako inguruaren azterketari bideratzen dio. Honek ondare paleontologikoei dagokienez meatoki garrantzitsuen aurkikuntza ekarri du, baita garatzen diren sistema biologiko eta bitarteko fisikoei dagokien ezagutzaren inguruan. Museoko langileak Urizaharra eta Gatzaga Buradoneko ambar meatoki garrantzitsuen indusketetan lanean ari dira. Arabako Natur Zientzien Museoa aldizkako gaikako erakusketa, argitalpen, kurtso, kanpamendu, ibilbide geologiko eta hitzaldi zikloen bidez ere egiten du bere lan dibulgatzailea..

Anbar fosilen bilduma aldatu

Museoko anbar fosilen bilduma zati bat.

Geologia sailaren bildumak anbar pepita edo intsektudun fosil erretxina, lumak eta beste inklusio biologikoak ditu barnean, horietako batzuk kontserbazio egoera ezin hobean.

Bilduma muntai berezi baten bidez aurkezten zaio publikoari, erakusketa iraunkor baten gisara, Kretazeo Planetaren izenpean. Laginen zati bat Urizaharrako meatoki arabarretik dator Kretaziko goiztiarrean kokatua, 115 eta 120 milioi urte bitartekoa, horrek Libanoko meatokiarekin batera, munduko zaharrenean bihurtzen duelarik Uriizaharrako Aztarnatoki Paleontologikoa deritzon Monumentu Multzo kategoria hartuz Ondare Kultural izendatua izan zen 1998ko irailaren 15ean Euskal Autonomia Erkidegoak igorri zuen 230/1998 Dekretuaren bidez. Urizaharra eta Gatzaga Buradoneko anbarrean zientziarentzat berriak diren intsektu orden ezberdinetako hamarnaka espezie aurkitu dira (lepidopteroak, himenopteroak), baita araknidoenak (akaro) eta krustazeoak. Ezagutzen diren tximeleta espezie zaharrenak erregistro fosil hauetan aurkitu izan dira.