Hina Jilani

Pakistandar aktibista eta abokatua

Hina Ilani (Urduz:حنا جیلانی) (Lahore, 1953eko abenduaren 19a) Pakistango Gorte Goreneko abokatua da, eta giza eskubideen aldeko ekintzailea. 1980an, Pakistanen emakumeez osatutako lehen abokatu-bulegoaren sortzaileetako bat izan zen. Zia-ul-Haq jenerala buru zuen erregimenaren diktaduraren aurka borrokatu zuen, eta hainbat alditan atxilotu eta kartzelaratu zuten. 2000. urtean, Giza Eskubideen defendatzaileentzako Nazio Batuen idazkari nagusiaren lehen ordezkari berezia izan zen, eta 2008ra arte bere gain hartu zuen ardura hori. Ondoren, NBEn eta nazioarteko taldeetan lanean jarraitu du, munduko giza eskubideen aldeko aktibisten alde.

Hina Jilani

Nazio Batuen Erakundeko kontalari berezia

Bizitza
JaiotzaLahore1953ko abenduaren 19a (70 urte)
Herrialdea Pakistan
Familia
Familia
Hezkuntza
HeziketaConvent of Jesus and Mary, Lahore (en) Itzuli
Jarduerak
Jarduerakgiza eskubideen aldeko ekintzailea eta abokatua
Enplegatzailea(k)Nazio Batuen Erakundea
Jasotako sariak

Adin goiztiarra eta hezkuntza aldatu

Jilani 1979an hasi zen abokatutzan, Pakistan lege martzialaren pean zegoenean.

Karrera aldatu

Jilani nazioartean aintzatesten dute, giza eskubideei buruzko ikerketa kritikoetan duen esperientziagatik. 1980ko otsailean, Asma Jahangir ahizparekin, laguntza juridikoko lehen kabinetea sortu zuen Lahoren, AGHSko (ALAC) Laguntza Legalerako Ganbera, Pakistango emakumeek bakarrik osatua. Hasiera batean, jarduerak emakumeei laguntza juridikoa ematera mugatzen ziren, baina pixkanaka jarduera horiek areagotu egin ziren, kontzientzia juridikoa, hezkuntza, esplotazioaren aurkako babesa, ikerketa juridikoa, aholkularitza eta laguntza juridikoa barne hartu arte. Pakistango Giza Eskubideen Batzordearen eta Emakumearen Ekintza Foroaren (WAF) sortzaileetako bat ere bada. 1980an sortu zen, Zia-ul-Haq jenerala buru zuen erregimen militarraren diktadurari erantzuteko, herrialdea islamizatzea sustatu eta emakumeen eskubideak bereziki murriztu zituelako. Ekintzaile asko kartzelaratu zituzten, "emakumeen protesta publikoak bortizki zapaldu zituzten eta emakumeen eskubideak babesteko bilerak debekatu egin ziren", azaldu zuen Jilanik.[1] 

Pakistango laguntza juridikoko lehen zentroa ere sortu zuen 1986an.[2] Pro bona legezko laguntza emateaz gain, indarkeria eta abusutik ihes egiten duten emakumeentzako Dastak izeneko babesleku bat ezartzen lagundu zuen 1991n.[3] Babesleku bat kudeatzeaz gain, Dastak-ek giza eskubideen kontzientzia eta emakumeen babesa sortzeko tailerrak ere antolatzen ditu.[4]

Gizarte zibilaren abokatua eta ekintzailea da, eta duela hiru hamarkadaz geroztik, bakearen, giza eskubideen eta emakumeen eskubideen aldeko mugimenduan aktiboa da Pakistanen. Giza eskubideei buruzko auzietan espezializatzen da, eta bereziki emakumeen, haurren, gutxiengoen eta haurren lanaren, preso politikoen eta beste batzuen giza eskubideez arduratzen da. Pakistanen giza eskubideei buruzko arauak ezartzeko mugarri bihurtu diren zenbait kasu gauzatu ditu.[5] Haurren eskubideen aldeko borrokak, bereziki lan arriskutsuak egiten dituzten haur langileen babesak, 1991n haurren enplegua arautzen zuen lege bat aldarrikatzera eraman zuen.

Jilani Nazio Batuen Giza Eskubideen Kontseiluko, Carter Zentroko eta Emakumeari buruzko Nazio Batuen Konferentziako kide ere bada.[6]

NBEko idazkari nagusiaren ordezkari berezia aldatu

1998an, NBEren Batzar Orokorrak giza eskubideen defendatzaileen adierazpena onartu zuen.[7] Adierazpenaren ezarpenaren jarraipena egiteko, NBEko idazkari nagusiak mekanismo berezi bat ezarri zuen. Hina Jilani NBEko idazkari nagusiaren lehen ordezkari berezia izan zen Giza Eskubideen defendatzaileentzat (2000-2006). Mandatu horrek eskatzen zuen RESGek munduko giza eskubideak defendatzen dituzten pertsonen egoerari buruzko informazioa bilatu, aztertu eta erantzutea, eta gobernuekin eta adierazpena sustatzeko eta eraginkortasunez aplikatzeko interesa duten beste eragile batzuekin lankidetza eta elkarrizketa ezartzea, baita ekintzaileen babesa hobetzea ere.[1][8]

2006an, Darfur (Sudan) Nazio Batuen Ikerketarako Nazioarteko Batzordeko kide izendatu zuten. Terrorismoari, terrorismoaren aurkako borrokari eta giza eskubideei buruzko Jurista Nagusien Taldeko kidea ere bada.[9] 2009an, Gazako gatazkari buruzko Nazio Batuen Ikerketa Misiorako izendatu zuten.[10] Bera zen 2008ko Editore Sariaren hartzailea The Lawyer Awards sariari esker lortutako lorpen bikainagatik.[11] 2013ko uztailaren 11n, The Elders-ekin bat egin zuen, Nelson Mandelak sortutako estatuburu, bakearen ekintzaile eta giza eskubideen defendatzaile talde batekin.[12]

Giza Eskubideen Nazioarteko Zerbitzuko Administrazio Kontseiluko kide izendatu zuten 2013ko maiatzean.[13]

Mehatxuak aldatu

Emakumeen eskubideen aldeko aktibismoaren arloan egindako lanaren ondorioz, Jilani eta haren ahizpa, Asma Jahangir, atxilotu egin dituzte, hiltzeko mehatxupean jarri dituzte eta aurkako propaganda, larderiazioa, abusu publikoak eta haien eta haien familiaren aurkako hilketak jasan behar izan dituzte, batez ere diktadura militarraren garaian.[1] 1999an, Samia Sarwar senar abusatzailearengandik banandu nahi zuen gaztearen kasua ordezkatu ondoren, Jilani eta Jahangirrek berriro heriotza-mehatxuak jasan zituzten. Samiaren ama pistolari batekin iritsi zen bere bulegora, alabarekin adiskidetu nahi zuelako aitzakian.[14] Pistolariak Samia hil zuen eta Hinari tiro egin zion, honek ihes egitea lortu bazuen ere.[15] Beste batean, gizon armatuak etxean sartu eta familiako kideak mehatxatu zituzten. Mehatxuak mehatxu, Lahoren bizitzen eta lanean jarraitzen du.[16]

Erreferentziak aldatu

Kanpo estekak aldatu