Filipinetako geografia
Filipinak hego-ekialdeko Asiako estatua da. 7.641 uhartez osaturik badago ere,[1] horietako hamaikak egiten dute herrialdearen hedadura osoaren % 94. 300.000 kilometro koadroko eremua hartzen du,[2] eta munduko uharte-estatu handienetan bosgarrena da.
 | |
| Kontinentea | Asia |
|---|---|
| Lurraldea | Hego-ekialdeko Asia |
| Koordenatuak | 13° 00' N 122° 00' E |
| Azalera | 72. postua |
| • Guztira | 300.000 km2 |
| • Lurrak | %99,38 |
| • Urak | %0,62 |
| Itsasertza | 36.289 km |
| Punturik garaiena | Apo mendia, 2.954 m |
| Punturik baxuena | Filipinetako itsasoa, 0 m |
| Ibai luzeena | Cagayan: 505 km |
| Aintzira handiena | Laguna de Bay: 911–949 km² |
| Gune ekonomiko esklusiboa | 2.263.816 km² |
Uharteak aldatu
Filipinetako uharteak hiru multzo edo azpi-uharteditan banatzen dira (ipar-hego): Luzon, Bisayak eta Mindanao.
| Uhartea | Eremua (km²) |
Biztanleria | Multzoa | Uhartedia |
|---|---|---|---|---|
| Luzon | 109.965 | Luzon | ||
| Mindanao | 97.530 | Mindanao | ||
| Negros | 13.074 | Bisayak | ||
| Samar | 12.849 | Bisayak | ||
| Palawan | 12.189 | Bisayak | ||
| Panay | 11.514 | Bisayak | ||
| Mindoro | 10.572 | Luzon | ||
| Leyte | 7.368 | Bisayak | ||
| Cebu | 4.468 | Bisayak | ||
| Bohol | 3.821 | Bisayak | ||
| Masbate | 3.238 | Luzon | ||
| Catanduanes | 1.523 | Luzon | ||
| Basilán | 1.265 | Mindanao | ||
| Marinduque | 920 | Luzon | ||
| Busuanga | 890 | Luzon | Calamianes | |
| Joló | 869 | Mindanao | ||
| Dinagat | 769 | Mindanao | ||
| Taules | 686 | Luzon | ||
| Polillo | 629 | Luzon | ||
| Guimarás | 605 | Bisayak | ||
| Bilirán | 555 | Bisayak | ||
| Sibuyan | 449 | Luzon | ||
| Siargao | 437 | Mindanao | ||
| Burias | 424 | Luzon | ||
| Culión | 389 | Luzon | Calamianes | |
| Siquijor | 338 | Bisayak | ||
| Ticao | 334 | Luzon | ||
| Camiguín | 238 | Mindanao | ||
| Quelosuyo | 130 | Luzon | ||
| Bucas Gran | 128 | Mindanao | ||
| Romblón | 112 | Luzon | ||
| Linapacan | 103 | Luzon | Calamianes | |
| Corón | 71 | Luzon | Calamianes | |
| Batán | 35 | Luzon | Batanes | |
| Boracay | 10 | Bisayak | Mendebaldeko Bisayak |
Erliebea aldatu
Uharte gehienak, sumendi jatorrikoak, menditsuak dira eta oihan tropikalez estalirik daude. Tontorrik garaiena Apo mendia da (2.954 metro), Mindanaon. Sumendi ugari aktiboak dira, Pinatubo ezaguna adibidez.
Klima aldatu
Klima tropikala da, beroa eta hezea eta. Urteko batez besteko tenperatura 26,5 °C-koa da. Filipinarrek hiru urtaro bereizten dituzte: Tag-init edo Tag-araw (uda, martxotik maiatzera), Tag-ulan (urtaro euritsua, ekainetik azarora) eta Tag-lamig (urtaro hotza, abendutik otsailera). Tifoiek sarritan astintzen dute uhartedia, urtean hogei inguruk.
Landaredia eta fauna aldatu
Filipinen hegoaldean Wallace Lerroa igarotzen da, Insulindian zehar Asia eta Australia banatzen dituen alegiazko lerroa. Fauna eta, hein txikiago batean, flora desberdinak dira lerroaren bi aldeetan, nahiz eta geografia aldetik hurbil egon eta antzeko klima eduki, historia ebolutibo desberdina erakutsiz. Lerroa Bali eta Lombok uharteen artean igarotzen da Java ekialdean, Borneo eta Sulawesi artean gero eta azkenik Filipinetako hegoaldetik.
Erreferentziak aldatu
- ↑ Namria discovers 400 to 500 new islands in PHL archipelago. gmanetwork.com (Noiz kontsultatua: 2020-12-27).
- ↑ Philippines: Urban Agglomerations. citypopulation.de (Noiz kontsultatua: 2020-12-26).
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q1418238
Multimedia: Geography of the Philippines / Q1418238
