Itzizuloko monasterioa

Itzizuloko monasterioa edo Itzaltzuko monasterioa (izen osoa: Itzizuloko Done Salbatzaile eta Mikel Zeinduen monasterioa) Nafarroa Garaiko Zaraitzu ibaxako Itzaltzu udalerrian dagoen monasterio zahar bat da.

Itzizuloko monasterioa
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Probintzia	Nafarroa Garaia
Udalerria	Itzaltzu
Koordenatuak	42°54′50″N 1°03′23″W

Kokapena

San Jose baseliza zaharra, eraikuntza xumekoa, Erdi Aroko monasterio zahar honekin identifikatu dute egile batzuek. Herriaren mutur batean zegoen, baina silarrixkako hormaren zati txiki bat baino ez da ikusten. Landa-eremuko eraikina zen, nabe angeluzuzeneko oinplanoa, luzitutako harlanduxkako hormak eta izkinak eta baoak harlanduzkoak zituen, eta lauzazko bi isurkiko estalkia zuen. Atea zirkuluerdiko arku xume bat zen, seguruenik XVI. mendekoa. Ermita honetako erretaula Funesko San Migel baselizara eraman zuten.

Historia

Itzaltzu herria Bratzko Aznarrek Leireko abadiari 1034an emandako Itzizuloko Done Salbatzailea eta Mikel monasterioaren inguruan eratu zen. 1507ra arte ez zen agertu Zaraitzuko Ibaxako Unibertsitateko batzarrean epaimahaiak zituztenen artean. XI. eta XIII. mendeetan, lekua dokumentatuta dago, Itzuzuloa izenpean.

Itzaltzu herria monasterio hauen inguruan sortu zen, non familia batzuk ezarri ziren. Gaur egungo Itzaltzu udalerria Itzizuloko monasterioen jabetzetakoa da. Mendeetan zehar, Itzaltzuko biztanleak Leireko monjeen petxeroak izan ziren, eta monasterio horren mende zegoen Itzaltzukoa; hau da, Itzaltzuko bizilagunek zergak ordaindu behar zizkieten lurren jabe ziren monjeei. XVI. mendean, Done Salbatzailea eta Mikel monasterioko fraideak desagertuta, Itzaltzu herri bihurtu zen eta Zaraitzuko Ibaxako Unibertsitatean sartu zen; hala ere, Leireko monasterioak oraindik bere boterepean mantendu zuen Itzaltzuko jasokundeko Andre Mariaren eliza, XIX. mendean Mendizabalean desamortizatu zen arte.

Erreferentziak

• Nafarroako Entziklopedia Handia | ITZALTZU. (Noiz kontsultatua: 2021-12-16).

Ikus, gainera

• Itzaltzu
• Zaraitzu

Kanpo estekak

• Datuak: Q110725984