Gustav Stresemann

Gustav Stresemann
	; Irudi gehiago
Alemaniako kantziler
Alemaniako Kanpo Harremanetarako ministroa
Weimarko Errepublikako Kantzilerra
Alemaniar Inperioko Reichstageko kidea
; Weimar Errepublikako Reichstagko kidea
Bizitza
Jaiotza	Berlin, 1878ko maiatzaren 10a
Herrialdea	Alemania
Bizilekua	Berlin
Heriotza	Berlin, 1929ko urriaren 3a (51 urte)
Hobiratze lekua	Luisenstadt Cemetery (en)
Heriotza modua	: istripu zerebrobaskularra
Familia
Ezkontidea(k)	Käte Stresemann (en) (1903ko urriaren 20a - 1929ko urriaren 3a)
Seme-alabak	ikusi Wolfgang Stresemann (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	Leipzigeko Unibertsitatea ; Berlingo Humboldt Unibertsitatea ; Frederiko Gilen Unibertsitatea ; Andreas-Gymnasium Berlin (en)
Hezkuntza-maila	doktoretza
Tesi zuzendaria	Karl Bücher (en)
Hizkuntzak	alemana
Jarduerak
Jarduerak	politikaria eta diplomazialaria
Lantokia(k)	Berlin eta Dresden
Jasotako sariak	ikusi Bakearen Nobel Saria (1926) ;
Kidetza	Bonner Burschenschaft Germania (en) ; Burschenschaft Normannia zu Heidelberg (en)
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	National Liberal Party (en) ; Alemaniako Alderdi Demokratikoa; German People's Party (en) ; National-Social Association (en)

Gustav Stresemann (Berlin, Alemania, 1878ko maiatzaren 10a - 1929ko urriaren 3a) politikaria izan zen.

Biografia aldatu

Historia, literatura eta ekonomiako ikasketak egin zituen Berlingo eta Leipzigeko unibertsitateetan (1897-1900), eta 1903. urtean Alemaniako Alderdi Nazional Liberaleko kide egin zen. 1906tik 1912ra bitartean, Dresde hiriko zinegotzi izan zen, eta aldi berean, ekonomiari buruzko artikuluak idazten zituen Sächsische Industrie (Saxoniako Industria) aldizkarian. 1907. eta 1914. urteetan diputatu aukeratu zuten, eta Lehen Mundu Gerra bitartean, alderdiaren buruzagitza izan zuen.

Gerra amaitu ondoren Alemanian errepublika ezarri zenean, Stresemannek Alemaniako Herri Alderdia sortu zuen, eskuineko alderdi liberala. 1920. urtetik bere heriotza arte, parlamentuko diputatu eta alderdiaren lehendakari izan zen. Zenbait alderdirekin koalizio-gobernua osatu ondoren, 1923. urtean Errepublikako kantziler izendatu zuten. Baina urte berean tirabirak izan ziren koalizioan, aliatuek Rhur inguruko lurraldea hartu zutelako, eta kargua utzi zuen. Hala ere, Stresemannek esku handia izan zuen Errepublikako politikan, urte hartatik hil zen arte Kanpo Arazoetako ministro izan baitzen. Bitarte horretan, gogor saiatu zen mendebaldeko nazioekin erlazioak hobetzen, Alemaniak Europan izandako nagusitasuna berriz ere eskuratzeko asmoz. Tarte horretan, Dawesen plana onartu zen (1924; gerraren ondorioz gutxitu egin zen Alemaniak ordaindu beharreko diru-kopurua), Locarnoko hitzarmena sinatu zen (1925, Frantziaren eta Alemaniaren arteko mugak onartu ziren), aliatuak Rhineland lurraldetik irten ziren (1926), Alemania Nazioen Ligan onartua izan zen (1926), Berlingo hitzarmena sinatu zen (1926, Sobietar Batasunaren eta Alemaniaren neutraltasunaren ziurtatu zen), eta KellogBraind hitzarmena sinatu zuen Alemaniak (1928, gerrari uko egin zitzaion).

Hil aurretik Young plana martxan jarri zuen, baina ezin izan zuen amaituta ikusi. 1926. urtean Bakearen Nobel Saria jaso zuen, Aristide Briandekin batera.

Erreferentziak aldatu

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Kanpo estekak aldatu

Datuak: Q103955
Multimedia: Gustav Stresemann / Q103955