John Muir (Dunbar, Ekialdeko Lothian, 1838ko apirilaren 21aLos Angeles, Kalifornia, 1914ko abenduaren 24a) jaiotzez eskoziarra zen naturzale eta idazle amerikarra zen. Estatu Batuetako eremu basatien babesaren alde lan egiten aintzidaria izan zen, bereziki Sierra Nevada (AEB) inguruetan. Amerindiarrekin edukitako aldeo jarrera ere aipatzekoa da.

John Muir

Bizitza
JaiotzaDunbar1838ko apirilaren 21a
Herrialdea Erresuma Batua
 Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua
 Ameriketako Estatu Batuak  (1903 -
BizilekuaYosemite Valley (en) Itzuli
Martinez (Kalifornia)
Portage (en) Itzuli
HeriotzaLos Angeles1914ko abenduaren 24a (76 urte)
Hobiratze lekuaMuir-Strentzel Hanna Cemetery (en) Itzuli
Heriotza moduaberezko heriotza: pneumonia
Familia
AmaAnn Gilrye
Ezkontidea(k)Louisa Wanda Strentzel (en) Itzuli  (1880ko apirilaren 14a -  1905)
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaWisconsingo Unibertsitatea Madisonen
University of Wisconsin System (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakbotanikaria, geologoa, esploratzailea, asmatzailea, saiakeragilea, idazlea, autobiografialaria, preservationist (en) Itzuli, mendigoizalea, glaziologoa, ekologoa, filosofoa, naturalista eta kontserbatzailea
Lantokia(k)Meaford (en) Itzuli eta Indianapolis
Enplegatzailea(k)James Mason Hutchings (en) Itzuli
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
KidetzaZientziak Aurrera Egiteko Elkarte Amerikarra
Sierra Club (en) Itzuli
Ameriketako Estatu Batuetako Arte eta Letren Akademia
MugimenduaEkologismoa
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioakristautasuna

Musicbrainz: 7c123500-ccba-47b5-9399-647b7f65b33f IMSLP: Category:Muir,_John Find a Grave: 747 Edit the value on Wikidata

Idazle nekagaitza zen eta berak idatzitako naturari buruzko artikulu, saiakera eta liburu zerrenda oparoa du, miloika irakurle dituena.

Wisconsingo unibertsitatean ikasi zuen. Ezkonduta zegoen eta bi alaba eduki zituen. Neumoniak jota hil zen. Bere filosofia oso lotuta zegoen naturalismo eta kristautasunarekin.

Esploratzaile eta naturalista lanak aldatu

Yosemite izan zen bere lehenengo eremu esploratua, 1868tik aurrera, eta bertan egin zituen ikerketa geologikoak eta botanikoak. Berari esker, parke nazional bihurtzeko bidean ipini zuen zonaldea. Izan ere, bere ahaleginak direla-eta gaur egun "Parke Nazionalen Aita"-tzat hartzen dute AEBetan.

1892an "Sierra Club" sortzen lagundu zuen, mendizale eta naturzaleentzat egina eta basoak mantentzeko helburuarekin, besteak beste.

Halaber, Alaskara lau bidaia egin zituen.

Bibliografia aldatu

  • John Muir - Spiritual Writings
  • Studies in the Sierra (1874)
  • Picturesque California (18881890)
  • The Mountains of California (1894).
  • Our National Parks (1901).
  • Stickeen: The Story of a Dog (1909).
  • My First Summer in the Sierra (1911).
  • Edward Henry Harriman (1911).
  • The Yosemite (1912).
  • The Story of My Boyhood and Youth (1913).

Kanpo loturak aldatu

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: John Muir