Zafra
Zafra Badajozko udalerria da, Zafra - Río Bodión eskualdean dagoena.
| Zafra | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Espainiako udalerria | |||||||||||
.jpg) | |||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Estatu burujabe |  Espainia | ||||||||||
| Autonomia |  Extremadura | ||||||||||
| Probintzia | Badajozko probintzia | ||||||||||
| Alkatea | María Gloria Pons Fornelino (en)  | ||||||||||
| Izen ofiziala | Zafra | ||||||||||
| Posta kodea | 06300 | ||||||||||
| INEk ezarritako kodea | 06158 | ||||||||||
| Herriburua | Zafra | ||||||||||
| Geografia | |||||||||||
| Koordenatuak | 38°25′33″N 6°24′58″W / 38.4259°N 6.4162°W | ||||||||||
 | |||||||||||
| Azalera | 62.6 km² | ||||||||||
| Altuera | 508 m | ||||||||||
| Mugakideak | Alconera, La Lapa, Feria, Fuente del Maestre, Los Santos de Maimona, Puebla de Sancho Pérez eta Medina de las Torres | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 16.672 (2023) −30 (2022) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 266,33 bizt/km² | ||||||||||
| Informazio gehigarria | |||||||||||
| Ordu eremua | UTC+01:00 | ||||||||||
| Hiri senidetuak | Rambouillet eta Estremoz | ||||||||||
| Matrikula | BA | ||||||||||
| zafra.es | |||||||||||
2009ko urtarrilaren 1eko erroldaren arabera 16.424 biztanle zituen.
Probintziaren hego-mendebaldean dago, Zafrako barruti judizialaren egoitza administratiboa eta Zafra-Río Bodión eskualdeko buru industriala da. Hiri-titulua du, eta probintzia- eta eskualde-hiriburuak lotzen dituen komunikazio-korapiloan dago. Urtero Zafrako Nazioarteko Abeltzaintza Azoka ospetsua ospatzen da, irailaren amaieran eta urriaren hasieran, eta dozenaka mila bisitari biltzen ditu.
Demografia aldatu
| Bilakaera demografikoa[1] | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1842 | 1877 | 1900 | 1920 | 1930 | 1940 | 1960 | 1981 | 2001 | 2002 | ||||||||||
| 5.280 | 5.547 | 5.855 | 6.526 | 7.366 | 8.364 | 10.685 | 13.058 | 15.270 | 16.577 | ||||||||||
| 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | |||||||||||
| 15.477 | 15.542 | 15.674 | 15.706 | 16.014 | 16.218 | 16.424 | 16.433 | 16.577 | |||||||||||
Historia aldatu
Antzinaroa eta Erdi Aroa aldatu
Inguruetan, Segeda hiribildu erromatar mitikoa gogorarazten duten hondakinak daude. Hiriaren jatorria Segeda dela esan izan da. Gaur egun Zafrari dagokion lurraldea Betikan egon zen erromatarren garaian, baita gaur egungo Badajoz probintziaren hegoaldeko zati handi bat eta Andaluziaren zati handiena ere.
Erdi Aroan, Sevillako eta Badajozko erresuma taifoak banatzen zituen mugan dago Zafra. Hori dela eta, 1030ean, Castellar mendilerroan gaztelu bat eraiki zen defentsarako, eta Al-Bakrí geografo hispaniar-musulmanak 1094an Sajra Abi Hassán izena zuela adierazi zuen. Arabiarrek Safra hiria, Çafra, izendatu zuten, eta handik dator gaur egungo Zafra.
Errekonkistan bi aldiz konkistatu zuten, lehena 1229an Alfontso IX.a errege leondarrak, baina 1241. urtean Fernando III.a Santuak behin betikoz berkonkistatu zuen, Extremadura konkista-kanpaina baten barruan, Alfontso X.a Jakitunaren Espainiako Kronika Orokorrean deskribatzen duena.
Baina Zafraren historiako une erabakigarria 1394an iritsi zen, Henrike III.ak hiriaren jurisdikzioa Gomes I Suárez de Figueroari eman zionean; ordura arte Erreginaren zerbitzari eta Done Jakueren Ordenako Maisu Handiaren seme izan zen.
Jaurerriko bigarren titularrak, Lorenzo II Suárez de Figueroak, Zafra Feriako jaurerriaren erdigune bihurtzen hasi zen pixkanaka. Harresia eraikitzen jarraitu zuen, bere aitak eraikitzen hasi baitzen. Haren helburu bizilagunen, merkatarien eta bidaiarien defentsa eta fiskalizazioa zen. Harresiaren eraikuntzak 1426tik 1449ra iraun zuen. 1437an, hiriko eraikin enblematikoenetako bat eraikitzeko agindua eman zuen, Alkazarra, bere egoitza izango zena. Gainera, Santiagoko ospitalea sortu zuen (garai hartan Salutazio zeritzona), eta Santa María del Valle monasterioa amaitu zuen, leinuaren panteoi bihurtuko zena. 1460an, Henrike IV.ak konderri kategoria eman zion jaurerriari, Lorenzo II Suárez de Figueroa bere jabegoei Alconera eta La Morera hiribilduak gehituz.
Zafra eta Ameriketako konkista aldatu
Zafrak ekarpen nabarme egin zion amerikar konkistari; izan ere, bertako 221 biztanle Mundu Berriaren konkistan aritu ziren, eta Amerikako kontinente osoan parte hartu zuten, Hego Carolinatik, gaur egungo Estatu Batuetan (Hernando de Soto espedizioarekin), [[Txile]ko mugetaraino.
XVI. mendean Amerika konkistatzeko gehien nabarmendu ziren Zafrako herritarren artean, Pedro Arias de Almesto edo Pedrarias de Almesto aipatu behar dira. Azken honek, Amazonas ibaiaren jardunaldi doradistan parte hartu zuen Lope Agirreren idazkari gisa, eta, gero, tiranoari irabazi zioten Barquisimeton. Pedrarias espedizio interesgarri haren kronika Espainiara itzulitakoan idatzi zuen. Amazonasko abenturan, Pedrariasek Pedro Urtsuaren eta Agirre tiranoaren eromenaren azpian gailendu ziren gainerako pertsonaien amaiera tristea kontatzen du.
Ikus, gainera aldatu
Erreferentziak aldatu
- ↑ https://web.archive.org/web/20100418061537/http://www.ine.es/inebase2/leer.jsp?L=0&divi=DPOP&his=0 Instituto Nacional de Estadística
Kanpo estekak aldatu
- (Gaztelaniaz) Udalaren webgunea.
 |
Artikulu hau Extremadurako geografiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |