Ana Fabricia Córdoba

Ana Fabricia Córdoba Cabrera (Urabá Antioquia, 1960Medellín, 2011ko ekainaren 7a), La Negra ezizenez ezaguna, giza eskubideen aldeko ekintzaile kolonbiarra izan zen[1].

Ana Fabricia Córdoba
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakAna Fabricia Córdoba Cabrera
JaiotzaUrabá Antioquia (en) Itzuli, 1960
Herrialdea Kolonbia
HeriotzaMedellín2011ko ekaina (50/51 urte)
Heriotza moduagiza hilketa
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak

Bizitza aldatu

Antioquian jaio zen[2][3]. Bere gurasoak eta aitona-amonak Tibútik Urabá Antioquiara joan ziren bizitzera indarkeria politikoa zela eta[4]. Bere lehengusina, Piedad Córdoba Ruiz, politikaria izan zen[5].

1980ko hamarkadan, Córdobaren neba Batasun Patriotikoko kontseilari bihurtu zen Apartadón, familia jazarpen politikorako helburu bihurtuz[4].

Delmiro Ospinarekin ezkondu zen[6], baina Kolonbiako Bloque Bananeroko Autodefentsa Indar Batuek erail zuten[2][6]. Córdobaren ama eta 13 urteko semea ere talde paramilitarrek hil zituzten[2][7][5]. Córdobak Urabátik Medellíngo 13. komunara ihes egin zuen bost seme-alabekin[2]. Bere istorioa kontatu zuen, indarkeriaren biktimen kolonbiarren ahots bihurtuz[2]. Indarkeria politikoaren ondorioz, Medellíngo Cruz auzora joan zen[2].

Cruzen, lidergo gaitasunak garatu zituen. Pertsonaia garrantzitsua izan zen Ruta Pacífica de las Mujeres erakundean eta gero LATEPAZ erakundea sortu zuen[2].

2006an, gerrillari izateagatik atxilotu zuten, baina froga faltagatik aske utzi zuten[3].

2010eko uztailaren 7an, Córdobaren hemeretzi urteko semea erail zuten[2]. Córdobak uste zuen poliziak hil zuela, eta salaketa jarri zuen telebista nazionalean[8][6]. Hurrengo hilabeteetan, agintariek familia jazartzen jarraitu zuten[2].

2011ko apirilean, Córdobak «haiek» hilko zutela iragarri zuen, eta inork ez zuela ezer egiten[8]. 2011ko ekainaren 7an, ezezagun batek tiroz hil zuen autobusean[2][7]. Córdoba hil ostean, Corporación para el Desarrollo Socialeko buruak bere familia babestearen garrantzia azpimarratu zuen[6]. 2014ko hasieran, bere semea hil zuten Kolonbiako gatazka militarraren baitan[2]. Familiako bosgarren kide eraila izan zen, era Córdobaren bi seme-alaba baino ez ziren bizirik geratu[6].

Erreferentziak aldatu

  1. (Gaztelaniaz) «Una lucha por los derechos» Museo Casa Memoria 2023-02-18 (Noiz kontsultatua: 2024-04-13).
  2. a b c d e f g h i j k (Ingelesez) Eversley Torres, Francisco. «Córdoba Cabrera, Ana Fabricia» Oxford African American Studies Center 2017-05-31 (Noiz kontsultatua: 2024-04-13).
  3. a b (Gaztelaniaz) Hernández-Mora, S. «Luchadora por la dignidad» El Mundo 2011-06-16.
  4. a b (Gaztelaniaz) Ortiz, María Paulina. «Ana Fabricia Córdoba, la líder que no dejó de hablar en voz alta» El Tiempo 2011-06-11 (Noiz kontsultatua: 2024-04-13).
  5. a b (Gaztelaniaz) «Ana Córdoba, otra mártir pacifista de Colombia» El País 2011-06-24 (Noiz kontsultatua: 2024-04-13).
  6. a b c d e (Gaztelaniaz) Molina Vargas, Tatiana. «Los cinco crímenes en la familia de Ana Fabricia Córdoba» El Espectador 2014-02-04 (Noiz kontsultatua: 2024-04-13).
  7. a b (Gaztelaniaz) «Asesinato de la Sra. Ana Fabricia Córdoba Cabrera y amenazas de muerte contra defensores de derechos humanos - COL 009 / 0611 / OBS 088» Federación Internacional por los Derechos Humanos 2011-06-09 (Noiz kontsultatua: 2024-04-13).
  8. a b (Ingelesez) Montes, Euclides. «Ana Fabricia Córdoba: a death foretold» The Guardian 2011-06-13 (Noiz kontsultatua: 2024-04-13).

Kanpo estekak aldatu