Hidrokarburo aromatiko
Hidrokarburo aromatikoak egitura ziklikoa eta lotura bikoitz konjokatu edo txandakatu gehien dituzten konposatuak dira. Beren izen generikoa areno da eta taldeko konposatu adierazgarriena bentzenoa.
Bentzeno ordezkatuak zikloalkanoen moduan izendatzen dira, lehenengo ordezkatzaileak alkil moduan izendatuz eta jarraian bentzeno hitzarekin.
Ordezkatzaile bat edo gehiago dagoenean, ordezkatzailea duen karbonotik hasten da zenbaketa eta ondoren gainerako karbonoak zenbatzen dira, beti ere beste ordezkatzaileei ahalik eta zenbaki txikiena emanez. Aukera bat baino gehiago dagoenean, ordena alfabetikoaren arabera erabakitzen da.
Bi ordezkatzaile daudenean, hauen kokapena bentzenoan hiru aurrizki hauen bidez azaltzen da: o- (orto), m- (meta) eta p- (para).
Goiko irudian kokapen desberdinak dituzten bi metil talde dituzten bentzenoak ageri dira. Lehenak bi ordezkatzaileak elkarren ondoan ditu, hau da, 1 eta 2 karbonoetan eta 1,2-dimetilbentzenoa edota orto-dimetilbentzenoa esaten zaio. Bigarrenak, ordezkatzaileak karbono bateko tartearekin bananduta ditu, 1,3-dimetilbentzenoa edo meta-dimetilbentzenoa da. Eta azkena, ordezkatzaileak aldenduen dituena da, 1,4-dimetilbentzenoa edo para-dimetilbentzenoa.
Bentzenoa ordezkatzaile gisa agertzen denean beste molekula batean, fenil izena hartzen du.
Mota honetako eraztun edo ziklo bat baino gehiago konbinatzean, hidrokarburo aromatiko poliziklikoez mintzatzen gara (naftalenoa, antrazenoa, tetrazenoa, fenantrenoa...).
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q230731
Multimedia: Aromatic hydrocarbons / Q230731
