ʻOumuamua

ʻOumuamua
	Irudi gehiago
Behaketa
Magnitude absolutua	22,08
Gorputz-gurasoa	baliorik ez
Aurkitzailea	Robert Weryk (en)
Aurkikuntza-data	2017ko urriaren 19a
Aurkikuntza-lekua	Pan-STARRS
Konstelazioa	Pisces (konstelazioa)
Igoera zuzena	0 °
Deklinazioa	0 °
	Orain duen posizioa ikusi
Orbitaren ezaugarriak
Apoapsis	baliorik ez
Periapsis	0,25529 AU
Ardatzerdi handia	baliorik ez
Eszentrikotasuna	1,196
Orbita-periodoa	baliorik ez
Batezbesteko anomalia	35,037 °
Makurdura orbitala	122,68 °
Goranzko nodoaren luzera	24,599 °
Periapsiaren argumentua	241,5 °
Ezaugarri fisikoak
Erradioa	0 R_J
Diametroa	230 m
Albedoa	0,04
Izendapenak
	ikusi $11I/2017 U1; A/2017 U1; Pan-STARRS: C/2017 U1; P10Ee5V;
Behin-behineko izendapenak	A/2017 U1

Oumuamua (hasieran, 1I/ʻOumuamua, A/2017 U1 eta C/2017 U1 izenekin ezagutua) gizakiak aurkitutako lehen izarrarteko gorputza da, gure Eguzki-sistematik 2017an igaro zena.

Robert Werykek aurkitu zuen 2017ko urriaren 19an Pan-STARRS teleskopioarekin egin zituen behaketei esker. Objektu hau aurkitu zuen momentuan Lurretik 0,2 UAra (30 milioi kilometrora) kokaturik zegoen eta beraz, sasiorbita oso hiperboliko batekin igaro zen gure Eguzki-sistematik. Hasiera batean kometa gisa sailkatu zen arren, aste bat beranduago asteroide gisa onartu zen behin betiko.

Egin diren lehen azterketen bidez jakin da objektu honen eszentrikotasuna orain arte Eguzki-sistemako edozein objekturena baino handiagoa dela, zehazki, ,195 ± 0,001. Zientzialariek uste dute duen eszentrikotasun handiak adierazten duela ez dela inoiz gure Eguzki-sistemarekin loturik egon eta beraz, izar artean noraezean dabilen objektu bat dela irizten dute. Ikerketak burutu ziren heinean, hipotesi hori frogatzea lortu zen.^[1]

Behaketak aldatu

Dirudienez, hau da gizakiak aurkituriko lehen izar-arteko objektua, astronomoen behaketek erakutsi dutenez, Vega izarraren norabidetik dator, Lira konstelazioan. Objektuak duen abiadura hiperbolikoa 26km/s-koa da, Eguzkiarekiko. Momentuz ez dakigu zenbat denbora egon den objektu hau espazioan zehar noraezean. %10eko albedoa duen arroka bat dela jakinik, 160 metro inguruko diametroa eduki beharko luke. William Herschel teleskopioarekin egindako behaketek adierazi dute, objektuaren espektro gorriak Kuiper gerrikoko gorputzen antzekoa dirudiela.

Astronomoek diote objektu hau bere periheliotik 2017ko irailaren 9an igaro zela, Lurretik 0,161 UAra (24 100 000 km) zegoela eta beraz, poliki-poliki urruntzen doala esan dute.

Objektu hau duela ehun urte Eguzkitik 559 UAra zegoela esan dute astronomoek, 26 km/s-ko abiaduran zebilen garai haietan. Gorputzak hartu edo harrapatu duen abiadura maximoa 87,7 km/s-koa izan da, bere periheliotik igarotzen zegoenean. Gorputza aurkitu zenean, 46 km/s-ko abiaduran zebilen eta poliki-poliki abiadura hau gutxitu egingo du 26km/s-ko abiadurara iritsi arte, abiadura hau da objektuek izar-arteko espazioan zehar darabiltena.

Izenaren jatorria aldatu

Oumuamua izan da izar-arteko aurkitu den lehen gorputza, mota berri bateko objektu gisa sailkatu behar izan denez, Nazioarteko Astronomia Elkarteak sigla berri bat ezarri zion, ''I''. Sigla hau, hemendik aurrera, izar-arteko objektuei ezarriko zaie bakarrik. Oumuamua izena aldiz, Pan-STARRSeko taldeak ezarri zion, hawaierazko izen bat da eta ''urrutitik etorri'' esan nahi du.

Etorkizuneko misioak aldatu

Oumuamuak duen abiadura azkarregia da gaur egungo edozein espazio-ontzirentzat, beraz, ezin gara momentuz gorputz honetara iritsi. Hala ere, Initiative for Interstellar Studies, izar-arteko bidaiak gauzatzea helburu duen erakundeak esan du, 5 edo 10 urte barru objektu honetara iristea bideragarria izan daitekeela. Horretarako Oberthen efektuaz edo eguzki-propultsioaz baliatzea proposatzen du. Astronomoek uste dute asteroide honetan informazio baliotsua aurki daitekeela, baina gorputz honetara iristea oso zaila dela uste dute gaur egun, nahiz eta urte batzuk barru zailtasunik ez egon, agian. Bestalde, esan beharra dago, astronomoek uste dutela Oumuamua bezalako objektu gehiago igarotzen direla gure planetaren ondotik, agian, urtero horrelako hainbat objektu igarotzen direla esan dute baina guk ez ditugula atzematen.

Ikus, gainera aldatu

Erreferentziak aldatu

↑ (Ingelesez) Science, Adam Mann 2019-03-14T16:06:58Z; Astronomy. «'Oumuamua: The First Interstellar Object» Space.com (Noiz kontsultatua: 2019-10-22).

Kanpo estekak aldatu

Artikulua Berrian.
Oumuamuari buruzko bideoa (Ingelesez)
Oumuamuaren inguruan Spitzer teleskopioak eginiko behaketak (Ingelesez)
Exoplanet.eu webgunean asteroide honi buruzko orria dago (Ingelesez)
JPL Small-Body Databasen asteroide honi buruzko informazioa aurki daiteke (Ingelesez)

Datuak: Q42313338
Multimedia: 1I/ʻOumuamua / Q42313338

[1] (Ingelesez) Science, Adam Mann 2019-03-14T16:06:58Z; Astronomy. «'Oumuamua: The First Interstellar Object» Space.com (Noiz kontsultatua: 2019-10-22).

[1]