Karlstad
Karlstad Suediako hiri bat da; Karlstad udalerriko hiriburua da, baita Värmlandeko konderrikoa eta Värmland probintziakoa ere. Besteak beste, Karlstad elizbarrutiko apezpiku-hiria da. Suediako hemezortzigarren hiririk handiena da. 2010ko erroldaren arabera 61.685 biztane ditu.
| Karlstad Karlstad | ||
|---|---|---|
urban area in Sweden (en)  | ||
 Aire ikuspegia  Irudi gehiago | ||
| ||
| Administrazioa | ||
| Herrialdea |  Suedia | |
| Probintzia | Värmland | |
| Izen ofiziala | Karlstad | |
| Jatorrizko izena | Karlstad | |
| Posta kodea | 65X XX | |
| Geografia | ||
| Koordenatuak | 59°23′15″N 13°30′36″E / 59.387471°N 13.50998°E | |
 | ||
| Azalera | 30,31 km² | |
| Altuera | 64 m | |
| Demografia | ||
| Biztanleria | 67.122 (2020ko abenduaren 31) 1.849 (2019) | |
| Dentsitatea | 2.205,78 bizt/km² | |
| Informazio gehigarria | ||
| Telefono aurrizkia | 054 | |
| Ordu eremua | UTC+01:00 eta UTC+02:00 | |
| http://www.karlstad.se/ | ||
Geografia aldatu
Vänern lakuaren ipar ertzean dago, Klarälven ibaiaren bokalean, urak lakuan isurtzerakoan eratzen duen deltan. Karlstadek hiri eguzkitsuaren ospea dauka, eta hiriko ikurretariko bat eguzkia da, irribarrez (irudia Lasse Sandbergek diseinatu zuen).
Historia aldatu
Karlstadeko irlatxo batean Bikingoen Aroko Tingvalla izeneko kokalekua zegoen, orain dela 1000 urte baino lehenagokoa.
Hiriko merkataritza-gune izan zen, azoka. Karlos IX.a Suediakoak errege-hiri izendapena eman zion 1584. urteko martxoaren 5ean, baita "Karlstad" izena ere (Karlosen hiria). Horrekin batera, eskualdeko hiriburu izendatu zuen Karlstad, lur-eremu zabala emanez hiriari; are gehiago, Karlstaden erregeak beretzat etxea eraiki zuen, "Kungsgården". 1724-1730 bitartean, leku horretan Karlstadeko katedrala eraiki zuten.
Historian, Karlstaden lau sute handi izan dira; azkena 1865. urteko uztailaren 2an izan zen: bakarrik katedralak eta etxe batzuk iraun zuten zutik. Berreraikitzerakoan plan hipodamiko baten arabera egin zuten, kale zabalekin.
1905. urtean Noruega eta Suedia bereizi zirenean, hitzarmena Karlstaden negoziatu eta sinatu zuten.
Klima aldatu
 Datu klimatikoak (Karlstad, 2002-2015, extremes from 1901, precipitation 1961-1990) 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 10.2 | 12.6 | 20.1 | 25.8 | 29.0 | 32.5 | 34.0 | 32.0 | 25.2 | 20.0 | 14.7 | 11.5 | 34.0 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | -0.2 | 0.6 | 5.2 | 11.5 | 16.2 | 20.1 | 22.6 | 21.3 | 16.8 | 9.9 | 5.0 | 1.1 | 10.8 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | -2.6 | -2.3 | 0.9 | 6.1 | 10.9 | 14.7 | 17.6 | 16.5 | 12.3 | 6.5 | 2.5 | -1.6 | 6.7 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | -5.1 | -5.2 | -3.3 | 0.8 | 5.6 | 9.4 | 12.7 | 11.7 | 7.7 | 3.1 | 0.1 | -4.3 | 2.7 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | -32.5 | -36.0 | -26.9 | -18.4 | -5.0 | -1.8 | 3.5 | 1.0 | -5.0 | -12.0 | -19.9 | -28.0 | -36.0 |
| Pilatutako prezipitazioa (mm) | 46.1 | 32.8 | 38.8 | 39.0 | 43.9 | 56.3 | 65.4 | 76.1 | 73.0 | 70.7 | 72.6 | 50.7 | 665.3 |
| Eguzki orduak | 47 | 70 | 174 | 220 | 254 | 287 | 265 | 223 | 181 | 103 | 48 | 44 | 1916 |
| Iturria (1): [1] | |||||||||||||
| Iturria (2): [2] | |||||||||||||
Kirolak aldatu
IF Boltic da hiriko bandy talde arrakastatsua. Munduko Bandy Kopa sei aldiz irabazi du eta Europakoa beste sei aldiz.
