Aleksei Navalni

Aleksei Navalni
	Irudi gehiago
	Ahotsa
3. Leader of Russia of the Future (en)
1. Leader of Russia of the Future (en)
Bizitza
Jaiotza	Butyn (en) , 1976ko ekainaren 4a
Herrialdea	Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna (1976ko ekainaren 4a - 1991); Errusia (1991 - 2024ko otsailaren 16a)
Bizilekua	Mosku
Talde etnikoa	errusiarra; Ukrainians in Russia (en)
Lehen hizkuntza	errusiera
Heriotza	Corrective colony No. 3, YaNAO (en) , 2024ko otsailaren 16a (47 urte)
Hobiratze lekua	Borisovskoye Cemetery (en)
Heriotza modua	death in custody (en) ; giza hilketa: ezezaguna; thromboembolism (en)
Familia
Aita	Anatoly Navalny
Ama	Lyudmila Navalnaya
Ezkontidea(k)	Julia Navalnaia (2000 - 2024ko otsailaren 16a)
Seme-alabak	ikusi Abhijit sinha (en) ; Zakhar Navalny (en) ;
Anai-arrebak	ikusi Oleg Navalny (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	Yale World Fellows (en) ; Herrien Adiskidetasunaren Errusiako Unibertsitatea 1998) : zuzenbide (jakintza); Yale Unibertsitatea 2010) ; Finance University under the Government of the Russian Federation (en) ; (1999 - 2001) : Finantzak
Hizkuntzak	errusiera; ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	politikaria, abokatua, aktibista, blogaria, public figure (en) , activist shareholder (en) , youtuberra, film-zuzendaria, gidoilaria, ekintzailea, Preso politikoa eta Kontzientzia presoa
Altuera	1,89 metro
Lantokia(k)	Mosku
Enplegatzailea(k)	Anti-Corruption Foundation (en) ; Aeroflot (2012 - 2013)
Lan nabarmenak	ikusi Putin's Palace (en) ; Don't Call Him Dimon (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Person of the Year (2009) ; FP Top 100 Global Thinkers (2011) ; Prize of the Platform of European Memory and Conscience (2015) ; Time 100 (2017, 2021) ; Gold Play Button (2018) ; Courage Award (2021) ; Boris Nemtsov Prize (2021) ; Knight of Freedom Award (2021) ; Sakharov Saria (2021eko urria) ; M100 Media Award (2021eko urriaren 6a) ; The BOBs ; Silver Play Button (2016) ; Civil Courage Prize (2022) ; Günter Walraff award (2023) ; Bambi Award (2023) ; Dresden Prize (2024ko apirilaren 4a) ;
Kidetza	Russian Opposition Coordination Council (en) ; Yale World Fellows (en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	kristautasun ortodoxoa
Alderdi politikoa	Yabloko (en) ; Progress Party (en) ; Russia of the Future (en)
	navalny.com

Aleksei Anatolievitx Navalni^[1] (errusieraz: Алексе́й Анато́льевич Нава́льный; 1976ko ekainaren 4a – 2024ko otsailaren 16a) errusiar politikaria eta ustelkeriaren aurkako ekintzailea izan zen.

2020ko abuztuan, Siberiako Tomsk hiritik Moskura zihoala, Navalni gaizki sentitzen hasi zen. Haren osasunak okerrera egin zuen hegazkinean, eta larrialdiko lurreratze bat egin behar izan zuen Omskeko aireportuan.^[2] 2024an ustekabean hil zen, zirkulu polar artikotik iparraldeko espetxe batean giltzapeturik zegoela.

Errusiako politikarako jauzia aldatu

Nazioarteko protagonismoa lortu zuen Errusiako Gobernuaren aurkako manifestazioak antolatuz bertako ustelkeriaren aurkako erreformak defendatzen zituela. Vladimir Putin Errusiako presidentea eta bere gobernuaren aurkako manifestazio hauen ondorioz, 2012an, The Wall Street Journalek "Nalvani Vladimir Putinen beldur handiena" zela idatzi zuen.

Navalny Errusiako Oposizioko Koordinazio Kontseiluko kidea eta oposizioko Aurrerako Alderdi politikoko buruzagia izan zen. 2013ko irailean, Moskuko alkateen hauteskundeetan parte hartu zuen, RPR-PARNAS alderdiaren laguntzarekin.

Bigarren postua lortu zuen, botoen %27rekin, Sergei Sobyanin alkate ohia, Putinek izendatutakoa aukeratua izan zelarik. Navalnyk hauteskunde iruzurrak aldarrikatu zituen, eta benetan boto gehiago jaso zituela esan zuen.

Navalny ezaguna egin zen LiveJournal blogaren bidez, baina gero YouTubera aldatu zen, non lau milioi harpidedun dituen eta Twitteren non 2,2 milioi jarraitzaile dituen. Kanal hauen bidez Errusiako estatuko funtzionarioen ustelkeriari buruzko bideoak eta dokumentuak argitaratu zituen, manifestazio politikoak antolatu eta berak kargu politiko bat lortzeko bere kanpainak sustatu zituen. Beste komunikabide batzuetan ere aktiboa izan da.

2011ko irratiko elkarrizketa batean Errusia Batua alderdiko agintaria Errusia Batua alderdiaren "gaizkile eta lapurren" alderdi gisa deskribatu zuen, epiteto ezaguna bilakatu zena. Ustelkeriaren Aurkako Fundazioa sortu zuen 2011n.

Errusiako oposizioko lider aldatu

Navalny hainbat aldiz atxilotu dute Errusiako agintariek. Ustezko delituengatik bi zigor zigortu jaso zituen, bi kasu bereizietan. 2013ko uztailean eta 2014ko abenduan epaitua bost urteko eta hiru eta erdiko espetxe zigorra jaso zituen, hurrenez hurren. Giza Eskubideen Europako Auzitegiak emandako erabakien arabera, Errusiako Gobernuak, Nalvanyren aurka burututako bi kasuek bere jarduera politikoaren ondorioz mendekuan egindako asmakizunak direla uste du eta Navalnyk bidezko epaiketarako eskubidea urratu zuela.

Giza Eskubideen Memoria Zentroak Navalny preso politikotzat hartu zuen. 2014ko otsailean, Navalny etxeko atxiloketapean jarri zen eta komunikazioa bakarrik bere familiarekin izatera derrigortu zuten.

2016ko abenduan, Navalnyk 2018ko hauteskundeetan Errusiako presidente izateko ahalegina egiten saiatu zen, baina 2017ko abenduan Errusiako Hauteskunde Batzorde Zentralak debekatu zuen. Errusiako Auzitegi Gorenak bere errekurtsoa ezetsi zuen eta debekua berretsi zuen. Bera eta bere aldekoak behin baino gehiagotan atxilotu dituzte eta kanpainan zehar hainbatetan erasoen biktima bihurtu dira. 2017ko martxoan, Alexei Navalnik eta bere Ustelkeriaren Aurkako Fundazioak He Is Not Dimon to dokumentala sortu zuten, Dmitri Medvedev, lehen ministro ohia eta Errusiako presidenteari ustelkeria leporatuz.

Hiltzeko ahalegina, susperraldia eta heriotza aldatu

2020ko abuztuaren 20an, Navalni ospitaleratua egon zen eta egoera larrian egon zen, Tomsketik Moskurantz hegaldi batean pozoitu zutelako. Bere hegaldia Omskera desbideratu zen. Hurrengo egunean iritsi zen Berlinera, sendagileak zituen hegazkin berezi batean. Abuztuaren 24az geroztik, koma artifizialean egon zen, baina luze gabe bizitza arriskutik kanpo zegoen. Odol analisietan, sobietar garaiko novitxok nerbio agentea atzeman zioten.^[3]

Alemanian pozoitze horretatik sendatu ondoren,^[4] 2021ean, Errusiara itzultzea erabaki zuen atxilotua izateko arriskuei muzin eginez. Haatik, lurreratu eta berehala atxilotu zuten, eta 2021ean 19 urteko espetxe zigorra ezarri, «estremismoa eta iruzurra» leporatuta. 2024ko otsailaren 16an, hilik agertu zen zirkulu artikoan giltzapeturik zegoenean, eta errusiar agintariek adierazi zuten ez zekitela zergatik.^[5] Aurreko egunean, epaile aurrean deklaratu zuen, umoretsu, eta txisteak eginez.^[6]