Pagola
Pagola ([paɣola]) Zuberoako mendebaldeko (Arbaila eskualdea) eta Nafarroa Behereko ekialdeko (Oztibarre eskualdea) udalerri bat da.
Pagola | |||
---|---|---|---|
Nafarroa Beherea, Euskal Herria | |||
| |||
Kokapena | |||
Herrialdea | Euskal Herria | ||
Lurraldea | Nafarroa Beherea | ||
Administrazioa | |||
Estatua | Frantzia | ||
Eskualdea | Akitania Berria | ||
Departamendua | Pirinio Atlantikoak | ||
Elkargoa | Euskal Hirigune Elkargoa | ||
Barrutia | Baiona | ||
Kantonamendua | Bidaxunerria, Amikuze eta Oztibarre | ||
Izen ofiziala | Pagolle | ||
Posta kodea | 64120 | ||
INSEE kodea | 64441 | ||
Herritarra | pagolatar | ||
Kokapena | |||
Koordenatuak | 43°13′27″N 0°59′25″W / 43.2242°N 0.9903°W | ||
Azalera | 15,90 km2 | ||
Garaiera | 130-648 metro | ||
Distantzia | 21 km (Donibane Garazitik) | ||
Demografia | |||
Biztanleria | (2018: −5) | ||
Dentsitatea | ERROREA: ezin izan da automatikoki kalkulatu, arazoa konpontzeko egin klik hemen biztanle/km² | ||
Zahartzea[1] | % 27,17 | ||
Ugalkortasuna[1] | ‰ 60,51 | ||
Ekonomia | |||
Jarduera[1] | % 70,59 (2011) | ||
Desberdintasuna[1] | % 2,08 (2011) | ||
Langabezia[1] | % 4,25 (2013) | ||
Euskara | |||
Euskaldunak | % 62,2 (2010) | ||
Erabilera | % 30,33 (2011) |
Geografia aldatu
Ingurune naturala aldatu
Pagolako uhaitzak udalerria gurutzatzen du hegoaldetik iparraldera. Huraxe da Zuberoaren eta Nafarroa Beherearen arteko muga; ekialdean dituen herriko lurrak Arbaila eskualdekoak dira; eta mendebaldekoak, Oztibarrekoak, nahiz eta udalerri bakarra den.
Biduzera isurtzen den Larramendiko erreka ere igarotzen da udalerritik.
Udalerri mugakideak aldatu
- Arhantsusi, Uhartehiri eta Lohitzüne-Oihergi iparraldean
- Urdiñarbe ekialdean
- Jutsi mendebaldean
- Donaixti-Ibarre hego-mendebaldean
- Muskildi hegoaldean
Etxeak eta auzoak aldatu
- Pagola-Oihana
Demografia aldatu
Pagola herri txikia izan da beti, baina XIX. mendearen erdialdean 450 biztanle bazituen, ondoren populazioa galduz joan zen eta XX. mendearen bukaeran 350 pertsona inguru besterik ez ziren bizi bertan.
Pagolako biztanleria |
---|
Datuen iturburua: INSEE |
Politika aldatu
Alkateak aldatu
Alkatea | Agintaldia |
---|---|
Jean Recart | 1792-1796 |
Jean Astaillon | 1795-1796 |
Arnaud Etchegoyen | 1796-1798 |
Bertrand Aguer | 1798-1799 |
Dominique Etcheberry | 1799-1801 |
Jean Recart | 1801-1820 |
Jean Sallaberry | 1820-1832 |
Joseph Etcheberry | 1832-1835 |
Jacques Elischondo | 1835-1847 |
Pierre Laco | 1847-1874 |
Pierre Eraçarret | 1874-1881 |
Pierre Barreix | 1881-1884 |
Jean Casenave | 1891-1908 |
Arnaud Çaldumbide | 1908-1935 |
Pierre Urrutiaguer | 1935-1959 |
Jean-Pierre Çaldumbide | 1959-1971 |
Raymond Urrutiaguer | 1971-1977 |
Michel Etcheber | 1977-1989 |
Gabriel Lopépé | 1989-2020 |
Pierre Etcheber | 2020-2026 |
Garraioa aldatu
Udalerriko biztanleek Txik Txak autobus sareko eskaera bidezko garraioa erabili ahal dute astelehenetik larunbatera, Aiziritzera, Amendüzera, Arüera, Arruetara, Donapaleura, Laphizketara, Ozarainera edo Uhartehirira joateko.
Kultura aldatu
Euskara aldatu
Pagolan[2] Basabürüako euskara[4] mintzatzen da, zuberotarra.
Maskaradak aldatu
2024an, pagolatarrek Zuberoako maskaradak prestatu zituzten, lehen aldiz historian[5].
Pastorala aldatu
Pagolak antolatu zuen 1982. urteko pastoral zuberotarra, Pette Basabürü izenekoa eta Junes Casenavek idatzia, eta 2019an Frantxoa Casetek idatzitako Domingo Garat pastorala.
Ondasun nabarmenak aldatu
- Ama Birjinaren Jasokundearen eliza 1893koa da.[6]
- Forte protohistorikoa aurki daiteke Mehaltzu mendi tontorrean, 648 metrotako altueran, udalerriko punturik garaienean.
Argazki galeria aldatu
-
Pagolako eliza
-
Pagolako pilotalekua
-
Domingo Garat pastorala Pagolan
-
Pagola herriko Mehaltzu auzoa
Pagolatar ospetsuak aldatu
- Frantxoa Caset (1949-), idazlea eta pastoralgilea[7].
Erreferentziak aldatu
- ↑ a b c d e Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ a b «Pagola - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-23).
- ↑ «Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea» www.ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-23).
- ↑ a b «Basabürüa - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-23).
- ↑ amaiurariar. «Pastoralak hauspotu ditu maskaradak, aire freskoa eta bizia arnasten da Pagolan» dantzan.eus (Noiz kontsultatua: 2024-03-23).
- ↑ Frantziako Kultura Ministeritza
- ↑ Frantxoa Caset: “Markatu nautenak ez ditut ahantzi nahi” |. (Noiz kontsultatua: 2024-03-23).
Ikus, gainera aldatu
Kanpo estekak aldatu
- (Frantsesez) Udalaren webgune ofiziala
- (Gaztelaniaz) «Pagola», Auñamendi Eusko Entziklopedia.
- Joseba Aurkenerena: Domingo Garat pastorala, aro beltzak gogoan [1]