Pablo Sorozabal
Pablo Sorozabal Mariezkurrena (Donostia, Gipuzkoa, 1897ko irailaren 18a - Madril, Espainia, 1988ko abenduaren 26a) musika-konpositorea izan zen.
| Pablo Sorozabal | |
|---|---|
_01.jpg) | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Pablo Sorozábal Mariezkurrena |
| Jaiotza | Donostia, 1897ko irailaren 18a |
| Herrialdea |  Gipuzkoa, Euskal Herria |
| Heriotza | Madril, 1988ko abenduaren 28a (91 urte) |
| Familia | |
| Anai-arrebak | ikusi
|
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | gaztelania euskara |
| Irakaslea(k) | Beltran Pagola |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | orkestra zuzendaria, musikagilea eta piano-jotzailea |
| Genero artistikoa | opera zarzuela sardana |
| Musika instrumentua | pianoa |
    | |
Aparteko joera erakutsi zuen genero lirikorako: "Katiuska" eta "La tabernera del puerto" zarzuelak, operetak eta "Adiós a la bohemia" opera idatzi zituen. Gernika hileta martxa ondu zuen (Euzko illen ibilketa), Gernikaren eta euskaldunen gerra tragediaren ikur.
Biografia aldatu
Langile-familia euskaldun batean jaio zen. Berbera euskaldun hutsa izan zen hamaika urte arte, gerora erdaldundu eta euskara asko galdu bazuen ere, saminez kontatu zuenez.[1] Euskalerriaren Adiskideen Elkarteari esker, Pablok doan ikasi zuen solfeoa, baita instrumentu batzuk jotzen ere. Donostian egin zituen biolin eta piano ikasketak Alfredo Larrocha eta Manuel Cendoyarekin. Gaztaroan, kafetegiz kafetegi eta kabaretez kabaret ibili zen biolina jotzen, bizimodua ateratzeko.
Udal-beka bati esker, Alemaniara joan zen goi-mailako ikasketak egitera. Konposizio eta orkestra-zuzendaritza ikasketak egin zituen Stephan Krell eta Hans Sittekin Leipzigen. Geroago 1931. urtean Katiuska zarzuela estreinatu zuen arrakasta handiz, eta musika mota hori egin zuen aurrerantzean. Urte berean Orfeoi Donostiarraren zuzendaritza hartu zuen.
1945. urtean Madrilgo orkestra filarmonikoko zuzendari izendatu zuten. Musika sinfonikoa landu bazuen ere, zarzuelek eman zioten ospea. Nortasun sendoko gizona zen, eta aurka egin zion beti garai hartan musikak eta musika irakaskuntzak bizi zuen egoera kaskarrari. Bere bizitzako azken urteetan baztertu samar bizi izan zen, eta ezin izan zituen lan guztiak aurkeztu.
Zarzuela aipagarrienak: El adiós a la bohemia (1933); La del manojo de rosas (1934); La tabernera del puerto (1936); Black el payaso (1941); Don Manolito (1942); La eterna canción (1945).
Bestalde, Juan José opera idatzi zuen, 2009an Donostian estreinatu zena; Victoriana (1951) musika lana, Tomás Luis de Victoriaren omenez; filmetarako musika, Marcelino pan y vino eta Jai Alai, besteak beste; Albénizen Pepita Jiménez partituraren orkestratzea; Gernika sinfonia, hileta gisa moldatua; eta kantuak, Batelarien zortzikoa, Bi eusko abesti, Irugarren kalez kale, eta korurako eta txisturako Kalez-kale, besteak beste.
Erreferentziak aldatu
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ «Pablo Sorozabal euskal musikalaria» Argia (Noiz kontsultatua: 2022-08-08).
Kanpo estekak aldatu
- (Gaztelaniaz) Pablo Sorozabali egindako elkarrizketa txistulari.com webgunean
- Partiturak, grabazioak, liburuak, artikuluak eta Pablo Sorozabali buruzko dokumentazioa Eresbil
- (Gaztelaniaz) Pablo Sorozabali Espainiako telebistan egin elkarrizketa (TVE1, 1979)
Datuak: Q2206252
Multimedia: Pablo Sorozábal / Q2206252
