Rosa Devés

biokimikaria, akademikoa eta hezitzailea

Rosa Devés Alessandri (Santiago, 1950eko urtarrilaren 23a) Txileko biokimikaria, akademikoa eta hezitzailea da.[1] 2022 urtean, Txileko Unibertsitateko errektore hautatu zuten, eta kargu hori hartu duen lehen emakumea izan da.[2][3]

Rosa Devés

rector of the University of Chile (en) Itzuli

2022ko ekainaren 22a -
Ennio Vivaldi (en) Itzuli
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakRosa Noemí Devés Alessandri
JaiotzaSantiago1950eko urtarrilaren 23a (74 urte)
Herrialdea Txile
Familia
AitaRaúl Devés
Hezkuntza
HeziketaTxileko Unibertsitatea
Hegoaldeko Kaliforniako Unibertsitatea
Mendebaldeko Ontarioko Unibertsitatea
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakbiokimikaria, unibertsitateko irakaslea eta hezitzailea
Enplegatzailea(k)Txileko Unibertsitatea
KidetzaChilean Academy of Sciences (en) Itzuli
Rosa Revés prorrektoretza eta Ennio Vivaldik errektoretza hartzen, 2014

Bizitzako lehen urteak aldatu

Raúl Devés Jullian ingeniariaren eta Rosa Alessandri Montes[4] zuzendariaren alaba da. Alessandri familiaren aldetik, Hernán Alessandri Rodríguezen[5] biloba da, Jorge Alessandri Rodríguez presidentearen iloba eta Arturo Alessandri Palma presidentearen birbiloba.

Gaztaroan arte eszenikoak garatu zituen, bere fakultateko antzerki konpainian parte hartuz, eta 30 urtez baleta ikasiz.

Rosa Devés Alessandrik biokimika ikasi zuen Txileko Unibertsitateko Kimika eta Farmazia Zientzien Fakultatean; 1974ko ekainaren 3an biokimikari titulua lortu zuen. 1978an Western Ontario Unibertsitateko (Kanada) Biokimikako doktoretza lortu zuen.[6] Ondoren, Los Angelesen (AEB) doktoratu ondoko ikasketak egin zituen Kaliforniako Hegoaldeko Unibertsitateko Biokimika Sailean.

Ezkonduta dago Jorge Las Heras Bonettorekin eta seme bat dute.'[7]

Ibilbide akademikoa aldatu

1980tik Txileko Unibertsitateko Medikuntza Fakultatean biofisika irakatsi zuen, eta fisiologia zelularra ikertu zuen.[8]

1980ko hamarkadan, Andrés Bello Unibertsitate Taldearen parte izan zen. Talde horretan akademikoek erregimen-aldaketa sustatzen zuten eta unibertsitatea eraldatze-eremu gisa babesten zuten. Horren barruan, Demokraziarako Ikasketa Zentroko Unibertsitate Erreforma argitalpenaren zuzendaria izan zen.[9]

1990eko hamarkadan, ahalegin handia egin zuen Zientzia Biomedikoen Institutua (ICBM) indartzeko, Txileko Unibertsitateko Medikuntza Fakultatekoa zuzendariordea baitzen. Hezkuntza zientifikoa indartzera bideratutako hainbat ekimenetan parte hartu du, eta 2002az geroztik Ikerkuntzan oinarritutako Zientzietako Hezkuntza Programan (ECBI) parte hartu du, oinarrizko hezkuntzako ikasleentzat. 2003az geroztik, Txileko Zientzia Akademiako kide da.[10][11]

2000. urteaz geroztik, bere lan akademikoarekin batera, unibertsitateko kudeaketa instituzionalean zenbait kargu izan ditu. Víctor Pérez Veraren errektoregoan, Txileko Unibertsitateko Gai Akademikoetako Errektoreordetzako graduondoko eta tituluondoko zuzendaria izan zen 2006 eta 2010 bitartean, eta, gero, 2010 eta 2014 bitartean, prorrektora. Azken urte horretan, Ennio Vivaldi Vejar errektoreak Gai Akademikoetako errektoreorde izendatu zuen. Azken eginkizun horretan, Goi-heziketako Erreformaren Kontseiluko bozeramale gisa egindako lanagatik nabarmendu da.[12]

2022an, Txileko Unibertsitateko errektoretzarako kandidatura iragarri zuen Devések 2022-2026 aldirako.[13] Maiatzaren 12an Txileko Unibertsitateko lehen emakumezko errektore izendatu zuten 2022-2026 denboraldirako, eta emandako botoen %51,69 lortu zuen.[14]

Sariak aldatu

  • "XXI. mendeko Belaunaldiko emakumea - Mujer Generación Siglo XXI”, Txileko Unibertsitatea, 2005ean[15]
  • Mexikoko A.C. Zientzien Irakaskuntzako Berrikuntza Kontseiluaren saria, ECBIn Jorge Allenderekin egindako lanagatik[16]

Erreferentziak aldatu

  1. www.collectionscanada.gc.ca
  2. «Quién es Rosa Devés, la primera mujer que asumirá como rectora de la U. de Chile en 180 años» La Tercera 2022-05-12.
  3. (Gaztelaniaz) «Rectora Rosa Devés» Rectora Rosa Devés (Noiz kontsultatua: 2022-05-23).
  4. «Rosa Alessandri Montes - Genealogía Chilena en Red» www.genealogiachilenaenred.cl (Noiz kontsultatua: 2022-05-23).
  5. Genealogía Chilena en Red, Rosa Alessandri Montes.
  6. «Portafolio Académico - Rosa Noemi Deves Alessandri» www.uchile.cl.
  7. Genealogía Chilena en Red, Rosa Noemí Deves Alessandri.
  8. «XIX Aniversario Instituto de Ciencias Biomédicas: A casi dos décadas de la creación de uno de los centros de investigación científica más importantes del Cono Sur. – ICBM» www.icbm.cl.
  9. T13. «Vocera de Consejo Consultivo a la reforma de la educación superior dice que no buscan "consensos"» https://www.facebook.com/teletrece (Noiz kontsultatua: 2022-05-23).
  10. «Miembros Correspondientes de Chile» www.academiadeciencias.cl.
  11. «Rosa Devés, nuevo miembro de la Academia Chilena de Ciencias» noticias.med.uchile.cl.
  12. «Vicerrectora Rosa Devés fue nombrada vocera del Consejo Consultivo para la Reforma a la Educación Superior - Universidad de Chile» www.uchile.cl.
  13. Gálvez, Roberto. (2022-02-21). «Fin a la era Vivaldi: U. de Chile se apresta para una nueva rectoría, y asoma con fuerza una mujer» La Tercera.
  14. «Rosa Devés es elegida como nueva Rectora de la Universidad de Chile para el período 2022-2026 - Universidad de Chile» www.uchile.cl.
  15. «Mujeres Generación 2005» uchile.cl.
  16. «Importante reconocimiento internacional para el Programa ECBI - Universidad de Chile» uchile.cl.

Kanpo estekak aldatu