Saxonia

Saxoniako Estatu Askea ; Freistaat Sachsen (de); Swobodny stat Sakska (wen)
; Bandera	; Armarria
Administrazioa
Herrialdea	Alemania
Hiriburua	Dresden
Land burua	Michael Kretschmer (CDU)
ISO kodea	DE-SN
Bozak Bundesraten	4 (69tik)
Geografia
Koordenatuak	51°01′37″N 13°21′32″E / 51.0269°N 13.3589°E
Azalera	18.416 km²
Demografia
Biztanleria	4.086.218 biztanle
Dentsitatea	0.22 bizt/km²
Informazio gehigarria
	https://www.sachsen.de/

Saxonia (alemanez: Sachsen ˌzaksn̩ ahoskatua; goi-sorabieraz: Sakska)^[1], ofizialki Saxoniako Estatu Askea (alemanez: Freistaat Sachsen, ˈfʁaɪ̯ʃtaːt ˈzaksn̩ ahoskatua; goi-sorabieraz: Swobodny stat Sakska), Alemaniako ekialdean kokaturik dagoen estatu federala da. Hamasei estatuetatik hamargarrena da azaleran eta seigarrena populazioan. Hiriburua Dresden da.

Geografia aldatu

Iparraldean Brandenburgo, ipar-mendebaldean Saxonia-Anhalt, mendebaldean Turingia, hego-mendebaldean Bavaria, hegoaldean Txekia eta ekialdean Polonia mugakide ditu.

Hiru eremu desberdintzen dira; Lautada (Leipzig ibarrean), muinoak eta azkenik Ore mendiak, Txekiarekiko mugan. Saxoniako mendirik altuena Fichtelberg (1215m) da.

Estatuko ibairik garrantzitsuena Elba da. beste ibai batzuk ere badaude, Mulde eta Spree, baina hauek aurrerago beren urak Elbara isuriko dituztenez Saxonia osoa Elbaren arroaren barnean sarturik dago.

Historia aldatu

Saxonia historikoki dukerria izan da, Germaniako Erromatar Inperio Santuko printze hautatzaile batena (Saxoniako Dukerria), eta azkenean, erresuma (Saxoniako Erresuma). Monarkia 1918an, Lehen Mundu Gerraren porrotaren ostean, amaiarazi zuten, eta errepublika sistema ezarri zuten. Alemaniako Errepublika Demokratikoaren barruan egon zen 40 urte baino gehiagoz. Agintaldi komunistan bertan behera utzita, berriro jarri zuten abian 1990eko urriaren 3an, Ekialdeko eta Mendebaldeko Alemaniek bat egin zutenean.

Ekonomia aldatu

Ekialdeko Alemaniako ekonomiarik garrantzitsuenetakoa izan zuen. 2010ean bertan ere bere ekonomiak %1'9ko hazkundea izan zuen, hala ere langabezia tasa handia du, %11'9koa hain zuzen ere.

Dresden hiriburuaren inguruan 300 konpainia mikroelektriko daude eta Silicon Saxony ezizenaz ezagutzen hasi da. Publizitatea eta keramikagintza ere famatuak diren arren ez diote estatuaren ekonomiari ekarpen nabarmenik egiten. Gobernua turismoa bultzatzen hasi da Lusazia inguruan.

Historikoki Leipzig inguruak jasan ditu langabezia tasa handienak, baina aspaldian egoerako hobetzera egin du autogintza sektoreari esker. Dresden eta Zwickauen ere autogintza jarduera garrantzitsua da.

Azkenik bioteknologia aipatu behar da.

Politika aldatu

2009ko abuztuaren 30an izan ziren Sarreko parlamenturako azken hauteskundeak eta CDU alderdiak erraz irabazi zituen

Honako hauek izan ziren hauteskundeetako emaitzak:

Alderdia	Bozken ehunekoak	Diputatuak
Alemaniako Batasun Demokrata Kristaua (CDU)	% 40'2	58
Ezkerra (Die Linke)	% 20'6	29
Alemaniako Alderdi Sozialdemokrata (SPD)	% 10'4	14
Alderdi Demokratiko Askea (FDP)	% 10'0	14
90 Aliantza/Berdeak	% 6'4	9
Alemaniako Alderdi Nazionaldemokrata (NDP)	% 5'6	8
Gainontzeko alderdiak	% 6'8	0

2014ko abuztuaren 31eko hauteskundeetan, ezkerra bigarren geratu zen —botoen %18,9 lortu zituen Die Linke alderdiak—, CDU Batasun Kristau Demokrataren atzetik —%39,2—. Sozialdemokratek ez zuten arrakasta handirik izan, eta orain ere botoen %12,4 baino ez zituzten bildu, aurrekoan baino bi puntu gehiago; eta Berdeak ere ozta-ozta sartu ziren legebiltzarrean. NDP alderdi neonaziak landerretan zeukan ordezkaritza parlamentario nagusia galdu zuen, eta AfD Alemaniarentzako Alternatiba euroeszeptiko eta kontserbadoreak beretu zituen eskuin muturreko botoak. Ordura arte gobernuan egondako liberalak ere parlamentutik at geratu ziren^[2]. NPD Alemaniako Alderdi Nazionaldemokrata Saxoniako parlamentutik at geratu zen, baina 809 boto baino ez zitzaizkion falta izan. Alemaniako landerretako parlamentuek %5eko langa zuten legez, alderdi txikietan eztabaida sortu arren^[3].