Valentiniano I.a

Valentiniano I.a
	; Irudi gehiago
; Erromatar enperadorea
Antzinako Erromako senataria
Bizitza
Jaiotza	Pannonia Secunda (en) , 321eko uztailaren 3a
Herrialdea	Antzinako Erroma ; Bizantziar Inperioa
Heriotza	Brigetio (en) , 375eko azaroaren 17a (54 urte)
Hobiratze lekua	Apostoleion
Heriotza modua	berezko heriotza: garuneko odoljarioa
Familia
Aita	Gratian
Ezkontidea(k)	Marina Severa (en) ; Justina (en) (368 -
Seme-alabak	ikusi Gala; Graziano; Valentiniano II.a; Grata (en) ;
Anai-arrebak	ikusi Valente;
Leinua	Valentiniar leinu
Jarduerak
Jarduerak	politikaria

Flavio Valentiniano (latinez: Flavius Valentinianus; Cibalae, Panonia, 321 - Brigetio, 375eko azaroaren 17a), erromatar enperadorea izan zen.

Pretoriar Guardiako ofizial bat izan zen Juliano Apostata eta Jovianoren agintaldietan. Gorputza azkarra eta aurpegi ederra ez ezik, ahalmen militarra eta ausardia ere bazeuzkan. Jovianoren heriotzaren ostean armadak enperadore izendatu zuen 364ko otsailaren 28an. Berehala, Valente anaia ere enperadore izendatu zuen.

Bi anaiek Inperioa erdibitu zuten. Valentinianok mendebaldeko zatia hartu zuen, hau da: Italia, Iliria, Hispania, Galia, Britania eta Afrika probintziak. Valentek, beraz, ekialdea: Balkanak, Grezia, Egipto, Siria eta Asia Minor.

Valentinianok gerra asko borrokatu behar izan zuen. Hasieran, Prokopio, Juliano Apostataren senide bat, matxinatu zen. Kanpotik ere bazetozen arerioak. Erromatarrek barbaro ezezagunei egin behar zieten aurre: burgundiarrak, saxoiak... Hortaz, Valentinianoren ataza nagusia mugak gordetzea izan zen. Hasiera batean Milan hautatu zuen gortea jartzeko. Geroago, Paris eta Reims, germaniarrei hobeki aurre egiteko.

Rhin ibaiaz bestaldera eraman ondoren, 367an ibai hori zeharkatu zuten germaniarrek. Valentinianok menderatu ahal zituen triskantza handi batean, baina bere armadetako bajak hain handia izanda, ezin izan zuen arrakasta biribildu.

374an, Valentinianok eta Makriano germaniarren errege batek bakea hitzartu zuten. Makriano erromatarren lagun bihurtu zen honela, eta Rhin ibaiko muga antolatu zuen.

Galiako kostaldeak saxoi piraten erasoak jasan behar izan zituen. Piktoek eta eskoziarrek bat eginda, Antoninoren Harresia gainditu zuten eta Britania probintzia arpilatu ahal zuten. Afrika probintzian ere arazoak izan zituen Valentinianok. Izan ere, gobernatzailearen gobernu kaskarrak matxinadak eragin zituen.

374an, guardiarrek Danubio zeharkatu zuten erromatarrek haien lurraldean gotorlekuak eraikiak zituelako. 375eko apirilean, enbaxada bati emandako harreran, enperadorea zauritu suertatu zen. Azaroaren 17an hil zen horren ondorioz.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Valentiniano I.a

Datuak: Q46720
Multimedia: Valentinianus I / Q46720