2016ko Eurovision Abesti Lehiaketa

2016ko Eurovision Abesti Lehiaketa urtero ospatzen den Eurovision Abesti Lehiaketaren 61. edizioa izan zen. Stockholmeko Globen Arena aretoan ospatu zen, Suedian. Eurovision Suedian ospatzen den seigarren aldia izan zen, azkenengoz 2013an Malmö hirian ospatu zelarik. Stockholmen hirugarren aldiz ospatu zen. Finalerdiak maiatzak 10 eta 12an ospatu ziren, eta final handia maiatzak 14an. Aurkezleak Petra Mede, 2013ko auzkezle izandakoa, eta Måns Zelmerlöw, aurreko urteko lehiaketako garailea, izan ziren.

2016ko Eurovision Abesti Lehiaketa
Lehen finalerdia Maiatzak 10, 2016
Bigarren finalerdia Maiatzak 12, 2016
Finala Maiatzak 14, 2016
Egoitza Globen Arena, Stockholm
Aurkezlea(k) Petra Mede
Måns Zelmerlöw
Antolatzailea Sveriges Television (SVT)
Partaide kopurua 42
Irabazlea "1944"
Jamala
 Ukraina
Globen Arena, lehiaketaren egoitza. 2000. urteko Eurovision ere jaso zuen.
Jamala "1944" abesten lehiaketaren eszenatokian.

Abestien sailkapena egiteko puntu sistemak 1975eko ediziotik izan duen aldaketa nabarmenena izan zuen. Azkenengo urteetan herrialde bakoitzak 12, 10, 8-1 zizkion hamar abesti gustokoenei, tokiko epaimahi profesional baten eta ikusleen telebozketaren sailkapenak %50ean konbinatzearen ondorio. 2016tik aurrera, herrialdez herrialdeko epaimahi bakoitzak, alde batetik, eta telebozketa bakoitzak, bestetik, guztiz bereizeita, 12, 10, 8-1 puntu ematen ditu. Horrela, herrialde bakoitzak bi aldiz ematen ditu 12, 10, 8-1 puntu.

Lehiaketako garailea Jamala bakarlari tatariar-ukrainarra izan zen, "1944" kantuarekin. Abestiak 1940. hamarkadan Sobietar Batasunak Krimeako tatariarrak herbesteratzeaz hitz egiten du, eta honek polemika piztu zuen. Lehiaketaren arauen arabera abestiek ezin dituzte mezu politikoak eduki olerkietan, eta Errusiak abestiaren bere ustezko natura politikoa salatua zuen Krimea Errusiara atxikitzearen gatazkarekin uztartuz. Europako Irrati-Telebista Batasunak abestia aztertu ostean parte hartu zezakeela erabaki zuen ostera, gertaera historikoez hitz egiten duela epaituz. Polemika areagotu egin zen, botoak aurkezteko orduan, azkeneko momentuan, Ukraina eta Errusia baitziren garaipena lortu zezaketeen bi herrialde bakarrak.

Ukrainak lortutako bigarren garaipena izan zen, aurretik 2004an irabazi zuelarik. Kantuaren errepika Krimeako tatareraz izanik, hizkuntza hau Eurovisionen entzuten zen lehen aldian, 2007tik lehenik guztiz ingelesez ez zegoen abesti batek irabazi zuen. Bigarren postua Australiako ordezkaria zen Dami Im-entzat izan zen, "Sound of Silence" kantuarekin, epaimahi profesionalen gustokoena izan zelarik. Errusia ordezkatzen zuen Sergey Lazarev, "You Are the Only One" kantuarekin, hirugarren izan zen, telebozketaren gustokoena izan zelarik.

42 herrialde izan ziren partaide guztira. Bosnia-Herzegovina lehiaketara itzuli zen hiru urteko eten baten ostean, eta baita Bulgaria eta Kroazia, bi urte ostean, eta Ukraina, urte baten ostean. Bestalde Portugalek partaidetzari uko egin zion. Australiak aurreko urtean ezohiko gonbidapena jaso zuen Europako Irrati-Telebista Batasunaren eskutik lehiaketaren 60. urtebetetzea ospatzeko, eta partaidetzaren arrakastaren ondorioz, berriz ere gonbidapena luzatu zitzaion. Hasiera batean Errumaniak ere parte hartu behar zuen, eta ordezkaria aukeratua zuen, baina lehiaketatik kanpo utzi zen telebista errumaniarrak Europako Irrati-Telebista Batasunarekin zeukan zor ekonomikoa zela eta.

Lehiaketa aldatu

Lehiaketak bi finalerdi eta final bat izan zituen. Big 5 taldeko herrialdeak (Alemania, Erresuma Batua, Espainia, Frantzia eta Italia) eta herrialde antolatzailea (Suedia) zuzenki sailkatuak zeuden finalera. Gainontzako herrialdeak bi finalerdien artean banatu ziren, finalerdi bakoitzeko hamar lehen sailkatuak lortuko zutelarik finalerako pasea.

Lehen finalerdia aldatu

Finalerdiko partaideez gain, Espainia, eta Frantzia eta Suediari ere egokituko zitzaien botoa ematea:

Ordena Herrialdea Hizkuntza(k) Artista Abestia Euskarara itzulpena Postua Puntuak
01   Finlandia Ingelesa Sandhja "Sing It Away" Abestu ezazu &0000000000000015.00000015 &0000000000000051.00000051
02   Grezia Ingelesa, Greziera Pontikoa Argo "Utopian Land" Lurralde utopikoa &0000000000000016.00000016 &0000000000000044.00000044
03   Moldavia Ingelesa Lidia Isac "Falling Stars" Izar iheskorrak &0000000000000017.00000017 &0000000000000033.00000033
04   Hungaria Ingelesa Freddie "Pioneer" Aitzindaria &0000000000000004.0000004 &0000000000000197.000000197
05   Kroazia Ingelesa Nina Kraljić "Lighthouse" Itsasargia &0000000000000010.00000010 &0000000000000133.000000133
06   Herbehereak Ingelesa Douwe Bob "Slow Down" Moteldu &0000000000000005.0000005 &0000000000000197.000000197
07   Armenia Ingelesa Iveta Mukuchyan "LoveWave" Maitasun-olatua &0000000000000002.0000002 &0000000000000243.000000243
08   San Marino Ingelesa Serhat "I Didn't Know" Ez nekien &0000000000000012.00000012 &0000000000000068.00000068
09   Errusia Ingelesa Sergey Lazarev "You Are the Only One" Zeu zara bakarra &0000000000000001.0000001 &0000000000000342.000000342
10   Txekia Ingelesa Gabriela Gunčíková "I Stand" Zutik nago &0000000000000009.0000009 &0000000000000161.000000161
11   Zipre Ingelesa Minus One "Alter Ego" &0000000000000008.0000008 &0000000000000164.000000164
12   Austria Frantsesa Zoë "Loin d'ici" Hemendik urrun &0000000000000007.0000007 &0000000000000170.000000170
13   Estonia Ingelesa Jüri Pootsmann "Play" Jokatu &0000000000000018.00000018 &0000000000000024.00000024
14   Azerbaijan Ingelesa Samra "Miracle" Miraria &0000000000000006.0000006 &0000000000000185.000000185
15   Montenegro Ingelesa Highway "The Real Thing" Benetakoa &0000000000000013.00000013 &0000000000000060.00000060
16   Islandia Ingelesa Greta Salóme "Hear Them Calling" Deika entzuten ditut &0000000000000014.00000014 &0000000000000051.00000051
17   Bosnia-Herzegovina Bosniera Dalal & Deen feat. Ana Rucner & Jala "Ljubav je" Maitasuna da &0000000000000011.00000011 &0000000000000104.000000104
18   Malta Ingelesa Ira Losco "Walk on Water" Ur gainean ibili &0000000000000003.0000003 &0000000000000209.000000209

Bigarren finalerdia aldatu

Finalerdiko partaideez gain, Alemania, eta Erresuma Batua eta Italiari ere egokituko zitzaien botoa ematea:

Ordena Herrialdea Hizkuntza(k) Artista Abestia Euskarara itzulpena Postua Puntuak
01   Letonia Ingelesa Justs "Heartbeat" Bihotz-taupada &0000000000000008.0000008 &0000000000000132.000000132
02   Polonia Ingelesa Michał Szpak "Color of Your Life" Zure bizitzaren kolorea &0000000000000006.0000006 &0000000000000151.000000151
03   Suitza Ingelesa Rykka "The Last of Our Kind" Gure gisako azkena &0000000000000018.00000018 &0000000000000028.00000028
04   Israel Ingelesa Hovi Star "Made of Stars" Izarrez egina &0000000000000007.0000007 &0000000000000147.000000147
05   Bielorrusia Ingelesa Ivan "Help You Fly" Hegan egiten lagunduko dizut &0000000000000012.00000012 &0000000000000084.00000084
06   Serbia Ingelesa Sanja Vučić ZAA "Goodbye (Shelter)" Agur (Babeslekua) &0000000000000010.00000010 &0000000000000105.000000105
07   Irlanda Ingelesa Nicky Byrne "Sunlight" Eguzki-argia &0000000000000015.00000015 &0000000000000046.00000046
08   Mazedonia Mazedoniera Kaliopi "Dona" (Дона) &0000000000000011.00000011 &0000000000000088.00000088
09   Lituania Ingelesa Donny Montell "I've Been Waiting for This Night" Gau honen zain egon naiz &0000000000000004.0000004 &0000000000000222.000000222
10   Australia Ingelesa Dami Im "Sound of Silence" Isiltasunaren soinua &0000000000000001.0000001 &0000000000000330.000000330
11   Eslovenia Ingelesa ManuElla "Blue and Red" Urdina eta gorria &0000000000000014.00000014 &0000000000000057.00000057
12   Bulgaria Ingelesa, Bulgariera Poli Genova "If Love Was a Crime" Maitasuna krimena balitz &0000000000000005.0000005 &0000000000000220.000000220
13   Danimarka Ingelesa Lighthouse X "Soldiers of Love" Maitasunaren soldaduak &0000000000000017.00000017 &0000000000000034.00000034
14   Ukraina Ingelesa, Krimeera Jamala "1944" &0000000000000002.0000002 &0000000000000287.000000287
15   Norvegia Ingelesa Agnete "Icebreaker" Izotz-hauslea &0000000000000013.00000013 &0000000000000063.00000063
16   Georgia Ingelesa Nika Kocharov & Young Georgian Lolitaz "Midnight Gold" Gauerdiko urrea &0000000000000009.0000009 &0000000000000123.000000123
17   Albania Ingelesa Eneda Tarifa "Fairytale" Maitagarri-ipuina &0000000000000016.00000016 &0000000000000045.00000045
18   Belgika Ingelesa Laura Tesoro "What's the Pressure" Zer presa dago? &0000000000000003.0000003 &0000000000000274.000000274

Finala aldatu

26 herrialdek hartu zuten parte finalean, eta 42 herrialdek eman zuten botoa.

Artista partaideez gain, Justin Timberlake nazioarteko izarrak "Rock Your Body" eta "Can't Stop the Feeling!" abestu zituen. Gainera, aurkezleek "Love Love Peace Peace" Eurovisionen parodia abestu zuten, eta aurreko urteko irabazle izan zen Måns Zelmerlöwek "Fire in the Rain" eta "Heroes" abestu zituen.

Ordena Herrialdea Hizkuntza(k) Artista Abestia Euskarara itzulpena Postua Puntuak
01   Belgika Ingelesa Laura Tesoro "What's the Pressure" Zer presa dago? &0000000000000010.00000010 &0000000000000181.000000181
02   Txekia Ingelesa Gabriela Gunčíková "I Stand" Zutik nago &0000000000000025.00000025 &0000000000000041.00000041
03   Herbehereak Ingelesa Douwe Bob "Slow Down" Moteldu &0000000000000011.00000011 &0000000000000153.000000153
04   Azerbaijan Ingelesa Samra "Miracle" Miraria &0000000000000017.00000017 &0000000000000117.000000117
05   Hungaria Ingelesa Freddie "Pioneer" Aitzindaria &0000000000000019.00000019 &0000000000000108.000000108
06   Italia Italiera, Ingelesa Francesca Michielin "No Degree of Separation" Banantze-gradurik gabe &0000000000000016.00000016 &0000000000000124.000000124
07   Israel Ingelesa Hovi Star "Made of Stars" Izarrez egina &0000000000000014.00000014 &0000000000000135.000000135
08   Bulgaria Ingelesa, Bulgariera Poli Genova "If Love Was a Crime" Maitasuna krimena balitz &0000000000000004.0000004 &0000000000000307.000000307
09   Suedia Ingelesa Frans "If I Were Sorry" Sentituko banu &0000000000000005.0000005 &0000000000000261.000000261
10   Alemania Ingelesa Jamie-Lee "Ghost" Mamua &0000000000000026.00000026 &0000000000000011.00000011
11   Frantzia Frantsesa, Ingelesa Amir "J'ai cherché" Bila ibili naiz &0000000000000006.0000006 &0000000000000257.000000257
12   Polonia Ingelesa Michał Szpak "Color of Your Life" Zure bizitzaren kolorea &0000000000000008.0000008 &0000000000000229.000000229
13   Australia Ingelesa Dami Im "Sound of Silence" Isiltasunaren soinua &0000000000000002.0000002 &0000000000000511.000000511
14   Zipre Ingelesa Minus One "Alter Ego" &0000000000000021.00000021 &0000000000000096.00000096
15   Serbia Ingelesa Sanja Vučić ZAA "Goodbye (Shelter)" Agur (Babeslekua) &0000000000000018.00000018 &0000000000000115.000000115
16   Lituania Ingelesa Donny Montell "I've Been Waiting for This Night" Gau honen zain egon naiz &0000000000000009.0000009 &0000000000000200.000000200
17   Kroazia Ingelesa Nina Kraljić "Lighthouse" Itsasargia &0000000000000023.00000023 &0000000000000073.00000073
18   Errusia Ingelesa Sergey Lazarev "You Are the Only One" Zeu zara bakarra &0000000000000003.0000003 &0000000000000491.000000491
19   Espainia Ingelesa Barei "Say Yay!" Esan yay! &0000000000000022.00000022 &0000000000000077.00000077
20   Letonia Ingelesa Justs "Heartbeat" Bihotz-taupada &0000000000000015.00000015 &0000000000000132.000000132
21   Ukraina Ingelesa, Krimeera Jamala "1944" &0000000000000001.0000001 &0000000000000534.000000534
22   Malta Ingelesa Ira Losco "Walk on Water" Ur gainean ibili &0000000000000012.00000012 &0000000000000153.000000153
23   Georgia Ingelesa Nika Kocharov & Young Georgian Lolitaz "Midnight Gold" Gauerdiko urrea &0000000000000020.00000020 &0000000000000104.000000104
24   Austria Frantsesa Zoë "Loin d'ici" Hemendik urrun &0000000000000013.00000013 &0000000000000151.000000151
25   Erresuma Batua Ingelesa Joe & Jake "You're Not Alone" Ez zaude bakarrik &0000000000000024.00000024 &0000000000000062.00000062
26   Armenia Ingelesa Iveta Mukuchyan "LoveWave" Maitasun-olatua &0000000000000007.0000007 &0000000000000249.000000249

Gertakariak aldatu

Ikurrinaren debekua aldatu

2016ko apirilaren 29ean, ekitaldirako sarrerak erosteko webgunean, antolatzaileek aretoan sartzeko «espresuki» debekatutako banderen zerrenda bat argitaratu zuten, beraien artean ikurrina agertzen zelarik, estaturik gabeko herrialde edo errekonozimendurik gabeko estatueen bandera batzuekin batera eta baita Estatu Islamikoa talde armatuaren banderarekin batera.[1] Honek oihartzun handia izan zuen Euskal Herriko hedabideetan, eta Euskal Autonomia Erkidegoko alderdi politiko nagusi guztiek bere kexua azaldu zuten. EH Bilduren Espainiar Kongresuko ordezkariek Madrilgo Suediar Anbaxadorearekin hitzordu bat eskatu zuten "ikurrinaren kriminalizazioa" salatuz. Iñigo Urkullu lehendakariak errektifikazioa eskatu zuen eta Espainiak erantzun emateko lehiaketa uztea "ez legokeela gaizki" iradoki zuen. Espainiar Estatuan ere oihartzuna izan zuen debekuak, Espainiako Gobernuak bandera "legezko, legitimo eta konstituziozko" bati errespetua eskatuz, eta baita errektifikazio bat.

Europako Irrati-Telebista Batasunak protestei lehenik emandako erantzuna aretoan Nazio Batuen Erakundean kide diren herrialdeen banderak, Europar Batasunarena eta LGBT kolektiboen "ostadar" bandera besterik onartzen ez dituela izan zen, eta zerrendak onartuta ez zeuden banderen "adibide" batzuk besterik erakusten zituela. Beranduago dokumentua argitaratzeko intentziorik ez zeukatela esan zuen, eta zerrenda selektibo bat argitaratzearen "sentsibilitate" gabezia onartu zuen, barkamena eskatuz "irainduta" sentitutako guztiei. Sarrera salmenta zerbitzuari bandera "adibideen" zerrenda webgunetik "berehala" erretiratzeko eskatu zion erakunde antolatzaileak, baina bandera politika orokorra berdin mantendu zen.

Azkenik, maiatzak 6an, Europako Irrati-Telebista Batasunak banderen politika erlaxatzea adostu zuen, eta partaide diren abeslarien lurralde eta probintzietako banderak baimentzeaz gain, beste banderak ere "tolerantziaz" onartzea erabaki zen, eramaleek lehiaketaren "politikotasun eza" errespetatzen badute eta telebista kameren ikuspegiari nahita oztopatzen ez badute.[2]

Hala eta guztiz ere, zale euskaldun batzuek arazoak izan zituzten finalean ikurrina eramateagatik. Antolakuntzako segurtasun zerbitzuak ikurrina kendu zioten eta aretoa uztera behartzen saiatu ziren. Zaleek momentuan Espainiako enbaxadara deitu zuten eta Espainiako kontsula bertan izanik, honen esku-hartzearen bitarte, ikurrina bueltatzea eta bere lekuen gelditu ahal izatea lortu zuten. Espainiako enbaxadak jarraian salaketa formal bat jarri zuen antolakuntzaren aurka. Beste zale euskaldun batzuek ez zuten arazorik izan ikurrinarekin aretora sartzeko eta saio emisioaren une batzuetan ikurrina ikusi ahal izan zen jendartean une batzuetan.

Erreferentziak aldatu

Kanpo estekak aldatu