Ontziola
Ontziola itsasontziak eraikitzeko eta konpontzeko lekuak, normalean itsasadarretan edo kostaldeetan kokatutakoak, portu edo kaien inguruan.
Ontzigintzan maila handian aritutako herrialdeak mundu mailan Hego Korea, Australia, Japonia, Txina, Alemania, Turkia, Polonia and Kroazia dira. Euskal Herrian, jarduera hau tradizio luzekoa da Bilboko itsasadarrean.
Historia aldatu
XVI-XVII. mendeetan, Atlantikoa igarotzeko bidaiak hasi zirenean, ontzigintzak bultzada handia izan zuen. Merkataritzarako ontzien beharra kolonien garaian areagotu zen. Garai hartan bela ontziak haritza-zurez egiten ziren. XIX. mendean burdina eta altzairua erabiltzen hasi ziren ontzioletan, eta lurrunontziek oihal ontzien lekua hartu zuten. Ontzigintza industriaren alor nagusi bihurtu zen.
Euskal Herriko kostaldean, ontzigintza garrantzi handiko langintza izan da antzinatik. Ontziak egiteko erabiltzen ziren gaiak Euskal Herrikoak bertakoak ziren: egurra, lihoa eta burdina, batik bat. XV-XVII. mendeetan egin ziren ontzi gehienak Bizkaiko eta Gipuzkoako kostaldean. XVII. mendean merkataritzarako baino, gerrarako egokiagoak ziren ontziak egin ziren batez ere. Bestalde, balearen arrantzarako ere ontzi asko egin zen. XVIII. mendean ontzigintzak beherakada nabaria izan zuen Euskal Herrian. XIX. mendean, berriz, Bizkaiko ontziolek berebiziko garrantzia hartu zuten. XX. mendean Euskalduna eta Sociedad Española de Construcción Naval ontziola handiak sortu ziren Bizkaian, eta beste enpresa txiki asko haien inguruan. XX. mendean ontzigintza langintza nagusia izan da, eta eragin handia izan du Euskal Herriko burdingintzan. Nolanahi ere, XX. mendearen azken urteetan, Euskal Herriko industriak eta, batez ere, ontzigintzarekin lotura handia duen altzairugintzak izan zituen aldaketen eta egokitzapenen ondorioz, ontziola asko itxi egin dira, produkzioak beherakada handia izan du eta lanpostu asko galdu dira.
Erreferentziak aldatu
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Ikus, gainera aldatu
Kanpo estekak aldatu
- (Gaztelaniaz)(Ingelesez)"La Naval" ontziolaren webgunea
- (Ingelesez)"A History of Liverpool Docks"
