Lankide:Joxan Garaialde/Antoniar leinu

Bost enperadore onak izenez ezagutzen diren Erromako agintariak Nerva, Trajano, Adriano, Antonino Pio eta Marko Aurelio dira. Adierazpena Nikolas Makiavelok asmatu zuen 1531ko Liviori buruzko diskurtsoak bere hilondorengo liburuan

Historia horren azterketatik, gobernu ona nola ezarri behar den ere jakin dezakegu; izan ere, tronua jaiotzez lortu zuten enperadore guztiak, Tito izan ezik, gaiztoak ziren bitartean, adopzioz lortu zutenak onak izan ziren, Nervatik Markorainoko bosten kasuan bezala. Baina inperioa, berriro ere, jaiotzaren oinordekoen eskuetan erori bezain laster, bere hondamena berriro hasi zen[1].

Makiavelok dio adopziozko enperadore horiek ingurukoen errespetua irabazi zutela gobernu onaren bidez:

Tito, Nerva, Trajano, Adriano, Antonino eta Markok ez zuten Pretoriar kohorterik edo ezin konta ahala legio haiek babesteko behar, baizik eta euren bizimodu onez, menpekoen borondate onez eta Senatuaren atxikimenduz defendatzen ziren[1].

Edward Gibbonek Erromatar Inperioaren gainbehera eta erorketaren historian idatzi zuen haien aginte garaia izan zela «Erromatar Inperioa, jakinduriaren eta bertutearen gidaritzapean, botere absolutuak gobernatzen zuen garaia zela»[2]. Gibbonek uste zuen monarka onbera eta haien politika moderatuak ezohikoak zirela eta haien ondorengo tiraniko eta zapaltzaileenekin kontraesan handia zutela.

Hipotesi alternatiboa aldatu

Hipotesi batek planteatzen du, agian, adopzio-segida oinordeko biologikoen faltagatik sortu zela. Adopziozko enperadoreetatik, azkena izan ezik, ez zuten ondorengo izateko legezko seme biologikorik izan. Beraz, beste nonbait, oinordeko bat aukeratzera behartu zituzten; Enperadoreak bere ondorengo seme biologiko bat izan zuen bezain laster, adopzio-segida alde batera utzi zen.

Dinastia Nerva-Trajano dinastia (Ulpiar dinastia ere deitua Trajanoren 'Ulpius' jentila izena ondoren) eta Antonino leinua (Antonino izen arruntaren ondoren).

CommodoMarco AurelioLucius VerusAntonino PioAdrianoTrajanoNerva
Oharra: Marko Aurelio Luzio Verorekin batera erreinatu zuen 161etik Vero 169an hil zen arte.

Erreferentziak aldatu

  1. a b Machiavelli, Discourses on Livy, Book I, Chapter 10.
  2. Gibbon, The History of the Decline and Fall of the Roman Empire, I.78.