Juan de Dios Uribe (Andes (Antoquia), 1859 - San Francisco de Quito, 1900), El Indio Uribe edo besterik gabe El Indio ezizenaz ezaguna [1], kolonbiar idazlea, intelektuala eta kazetaria izan zen. [2] [3]

Juan de Dios Uribe
Bizitza
JaiotzaAndes (en) Itzuli, 1859
Heriotza1900 (40/41 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakartista eta kazetaria
Izengoitia(k)El Indio Uribe

Uribek idatziak bere ideia libertarioak aldarrikatzeko erabili zituen Rafael Núñez-en eta Regeneración-en gobernu oso katoliko eta kontserbadore batean, 1900ean Ekuadorren erbestera eta hiltzera kondenatua izan zen [4] [5]

Idazle gisa dituen alderdiak komedia, politika eta panfletoak dira. Bere lankideekin La Política, El Sagitario eta Los Refractarios [6] egunkariak sortu zituen eta politikoki Kolonbiako Alderdi Liberalaren idealetatik hurbil zegoen.

Naturaren eta ohituren deskribatzaile handitzat hartzen dute, gustu finduaren kritika eta ekimen justu eta oihartzunaren ordezkari gorena; baita Kolonbiako lehen idazle politikoa ere. Gaur egun, bere figura Antioquiako idazle eta kazetarien errespetua eta aztergaia da. [1]

Biografia aldatu

Popayángo Eskola normal batean ikasi zuen. Filosofia eta letretako ikasketa informalak jarraitu zituen. Bogotan Kolonbiako gizon handiak ezagutu eta tratatu zituen. Borroka politiko beroetan parte hartu zuen garai hartan, kongresista eta kazetaria izan zen, osasun publikoko gizarteetan masen asaldatzailea eta, harrezkero, Núñez eta bere erreforma katoliko atzerakoia izan zituen bere bizitzako etsai nagusia.

Oso gaztetatik idatzi zuen prosa. Bere estiloa beti berdina izan zen, hau da, imitaezina, lehen zirriborrotik hasita bere 'Casa del Cisne-ra' arte. baxua, trinkoa, buru handia, ile gorria, lisoa eta ez-egokia, eta horrek "Indio" ezizen maitagarria irabazi zion.

Lehen kristauen komunismoa eta erruki-lanak ziren haren ideala eta bizitzeko gida praktikoa. Núñezek erbesteratu zuen “egia eta mendekuaren idazle eztabaidaezina izateagatik. . . ¨ . Hamahiru urte eman zituen erbestean, Medellíneko sarrera iheskor batekin, amari besarkada bat emateko. Esku-hartze publiko batzuen ondorioz, berriro ere espetxeratu, erbesteratu edo San Andres eta Probidentzia uharteetara konfinatu zuten (1893), arduragabekeriaz ihes egin zuen Nikaraguara, handik gero Ekuadorra non 1900ean hil zen.

Argitaratutako lanak aldatu

  • Un mal conocimiento (1884).
  • En la fragua: política, religión (1895).
  • Sobre el yunque: obras completas, publicadas, ordenadas y anotadas - Tomo 1 (1913).
  • Sobre el yunque: obras completas, publicadas, ordenadas y anotadas - Tomo 2 (1913).
  • Prosas del Indio Uribe (1939).
  • Obras completas del Indio Uribe (1972).
  • Obras completas de Juan de Dios Uribe. Parte I (2013).

Erreferentziak aldatu

  1. a b www.elmundo.com. «Juan de Dios Uribe, uno de los grandes» www.elmundo.com.
  2. República, Subgerencia Cultural del Banco de la. «Centenario de Juan de Dios. "El Indio Uribe" 1859-1900» www.banrepcultural.org.
  3. «Sábado: 1.1921,13» -: 1.1921,13, -: Ibero-Amerikanisches Institut - Preußischer Kulturbesitz -. 1921.
  4. Biblioteca Pública Piloto. (26 de diciembre de 2016). Juan de Dios Uribe. .
  5. Porras, José Lizardo. «Juan de Dios Uribe» www.bibliotecadigitaldebogota.gov.co.
  6. «Universidad Nacional de Colombia : Juan de Dios Uribe Restrepo» medellin.unal.edu.co.

Kanpo estekak aldatu