Ginarreba

Aitabitxia edo amabitxia irudi komuna da Eliza Katolikoan. Beste pertsona bat joaten da zenbait sakramentutan, II. mendean du jatorri erlijiosoa, eta, ondoren, esanahi desberdinak lortzen ditu erlijioaren eta kode zibilaren arabera.^[1] Corpus Iuris Civilis-en arabera, babesaren jatorrizko zentzua, zentzurik zabalena izaten jarraitzen duena, gizabanako batek egin beharreko zerbitzu bat da, eta zor bat ordaindu behar dio aitari edo amari, bikotekidearen seme-alaba baten edo gehiagoren babesarekin, bizitza osoan bikotearen familiari emandako borondatezko tributu moduko bat.^[2]

Erlijioan aldatu

Katolizismoan aldatu

Jatorria aldatu

II. mende inguruan, bataioa haurren garbiketarako eta gizarte-hastapenerako zeremoniatzat hartzen zen batez ere.^[3] Fede-aitorpenerako baldintza zen umearen bermatzaile gisa aritzen ziren helduak bertan egotea. Bere ordezkatuaren fede-aitormena ahoskatzen zuten eta bere hezkuntza espirituala bermatzen zuen. Normalean, bermatzaile horiek haurraren guraso naturalak izaten ziren, 408. urtean-edo San Agustinek azpimarratzen zuen ezen, salbuespen gisa, beste banako batzuk izan zitezkeela.^[4] Corpus Iuris Civilis-ek adierazten du mende batean gurasoen zeregin hori erabat ordeztu zela.^[5] Aitabitxien eginkizuna 813. urtean argitu zen Municheko Kontzilioan, non debekatu egiten baitzien guraso naturalei beren seme-alaben aitabitxi gisa aritzea.^[6]

Bataioa aldatu

Bataioan aitabitxi bat eta amabitxi bat egon ohi dira, baina horietako bat bakarra ere egon daiteke. Bataiatzen den helduari kristau-hastapenean laguntzea du eginkizun, eta, gurasoekin batera, bataioa jasoko duen haurra aurkeztea, eta, ondoren, bataioarekin bat datorren kristau-bizitza izan dezan eta horri dagozkion betebeharrak zintzo bete ditzan saiatzea.

Bataioko aitabitxia edo amabitxia izan ahal izateko, Eliza Katolikoak baldintza batzuk jartzen ditu: bataiatu behar duena, gurasoek edo beren lekua betetzen dutenek aukeratua izatea, edo, halakorik ez badago, parrokoak edo ministroak onartzea; hamasei urte beteta izatea, baldin eta elizbarrutiko gotzainak beste adin bat ezartzen ez badu, edo, bidezko bada,

Konfirmazioa aldatu

Konfirmazioaren sakramentua jasotzean, aitabitxi batek lagunduko dio sakramentuaren hartzaileari. Kasu horretan, bere funtzioa lekukotasuna da. Ez du zertan izan bataioaren aitabitxia. Kasu horretan, aitabitxi bat, amabitxia edo senar-emazte bat (aitabitxi eta amabitxia) izan daiteke. [eskatutako ^{[erreferentzia behar]}

Ezkontza aldatu

Ezkontzaren sakramentuan, eskubide kanonikoak ez du ezartzen aitabitxiak egotea, lekukoak baizik; hala ere, ohikoa da, batez ere Iberoamerikan, lekuko horiei aitabitxi deitzea, eta, eliza partikularretako artzainek aurka egin ez dutenez, onartutako ohituratzat hartzen da. Ohikoa da "aitabitxi" hauek kontrako sexuko ezkontideari laguntzea. .Ez dute zertan izan ezkongaien bataiokoak edo konfirmaziokoak. Espainian, amabitxia mutil-lagunaren ama izan ohi da, eta aitabitxia, berriz, neska-lagunaren aita.

Judaismoan aldatu

Erdaindua izango den pertsonari eusten dion pertsona izan daiteke aitabitxia; kasu horretan, sandek gisa jokatzen du. Edo haurra amaren besoetatik hartu eta erdaindu behar den gelara eramaten duenak kvater izena du.

Lankidetzaren munduan aldatu

Aitabitxi ume baten babesa bere gain hartzen duen pertsona da. Babespean egoteak aukera ematen du populazio ahul bateko haur baten, haren familiaren eta haren inguruaren bizi-baldintzak hobetzen laguntzeko, komunitate osoari mesede egiten dioten garapen-proiektuen bidez. Hori dela eta, haur babestuak nahiz ez daudenak programa beretaz baliatzen dira, hezkuntza, elikadura egokia eta laguntza medikua jasoz, behar dutenean.

Erreferentziak aldatu

↑ J. H. Lynch, Godparents and Kinship in Early Medieval Europe (Princeton, NJ, 1980), p. 114.
↑ P. Kruger, ed., Corpus Iuris Civilis, vol. 3, Codex Iustinianus (Dublin and Zurich, 1970), v, 4, 26, p. 197.
↑ J. H. Lynch, Godparents and Kinship in Early Medieval Europe (Princeton, NJ, 1980), p. 114.
↑ W. Parsons, ed., Saint Augustine, Letters, The Fathers of the Church, 18 (New York, 1953), pp. 134-5.
↑ P. Kruger, ed., Corpus Iuris Civilis, vol. 3, Codex Iustinianus (Dublin and Zurich, 1970), v, 4, 26, p. 197.
↑ J. Goody, The Development of Family and Marriage in Europe (Cambridge, 1983), p. 199.

Kanpo estekak aldatu

Datuak: Q223973

[godparents-1] J. H. Lynch, Godparents and Kinship in Early Medieval Europe (Princeton, NJ, 1980), p. 114.

[corpus-2] P. Kruger, ed., Corpus Iuris Civilis, vol. 3, Codex Iustinianus (Dublin and Zurich, 1970), v, 4, 26, p. 197.

[3] J. H. Lynch, Godparents and Kinship in Early Medieval Europe (Princeton, NJ, 1980), p. 114.

[4] W. Parsons, ed., Saint Augustine, Letters, The Fathers of the Church, 18 (New York, 1953), pp. 134-5.

[5] P. Kruger, ed., Corpus Iuris Civilis, vol. 3, Codex Iustinianus (Dublin and Zurich, 1970), v, 4, 26, p. 197.

[J._Goody,_1983_p._199-6] J. Goody, The Development of Family and Marriage in Europe (Cambridge, 1983), p. 199.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]