Hernialde
Hernialde Gipuzkoako Tolosaldea eskualdeko udalerria da. 313 biztanle zituen 2016. urtean. Hirugarren Gerra Karlistan famatu egin zen, Santa Kruz udalerri honetan aritu baitzen apaiz.
| Hernialde | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Gipuzkoa, Euskal Herria | |||||||||||
 Hernialdeko ikuspegi orokorra. Atzealdean Uzturre mendia dago. | |||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Estatua | Espainia | ||||||||||
| Erkidegoa | Euskal Autonomia Erkidegoa | ||||||||||
| Lurraldea | Gipuzkoa | ||||||||||
| Eskualdea | Tolosaldea | ||||||||||
| Izen ofiziala | Hernialde | ||||||||||
| Alkatea | Igaro Balda Izagirre | ||||||||||
| Posta kodea | 20494 | ||||||||||
| INE kodea | 20041 | ||||||||||
| Herritarra | hernialdetar | ||||||||||
| Kokapena | |||||||||||
| Koordenatuak | 43°09′16″N 2°05′07″W / 43.1545°N 2.0852°W | ||||||||||
 | |||||||||||
| Azalera | 4 km² | ||||||||||
| Garaiera | 299 m | ||||||||||
| Distantzia | 25 km Donostiara | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 313 (2023) −1 (2022) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 78,25 bizt/km² | ||||||||||
| Hazkundea (2003-2013)[1] |  % 19,73 | ||||||||||
| Zahartze tasa[1] | % 21,85 | ||||||||||
| Ugalkortasun tasa[1] | ‰ 38,46 | ||||||||||
| Ekonomia | |||||||||||
| Jarduera tasa[1] | % 82,35 (2011) | ||||||||||
| Genero desoreka[1] | % 8,62 (2011) | ||||||||||
| Langabezia erregistratua[1] | % 6,85 (2013) | ||||||||||
| Euskara | |||||||||||
| Euskaldunak[1] | % 78,22 (2010) | ||||||||||
| Kaleko erabilera [2] | % 80,3 (2016) | ||||||||||
| Etxeko erabilera[3] | % 73.46 (2016) | ||||||||||
| Datu gehigarriak | |||||||||||
| Sorrera | 1812 (juliotar egutegia) | ||||||||||
| Webgunea | http://www.hernialde.eus | ||||||||||
Herriaren izena Hernio menditik dator, «Hernio alde» esan nahi baitu.
Zerbitzuak aldatu
Historia aldatu
1374an Tolosarekin bat egin zuen.
1802an hiribildu izaera lortu zuen, eta Ainsu-Berreluzko batasun politikoan sartu zen.[6]
Demografia aldatu
2019an 305 biztanle zituen. Horietatik %20,98k 65 urte edo gehiago zituen. Atzerrian jaiotakoak %6,23 ziren.[7]
| Hernialdeko biztanleria |
|---|
 |
| Datu-iturria: www.ine.es |
Ekonomia aldatu
2017an honela banatzen ziren sektore ekonomikoak: Lehen sektorea BEGaren %7. Bigarren sektorea %4,6. Hirugarren sektorea %73,4. Eraikuntza %15.[7]
Kultura aldatu
Jaiak aldatu
Andra Mari Jaiak. Abuztuaren 15a.[8]
Euskara aldatu
Hernialdeko euskara[12] gipuzkeraren aldaera[13] bat da, erdiguneko gipuzkeraren[14] parte den Tolosaldeko euskara[15] da herrian hitz egiten dena. 2016an herritarren %84,24a euskalduna zen.[7]
Politika aldatu
2015eko udal hauteskundeetan Hernialdeko Herritarrak izeneko hautagai zerrenda bakarra aurkeztu zen. 128 boto eskuratuta, udaleko zazpi zinegotziak lortu eta Igaro Balda izendatu zuten alkate.[16]
Igaro Baldak 12 urte egin zituen alkatetzan.[16]
2019ko udal hauteskundeetan hauek izan ziren emaitzak: Herniope (Hernialdeko Herritarrak) taldeak 134 boto.[17][18] Aitor Zubillaga izendatu zuten alkate.[19]
2023ko udal hauteskundeetan hauek izan ziren emaitzak: Herniope talde independenteak 117 boto.[20]
Ondare garrantzitsua aldatu
- Jasokundeko Andra Mari Eliza. XVI. mendekoa. Santa Kruz apaiza herriko bikarioa izan zen.[21]
- Olatzaga baserria. Probintziako zaharrenetariko bat. Gipuzkoako Ondare Nazionalean sartuta dago. Santa Kruz apaiza bizi izan zen bertan.[21]
- Anitzaga baserria.[21]
- Urdanbilelus baserria.[21]
- Aizkoateko haitzuloa.[21]
- Aizkoateko iturria.[21]
- Usuluts iturria.[21]
Hernialdetar ezagunak aldatu
- Itsaso Leunda (1984-), txirrindularia.
- Alaitz Imaz (1994-), segalaria.
Argazki galeria aldatu
-
Udaletxea -
Eliza
Ikus, gainera aldatu
Erreferentziak aldatu
- ↑ a b c d e f g Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
- ↑ «Etxeko erabilera» Euskararen erabilera (Wikipedia).
- ↑ «Udalaren zerbitzuak» Hernialde (Noiz kontsultatua: 2020-04-13).
- ↑ «Liburutegiak - Hezkuntza - Gida komertziala - Tolosaldeko ataria» ataria.eus (Noiz kontsultatua: 2020-04-13).
- ↑ «Historia» Hernialde (Noiz kontsultatua: 2020-04-13).
- ↑ a b c «Web Eustat. Hernialdeko datu estatistikoak» eu.eustat.eus (Noiz kontsultatua: 2020-04-13).
- ↑ «Jaiak» Hernialde (Noiz kontsultatua: 2020-04-13).
- ↑ «Imaz Mujika, Juan Joxe - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-09-26).
- ↑ «Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea» www.ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-09-26).
- ↑ «Euskararen inguruko eztabaidak gerra garaian - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-09-26).
- ↑ «Hernialde - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-09-05).
- ↑ «Erdialdekoa - Gipuzkera - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-09-05).
- ↑ «Erdigunekoa (G) - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-09-05).
- ↑ «Tolosaldekoa - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-09-05).
- ↑ a b ««Plan Orokorra martxan jartzeko legealdia da hau» - Hernialde» Tolosaldeko ataria (Noiz kontsultatua: 2020-04-13).
- ↑ www.euskadi.eus (Noiz kontsultatua: 2020-04-13).
- ↑ «Udal hauteskundeak 2019 - Hernialde - Tolosaldeko ataria» ataria.eus (Noiz kontsultatua: 2020-04-13).
- ↑ «Aitor Zubillaga Hernialden alkate berria - Hernialde» Tolosaldeko ataria (Noiz kontsultatua: 2020-04-13).
- ↑ «Udal hauteskundeak 2023 - Hernialde - Tolosaldeko ataria» ataria.eus (Noiz kontsultatua: 2024-03-15).
- ↑ a b c d e f g «Leku interesgarriak eta baserriak» Hernialde (Noiz kontsultatua: 2020-04-13).
Kanpo estekak aldatu
| Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Gipuzkoa |
Datuak: Q1639392
Multimedia: Hernialde / Q1639392
Liburuak: Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Hernialde
