Álvaro Mutis

Álvaro Mutis
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Álvaro Mutis Jaramillo
Jaiotza	Bogota, 1923ko abuztuaren 25a
Herrialdea	Kolonbia
Heriotza	Mexiko Hiria, 2013ko irailaren 22a (90 urte)
Heriotza modua	: arnas gutxiegitasuna
Familia
Seme-alabak	ikusi Santiago Mutis (en) ;
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	idazlea
	Parte-hartzailea Manifesto Against the Death of the Spirit and the Earth (en) ;
Lan nabarmenak	ikusi Q3211073 ; The Adventures and Misadventures of Maqroll (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Miguel de Cervantes saria (2001) ; Xavier Villaurrutia saria (1988) ; Neustadt International Prize for Literature (2002) ; Princess of Asturias Literary Prize (1997) ; Prix Médicis étranger (1989) ; Ohorezko Legioa ; International Nonino Prize (1991) ; Arte eta Letren zalduna ; Alfontso X.a Jakitunaren Ordenako Gurutze Handia (1996) ;
Genero artistikoa	olerkigintza; eleberria

Álvaro Mutis Jaramillo (Bogota, 1923ko abuztuaren 25a - Mexiko Hiria, 2013ko irailaren 22a) kolonbiar nobelagile eta poeta izan zen. Hispanoamerikako idazle garaikide nabarmenetakotzat hartua da^[1]^[2]

Biografia aldatu

Bogotan jaio zen 1923ko abuztuaren 25ean, baina haurtzaroaren zati handi bat Belgikan eman zuen, bere aitaren lanbidea zela eta. Aita hil zitzaionean (1932) Kolonbiara itzuli zen, eta 1956an Mexiko Hirian jarri zen bizitzen.

Lehen mailako ikasketak bukatu gabe, 1942an Nuevo Mundo irratian hasi zen lanean, kazetari-gisa. Oso gazterik hasi zen literatura aldizkarietan idazten, esaterako, Mito aldizkarian. Esso, Standar Oil, Panamerican eta Columbia Pictures enpresetan, besteak beste, harreman publikoetan lan egin ondoren, poesiaren munduari ekin zion, La balanza liburuarekin (1948, Balantza). Aurretik argitaratuak zituen bere poemak El espectador egunkarian.

1960. urte inguruan prosara jo zuen Diario de Lecumberri (Lecumberriren egunkaria) lanarekin. Lan hori izen bereko Mexikoko espetxe batean idatzi zuen. Izan ere, Mutisek, Esso etxeko harreman publiko gisa lan egiten zuela, enpresa horretako dirua erabili zuen Rojas Pinilla diktadorearekin arazoak zituztenei laguntza emateko. Prosan idatzi zituen lanen artean La nieve del almirante (1986, Almirantearen elurra), Maqroll el Gavieroren inguruko lehen nobela, aipatzekoa da, ospe handia eman ziolako. Bai poesian bai eleberrietan, irudiz eta iradokizunez betetako hizkuntza erabiltzen zuen Mutisek.

Bere idazle-ibilbidean, honako sariak jaso ditu, besteak beste: 1988an Xavier Villaurrutia saria, 1997an Letren Asturiasko Printzea saria, eta Reina Sofía de Poesía Iberoamericana saria, 2001ean Cervantes saria eta 2002an Neustadt International Prize for Literature.

Lanak aldatu

Poesia aldatu

La Balanza, Talleres Prag, Bogotá, 1948 (Carlos Patiño Rosellirekin batera)
Los elementos del desastre, Losada, Buenos Aires, 1953
Reseñas de los hospitales de Ultramar, "Mito" aldizkaria, Bogotá, 1955
Los trabajos perdidos, Era, Mexiko Hiria, 1965
Summa de Maqroll el Gaviero, Barral Editores, Bartzelona, 1973
Caravansary, FCE, Mexiko Hiria, 1981
Los emisarios, FCE, Mexiko Hiria, 1984
Crónica regia y alabanza del reino, Cátedra, Madril, 1985
Un homenaje y siete nocturnos, El Equilibrista, Mexiko Hiria, 1986

Eleberriak aldatu

Diario de Lecumberri, Universidad Veracruzana, 1960
La mansión de Araucaíma, Sudamericana, 1973
La verdadera historia del flautista de Hammelin, Ediciones Penélope, 1982
La nieve del Almirante, 1986
Ilona llega con la lluvia, Oveja Negra, 1988
Un bel morir, Oveja Negra; Mondadori, 1989
La última escala del Tramp Steamer, El Equilibrista, Mexiko Hiria, 1989
La muerte del estratega, FCE, Mexiko Hiria, 1990
Amirbar, Norma; Siruela, 1990
Abdul Bashur, soñador de navíos, Norma; Siruela, 1991
Tríptico de mar y tierra, Norma, 1993

Saiakerak aldatu

Contextos para Maqroll, Igitur-Cilcultura, 1997
De lecturas y algo del mundo, Seix Barral, 1999
Caminos y encuentros de Maqroll el Gaviero, Áltera, 2001

Antología aldatu

Poesía y prosa, Instituto colombiano de Cultura, 1982
Antología poética, José Balzak egina, Monte Avíla
Summa de Maqroll el Gaviero. Poesía 1948-1988, Visor, 1992
Poesía completa, Editorial Arango, 1993
Summa de Maqroll el Gaviero. Poesía 1948-1997, Ediciones Universidad de Salamanca-Patrimonio Nacional, 1997
Antología, Enrique Turpinek egina, Plaza y Janés, 2000
Empresas y tribulaciones de Maqroll el Gaviero, Siruela, 1993 (2 liburuki); Alfaguera, 1996 eta 2001
La voz de Álvaro Mutis, Diego Valverde Villenak egina, Poesía en la Residencia, Residencia de Estudiantes, Madril, 2001

Erreferentziak aldatu

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2013/04/09 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ Alvaro Mutis idazlea hil da^{[Betiko hautsitako esteka]} Berria.info
↑ Muere en México el escritor colombiano Álvaro Mutis Lavozdegalicia.es

Kanpo loturak aldatu

(Gaztelaniaz) Webgune ofiziala Clubcultura.com

Datuak: Q251123
Multimedia: Álvaro Mutis / Q251123

[1] Alvaro Mutis idazlea hil da^{[Betiko hautsitako esteka]} Berria.info

[2] Muere en México el escritor colombiano Álvaro Mutis Lavozdegalicia.es

[1]

[2]

Álvaro Mutis
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Álvaro Mutis Jaramillo
Jaiotza	Bogota, 1923ko abuztuaren 25a
Herrialdea	Kolonbia
Heriotza	Mexiko Hiria, 2013ko irailaren 22a (90 urte)
Heriotza modua	: arnas gutxiegitasuna
Familia
Seme-alabak	ikusi Santiago Mutis ^(en)
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	idazlea
Parte-hartzailea Manifesto Against the Death of the Spirit and the Earth ^(en)
Lan nabarmenak	ikusi Q3211073 The Adventures and Misadventures of Maqroll ^(en)
Jasotako sariak	ikusi Miguel de Cervantes saria (2001) Xavier Villaurrutia saria (1988) Neustadt International Prize for Literature (2002) Princess of Asturias Literary Prize (1997) Prix Médicis étranger (1989) Ohorezko Legioa International Nonino Prize (1991) Arte eta Letren zalduna Alfontso X.a Jakitunaren Ordenako Gurutze Handia (1996)
Genero artistikoa	olerkigintza eleberria