Pneumatiko (bizikleta)

Bizikleta-pneumatikoa edo gurpil-azala bizikleta, monoziklo, triziklo, kuatriziklo, edo bizikleta-atoi baten gurpilean egokitzen den pneumatikoa da. Gurpil-aulkietan eta esku-bizikletetan ere erabil daiteke, lasterketetarako bereziki. Bizikletaren pneumatikoak esekidura iturri garrantzitsuak dira, orekarako eta birarako beharrezkoak diren albo-indarrak sortzen dituzte, eta propultsiorako eta balaztatzeko behar diren luzetara-indarrak sortzen dituzte. Airearen erresistentziaren ondoren, errepide bateko energia-kontsumoaren bigarren iturria dira. Bizikleta pneumatiko desmuntagarriak segurtasun bizikletaren ospea eta nagusitasuna lagundu zuen.

Bizikleta pneumatiko modernoak hainbat irizpideren arabera sailka daitezke:

hagunari lotzearen arabera: gurpil-azala edo tubularra,
nola eta ea airea mantentzen duen: aire-ganberarekin, ganberarik gabe, edo solidoa,
errodatze-banda motaren arabera,: laua, zimurtsua edo erabilera anitzekoa.

Historia aldatu

Michelin pneumatikoen kartel zaharra

Bizikleten lehen "pneumatikoak" burdinazko bandak izan ziren, belozipedoen egurrezko gurpiletan. Horien atzetik gomazko pneumatiko trinkoak etorri ziren. ibilaldia leuntzeko ahaleginean, erdia hutsik zuten gomazko pneumatikoak ere garatzen saiatu ziren. Lehen pneumatiko praktikoa Belfasteko John Boyd Dunlop izeneko albaitari batek egin zuen, 1887an, bere semearen bizikletarako, bere semeak egoera txarrean zeuden errepideetan bidaiatzean zituen buruko minei aurrea hartzeko ahalegin batean (Dunlopeko patentea Robert William Thomson eskoziar herrikidea baino 43 urte lehenagoko patenteek baliogabetu zuten) — Dunlopi patente bat eman zioten "hobekuntza batengatik". Hala ere, 1889an bere manufaktura eskubideak Harvey du Cros jaunari saldu zizkion, honek Dunlop Pneumatic Tyre Co sortu zuelarik. Ltd. Dunlopek, berez, ez zuen inolako harremanik izan firma honekin.

1890ean, gomari oihal geruza gogor bat gehitzen hasi ziren, zuloak murrizteko. Korrikalariek azkar hartu zuten pneumatikoa, lortutako abiadura igoeragatik.

Azkenik, pneumatiko desmuntagarria 1891n sartu zuen Édouard Michelinek. Hagun desmuntagarriak pneumatikoak aldatzeko prozesua erraztu zuen. Kola beharrean, hagunaren ertzean doitzen zen erlaitz erauzgarri batekin, eta ordezkapenerako edo adabakiak jartzeko kendu zitezkeen aire ganbera bereizia.

Datuak: Q771452
Multimedia: Bicycle tires / Q771452