Joseph-Louis Lagrange

Joseph-Louis Lagrange
	; Irudi gehiago
91. Frantziako Zientzien Akademiako lehendakari
Senatu kontserbadoreko kidea
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Giuseppe Ludovico Lagrangia
Jaiotza	Turin, 1736ko urtarrilaren 25a
Herrialdea	Sardiniako Erresuma ; Frantzia (1802 -
Bizilekua	Piemonte
Lehen hizkuntza	frantsesa
Heriotza	Paris, 1813ko apirilaren 10a (77 urte)
Hobiratze lekua	Parisko Panteoia
Familia
Ezkontidea(k)	Vittoria Conti (en) (1767 - 1783); Adélaïde Le Monnier (en) (1792 - 1813)
Hezkuntza
Heziketa	Turingo Unibertsitatea
Tesi zuzendaria	Giovanni Battista Beccaria (en)
Doktorego ikaslea(k)	Siméon Denis Poisson; Giovanni Plana (en) ; Joseph Fourier
Hizkuntzak	frantsesa; alemana
Irakaslea(k)	Giovanni Battista Beccaria (en) ; Leonhard Euler
Ikaslea(k)	ikusi Joseph Fourier; Siméon Denis Poisson;
Jarduerak
Jarduerak	matematikaria, astronomoa, fisikaria, politikaria, idazlea eta unibertsitateko irakaslea
Lantokia(k)	Turin; Paris eta Berlin
Enplegatzailea(k)	École normale supérieure
Lan nabarmenak	ikusi list of things named after Joseph-Louis Lagrange (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Ohorezko Legioko ofizial handia ; Royal Societyko kidea ; Knight Grand Cross of the Order of the Reunion ; 72 names on the Eiffel Tower ;
Influentziak	Leonhard Euler
Kidetza	Royal Society; Prusiako Zientzien Akademia; Suediako Zientzien Errege Akademia; Frantziako Zientzien Akademia; San Petersburgoko Zientzien Akademia; Zientzien Errusiar Akademia; XL izeneko Zientzien Akademia Nazionala; Zientzien Bavariar Akademia; Edinburgoko Errege-elkartea; Frantziako Zientzien Akademia; Prusiako Zientzien Akademia; Accademia delle Scienze di Torino

Joseph-Louis Lagrange (Giuseppe Lodovico Lagrangia jaioa; Turin, 1736ko urtarrilaren 25a - Paris, 1813ko apirilaren 10a) italiar eta frantziar jatorriko matematiko eta astronomoa da, analisi matematikoan, mekanika klasikoan eta zerutiar mekanikan ekarpen nabarmenak egin zituena. Garrantzitsua da bere Mécanique analytique liburuan.

1755. urteaz geroztik irakasle izan zen Turinen eta 1766. urtean Berlingo Akademian Euleren ordez sartu zen; harekin batera ikerketa lan garrantzitsuak egin zituen matematikaren arlo askotan. Mekanika teorikoan oinarrizkotzat hartzen diren ikerketak ere egin zituen, besteak beste. Aldakuntzen kalkuluan, zenbakien teorian, aljebran eta probabilitateen kalkuluan egin zituen ikerketak halaber garrantzi handikoak dira. Aipagarria da 1788. urtean fisika teorikoari buruz idatzi zuen Mécanique analytique liburua.

Lagrangeren funtzioa (L) aldatu

Mekanika teorikoan, energia zinetikoaren (T) eta potentzialaren (V) arteko diferentzia adierazten duen funtzioa da: L=T-V. Koordenatu orokortuen funtzioan adierazten da.

Lagrangeren ekuazioak aldatu

Mekanika analitikoaren oinarrizko ekuazioak dira. Partikula sistema baten energia zinetikoa (T), koordenatu orokortuak (q_i), indar orokortuak (Q_i) eta denbora (t) erlazionatzen dituen ekuazioak dira. Sistemaren askatasun gradu bakoitzeko ekuazio bat izaten da.

Erreferentziak aldatu

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Joseph-Louis Lagrange

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Datuak: Q80222
Multimedia: Joseph-Louis Lagrange / Q80222