Lijerica
Lijerica Kroaziako Dalmaziako eta Herzegovinako ekialdeko eremu kroaziarretako hari igurtzizko instrumentu bat da. Udare-itxurakoa da, eta arku batekin jotzen diren hiru hari ditu. Eskualdean tradizionala den linđo izeneko dantzari laguntzeko jotzen da. Lijerica izena bizantziar liratik dator (grezieraz: λύρα), Bizantziar Inperioko arku-instrumentutik, ziurrenik eboluzionatu zuena.
| Lijerica | |
|---|---|
 | |
| Deskribapena | |
| Mota | necked bowl lutes played with a bow (en)  |
| Hornbostel-Sachs sailkapena | 321.321-71 |
Lijerica sarritan herri musikarekin lotzen den arren, eskualdeko konposizio modernoetan ere erabiltzen da. Tresna hau erabiltzeagatik nabarmentzen den artista bat Mate Bulić da.
Jatorria aldatu
Lijerica estuki lotuta dago Bizantziar Inperioko lira (lūrā) izeneko musika-tresnarekin, Europako arku-instrumentu gehienen aurrekoa eta garai hartako inperio islamikoetan erabilitako rebab-aren parekoa. IX. mendeko Ibn Khurradadhbih (h. 911) persiar geografoak, instrumentuei buruzko eztabaida lexikografikoan, bizantziar lira bizantziar instrumentu tipiko gisa aipatzen du urghun-ekin (organoa), shilyani-rekin (ziurrenik arpa edo lira mota bat) eta salandj-ekin batera. [1] Bizantziar lira mendebaldera hedatu zen Europan zehar; XI eta XII. mendeetan, Europako idazleek bihuela eta lira terminoak elkarren artean erabili zituzten arku instrumentuak izendatzeko. [2]
Geroko mendeetan, arku-instrumentu mota bi zeuden Europan: forma nahiko karratuagoa den bat, besoetan eutsita, beso-biolaren familia deitua izan zena; bestea, sorbalda leunagoekin eta belaunen artean jarrita, eta zango-biolaren taldekoa zena. Pizkundean, zango-biolak instrumentu dotore eta garrantzitsuak izan ziren; soinu ozenagoa sortzen zuen baso-biolaren familiaren (jatorriz ez hain aristokratikoa) aldean, batzuetan nagusitasuna galdu zuten. [3]
Erreferentziak aldatu
- ↑ Margaret J. Kartomi: On Concepts and Classifications of Musical Instruments. Chicago Studies in Ethnomusicology, University of Chicago Press, 1990
- ↑ "lira." Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online. 28 Feb
- ↑ stringed instrument. (2009). In Encyclopædia Britannica. Retrieved March 14, 2009, from Encyclopædia Britannica Online: http://www.britannica.com/EBchecked/topic/569200/stringed-instrument (Encyclopædia Britannica. 2009)
