Gidaritza
Gidaritza deitzen zaio Robert Baden-Powellek eta Agnes Baden-Powellek 1909an neskato eta emakume gazteei zuzendutako mugimenduari. Gidaritza 155 herrialdetan egiten da. Herrialde bakoitzak erakunde nazional bat du, Gidarien Munduko Elkarteak eta Eskaut Gidek nazioartean koordinatua, ingelesezko WAGGGS (World Association of the Girl Guides and Girl Scouts) siglekin ere ezagutzen da.
| Gidaritza | |
|---|---|
 | |
| Datuak | |
| Mota | erakundea |
| Jarduera | |
| Honen parte | Girl Guiding and Girl Scouting (en)  |
| Historia | |
| Sorrera | 1909 |
| Sortzailea | |
Gidaritza hasi zutenak aldatu
Erresuma Batuko Neskato Gidarien Elkartea 1910ean sortu zen, Robert eta Agnes Baden-Powell neba-arreben ekimenez.
Ipar Amerikako Estatu Batuetan, Juliette Gordon Lowek 'Girl Scouts of the USA' (Amerikako Estatu Batuetako neskato Eskautak) sortu zuen.
Europan lehen esperientziak Olga Drahonowska-Małkowska hasi zituen Polonian eta Antoinette Buttek Frantzian.
1929an, Espainian, Donostian, sortu zen Gidaritza, María Abrisqueta de Zuluetak. Kuban ere sortu zuen, bertara bizitzera joan zenean.
Nikaraguan 1945ean sortu zen Nikaraguako Neskato Gidarien Federazio Nazionala, Josefa Toledo de Aguerriren eskutik, "Doña Chepita", lider sufragista eta hezitzaile ezaguna.
Argentinan, 1953an, Argentinar Gidarien elkartea sortu zuen Nair Fernández Blanco de Gowlandek ("mamina" goitizenez).
Mexikon, 1930eko irailaren 25ean, Evelyn Margaret Bourchierrek (Captain) gida britainiarren itsasoz bestaldeko lehen "Compañía México" sortu zuen, eta lehen batzarra V.C.W. Forbes andrearen etxean egin zen, Britainia Handiko enbaxadako lehen idazkariaren emaztea.
1913an, Rancaguako (Txile) lehen konpainia sortu zen, Irene Morales andrearen eta Sara Vasquez andrearen zuzendaritzapean. 1918ko uztailaren 15ean, ofizialki antolatu zuen Victoria Caviedes andreak Txileko gidaritza.
Izenaren sorrera aldatu
'Gidariak' izena Baden-Powellek proposatu zuen, britainiar armadak Indian zuen mugako erregimentu famatu batetik abiatuta. Gidarien Kidegoa zen Indian, eta arrastoan eta bizirik irauteko gaitasunengatik nabarmentzen zen.
Esperientzia hori 1900eko hezkuntza viktoriarrera egokitu zutenean, Agnesek eta Robertek bi gai nagusitara egokitu zuten: batetik, etxeko trebetasunetara, eta, bestetik, feminismo praktiko moduko bat, garapen fisikoa, bizirauteko eta kanpatzeko trebetasunak, herritartasunerako hezkuntza eta bizitzarako hezkuntza barne hartzen zituena.
Jatorria aldatu
Gidaritza gazte-mugimendu femeninoa da, Eskautismoaren antzekoa.
XX. mendearen hasieran sortu ziren biak Erresuma Batuan, Robert Baden-Powellen ekimenez.
1907ko abuztuaren 1ean, Robertek mutil-talde bat elkartu zuen Brownsea uharteko kanpamentu esperimental batean, Pooleko badian, Dorseten, Ingalaterran. Esperientzia horretatik abiatuta, 'Mutikoentzako Eskautismo' (jatorrizko titulua: 'Scouting for boys') izeneko liburuxka batzuk argitaratu zituen hamabostean behin. Liburuxka horiek Britainia Handiko gazteek irakurtzen zituzten.
1909an Eskaut erakustaldia egin zen Londresko Crystal Palacen.
Ordezkaritzetako desfilea iritsi zenean, denak harritu ziren, 'emakume eskautak' ere kutsatu zirelako.
Oro har, garai hartako iritzi herrikoia ez zen neskato gazteek gizonezkoen probak eta trebetasunak egitearen aldekoa; horregatik, Agnes Baden-Powellek neskentzako aukera egokia sustatzeko liburuxka bat idaztea erabaki zuen.
1909an, Agnesek eta Robertek batera argitaratu zituzten bi liburuxka: Gazte gidariak, nesken izaeraren entrenamendurako iradokizun bat ("Pamphlet A: Baden-Powell Girl Guides, a Suggestion for Character for Girls"), batean talde bat nola hasi azaltzen zen eta bestean programaren proiektuak zehazten ziren—.[1] Argitalpen horiek emakume gazteen mugimenduaren aitzindaritzat hartzen dira, eta gero Neskentzako gida-eskuliburu batean zabalago azaldu ziren.
1910eko apirilean, 6.000 gazte zeuden Neskato gidarien taldeetan
1912an, Agnes izendatu zuten Erresuma Batuko Neskato Gidarien Elkarteko lehendakari.
1910eko apirilean, 6.000 gazte zeuden Neskato Gidarien taldeetan. 1912an, Agnes Erresuma Batuko Neskato Gidarien Elkarteko presidente izendatu zuten. Urte horiek beharrezkoak izan ziren esperientzia metatzeko eta 1912an argitaratu ahal izateko «The Handbook for the Girl Guides or How Girls Can Help to Build Up the Empire» (Neska gidarientzako eskuliburua edo neskek inperioa eraikitzen nola lagun dezaketen) izeneko lehen eskuliburua.
1920an, lehendakaritza utzi zuen Agnesek Maria printzesaren (Harewood kondesa) alde, baina presidenteorde gisa jarraitu zuen, 1945ean hil zen arte, 86 urte zituela.
Gidaritza eta Eskulturaren bilakaera aldatu
Denborak aurrera egin ahala, emakumeek parte hartzeko bi bide hartu zituen Agnes Baden-Powellek sortutako mugimenduak .
Alde batetik, WAGGGS (World Association of the Girl Guides and Girl Scouts) ingelesezko siglekin ere ezaguna zen Eskaut Gidarien eta Giden Munduko Elkarteak 155 erakunde nazional bildu zituen, emakumez soilik osatuak.
Bestalde, Eskaut Mugimenduaren Munduko Erakundea, ingelesezko WOSM (World Organization of Scout Movement) siglekin ere ezaguna, bere hezkuntza-programan sartu zuen neska eta gazteentzako aukera erakunde nazional batzuetan.
Hala ere, zentzu hertsian, 'Gidaritza' deitzen zaio emakumeak buru dituzten eta hezkuntza-programa batez ere neskatoei eta gazteei zuzentzen zaien elkarteek egiten dutenari.
Zenbait erakunde nazionaletan, hala nola Txilen eta Costa Rican, aukera hori eskulttismoan diharduten gizonekin elkartutako elkarte batek parte hartzeari utzi gabe egiten da.
Gidaritza Espainian aldatu
1929an, Espainian, Donostian, sortu zen Gidaritza, Marita Abrisquetaren promesarekin, 18 urterekin (1914tik aurrera gizonezkoak ibiltzen ziren), eta Girls Gupetlesen 2nd London Lone Ranger Company izenekoan sartu zen, Petirrojo (papagorri)i zenpean lehen patruila osatuz.[2] 1966. urtean legeztatu zuten Asociación Guías de España (Espainiako Gidarien elkartea) gisa, eta 1969an Espainiako gidaritza onartu zuten Munduko Elkartearen bidez. Ondoren, Espainiako Gidaritza Federazioa izena hartu zuen.
Gaur egun, Espainiako Gidak Balear Uharteetan, Euskal Herrian, Madrilen, Valentzian, Katalunian eta Aragoin daude.
Erreferentziak aldatu
- ↑ Fact Sheet - The Three Baden-Powells: Robert, Agnes and Olave. Girl Guides of Canada Guides du Canada.
- ↑ Marita Abrisqueta / autoras, Amparo Echeberria... [et al.] . — Ed. no venal. — [S.l.] : [s.n.], 2006. ISBN 84-7907-5252-2. pág. 29
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q6451898
Multimedia: Girl Guides and Girl Scouts / Q6451898
