Théophile Gautier

idazle frantziarra

Théophile Gautier (Tarbe, Frantzia, 1811ko abuztuaren 30a - Neuilly-sur-Seine, Frantzia, 1872ko urriaren 23a) frantsesezko idazlea izan zen.

Théophile Gautier

Société nationale des beaux-arts (en) Itzuli lehendakari

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakJules Pierre Théophile Gautier
JaiotzaTarbe1811ko abuztuaren 30a
Herrialdea Frantzia
BizilekuaHôtel de Fourcy (en) Itzuli
HeriotzaNeuilly-sur-Seine1872ko urriaren 23a (61 urte) (61 urte)
Hobiratze lekuaMontmartreko hilerria
Familia
Ezkontidea(k)Ernesta Grisi
Bikotekidea(k)
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaLycée Charlemagne (en) Itzuli
Lycée Louis-le-Grand (en) Itzuli
Hizkuntzakfrantsesa
Irakaslea(k)Louis-Édouard Rioult (en) Itzuli
Jarduerak
Jarduerakidazlea, poeta, kazetaria, eleberrigilea, antzerkigilea, libretista, arte-kritikaria, margolaria, literatura-kritikaria, argazkilaria, literatoa, kritikaria eta arte-historialaria
Enplegatzailea(k)Le Figaro
Jasotako sariak
KidetzaSociété héliographique (en) Itzuli
Jeune-France (en) Itzuli
Société nationale des beaux-arts (en) Itzuli
Mugimenduaerromantizismoa
Parnasianismoa

IMDB: nm0310375 IBDB: 111078
Spotify: 2WTkRnHohIMPdAaoljLkyR Musicbrainz: be583896-ebdf-4a5d-8d70-edbacdb487b0 Discogs: 1421200 IMSLP: Category:Gautier,_Théophile Allmusic: mn0001646745 Find a Grave: 6795 Edit the value on Wikidata

Bizitza aldatu

Nervalekin eta Borelekin oso gaztetatik izan zituen harremanak; hasieran koadroak egin zituen, baina azkenik idazten hasi zen, eta Victor Hugoren alde egin zuen Hernani deituriko gatazkan (1830). Hala ere, Albertus (1832) poema luzean eta Les Jeunes-France (1833) ipuin-bilduman erromantikoekiko askatasun osoa erakusten du. Mademoiselle de Maupin (1836) eleberriaren sarreran edertasun soila hartu zuen helburu nagusitzat.

Les Grotesques (1844) saiakera-liburuan Luis XIII.a Frantziakoaren garaia goraipatu zuen, eta Le Capitaine Fracasse (1863) eleberrian garai bera deskribatu zuen; Arria Marcella obran (1856) antzinako Ponpeiako bizitza agertzen du; Roman de la momie (1858) liburuan Antzinako Egipto; eta Le Spirite (1866) obran goi-izaerazko ideala azaltzen du. Kontakizun laburretan alderdi fantastikoa lantzen du, Hoffmannen ildotik. Horren adierazgarri garbiena: Avatar (1856) izeneko ipuina. Bere zenbait poema (1845, España) edo musika bihurtu zituen (1852, Émaux et Camées). Poesia parnasianoaren aitzindari izan zen; Baudelairek ere maisutzat hartzen zuen. Ospe handikoak dira Gautierren bidaia-liburuak, Voyage en Espagne (1845) esaterako. Euskal Herrian ere ibili zen, eta liburu hartan deskribatzen du bere ikuspegi berezia.

Obra aldatu

Eleberriak aldatu

Gautierrek ere La Croix de Berny (1845) eleberrian hartu zuen parte.

Ipuinak eta narrazioak aldatu

Narrazioen bildumak aldatu

  • Les Jeunes-France (1833)
  • Une Larme du diable (1839)
  • Nouvelles (1845)
  • La Toison d'or.
  • Le Roi Candaule.
  • La Peau de tigre (1852)
  • Romans et contes (1863)
  • La Peau de tigre (1866)

Narrazio solteak aldatu

  • Avatar (1857).
  • Jettatura (1857).
  • Spirite (1866).
  • Mademoiselle Dafné (1881), hil ondoren argitaratuta.

Lan desberdinak aldatu

  • Voyage en Espagne (bidaldi liburua), 1843.
  • De la mode, 1858.
  • Honoré de Balzac (biografia), 1859.
  • Les Vosges, 1860.
  • Dessins de Victor Hugo, 1863.
  • Rapport sur les progrès de la poésie, 1868.
  • Ménagerie intime, 1869.
  • La Nature chez elle, 1870.
  • Tableaux de siège, 1871.
  • Souvenirs de théâtre, d'art et de critique, 1903.
  • La Musique, (1857 eta 1869).

Poesia aldatu

  • Poésies (1830), ondoren Albertus ou L'Ame et le péché liburuan jasota (1833).
  • La Comédie de la mort (1838).
  • Espagna, Poésies complètes liburuan jasota (1845).
  • Émaux et Camées (1852)

Balleta eta antzerkia aldatu

Bidaldien narrazioak aldatu

  • Tras los montes, gero Le Voyage en Espagne (1843).
  • Zigzags (1845), gero, Caprices et zigzags (1852).
  • Italia (1852).
  • Constantinople (1853).
  • Quand on voyage (1865), artikuluen bilduma.
  • Voyage en Russie (1867).
  • Impressions de Voyage en Suisse (1865).
  • L'Orient (1877), hil ondoren argitaratuta.
  • Les Vacances du lundi (1884), artikuluen bilduma, hil ondoren argitaratuta..

Arte eta literatura kritika aldatu

  • Les Grotesques (1843).
  • Salon de 1847.
  • Les Beaux-Arts en Europe (1855).
  • L'Art moderne (1856).
  • Histoire de l'art dramatique en France depuis vingt-cinq ans (1858).
  • Honoré de Balzac (1858).
  • Abécédaire du salon de 1861.
  • Rapport sur le progrès des Lettres (1868).
  • Histoire du Romantisme, bukatu gabe (1874).
  • Portraits contemporains (1874), hil ondoren argitaratuta.
  • Portraits et souvenirs littéraires (1875), hil ondoren argitaratuta.
  • Le Musée du Louvre

Literatura erotikoa aldatu

  • Lettre à la Présidente (1850, 1890ean argitaratuta).

Erreferentziak aldatu

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Théophile Gautier