Fidel V. Ramos

Fidel V. Ramos
	; Irudi gehiago
; 12. Filipinetako presidente
; Secretary of National Defense (en)
Chairman of the Joint Chiefs (en)
Chairman of the Joint Chiefs (en)
Bizitza
Jaiotza	Lingayen, 1928ko martxoaren 18a
Herrialdea	Filipinak
Heriotza	Makati Medical Center (en) , 2022ko uztailaren 31 (94 urte)
Heriotza modua	berezko heriotza: COVID-19a
Familia
Aita	Narciso Ramos
Ezkontidea(k)	Amelita Ramos
Seme-alabak	ikusi Cristina Ramos-Jalasco (en) ;
Anai-arrebak	ikusi Leticia Ramos-Shahani (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	Estatu Batuetako Akademia Militarra ; Filipinetako Unibertsitatea ; Centro Escolar University (en) ; Ateneo de Manila University (en) ; Illinoisko Unibertsitatea Urbana–Champaignen ; National Defense College of the Philippines (en)
Hizkuntzak	tagaloa; ingelesa; pagasinanera
Jarduerak
Jarduerak	politikaria eta militarra
Jasotako sariak	ikusi Commander of the Legion of Merit ; Elisabet Katolikoaren Ordena (1995) ; Félix Houphouët-Boigny Peace Prize (1997) ; Legionnaire of Legion of Merit ; Meritu Zibilaren Ordenaren Lepokoa (1994) ; honorary doctor of the Moscow State Institute of International Relations ; Bronze Wolf Award (1993) ; Collar of the Order of Charles III (1998) ; Philippine Legion of Honor ; Order of Sikatuna ; Order of Lakandula ; Order of the Golden Heart ; Meritu Zibileko Ordena ; Legion of Merit ; Order of Saint Michael and Saint George ; Order of Charles III ; Order of Merit ; Order of the White Elephant ; Ohorezko Legioko gurutze handia ; Order of the Crown of the Realm ; Nishan-e-Pakistan ; United Nations Medal ; Vietnam Service Medal ; Peruko Eguzkiaren Ordena ; Grand Order of Mugunghwa ;
Zerbitzu militarra
Adar militarra	Philippine Army (en)
Gradua	jeneral
Parte hartutako gatazkak	Koreako Gerra; Vietnamgo Gerra
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Metodismoa
Alderdi politikoa	Lakas–CMD (en)
	rpdev.org

Fidel Valdez Ramos (Lingayen, 1928ko martxoaren 18a - Makati, 2022ko uztailaren 31) filipinar militar eta politikaria izan zen. Filipinetako Errepublikaren lehendakaria izan zen 1992-1998 bitartean.

Bizitza aldatu

Kanpo Arazoetako ministro izandako diplomatiko eta legebiltzarkide baten semea da. Estatu Batuetan, West Pointeko Akademia Militarrean, eta Illinoisko Unibertsitatean egin zituen ikasketak. Koreako Gerran parte hartu zuen, eta Filipinetako Ekintza Zibileko Taldeko Estatu Nagusiko buruzagia izan zen (1996-1968), Vietnamgo Gerran.

Ferdinand Marcos lehendakariaren gobernuan (Marcosek hauteskundeen bidez lortu zuen lehendakaritza 1965ean eta 1969an, baina hiru urte geroago konstituzioa deuseztatu zuen, eta diktadura ezarri zuen Filipinetan), Filipinetako Poliziaren buru izan zen, eta Gudarostearen Estatu Nagusiaren buruordea, 1981etik 1986ra bitartean. Marcos lehendakariaren laguntzaile estuenetako bat izan zen. Aitzitik, 1986an, boterea hartzeko piztu zen borrokan, Corazón Aquinoren alde egin zuen, Marcosen diktaduraren aurkako herri-mugimenduaren alde, hain zuzen.

Demokrazia nagusitu zenean, Aquinoren lehendakaritzapean, Estatu Nagusiaren buruzagi eta Defentsa Nazionalaren arduradun izendatu zuten. Hurrengo urteetan, Corazón Aquinoren aurkako estatu-kolpe saio batzuk zapuztu zituen, eta horrek eman zion ospeari esker, Aquinoren ondorengo gisa aurkeztu zen 1992ko lehendakaritzarako hauteskundeetan. Urtebete lehenago, ministro-kargua utzi zuen, eta bere alderdia sortu zuen. Alde txikiz irabazi zuen, eta Filipinetako Errepublikaren hamabigarren lehendakari bihurtu zen, katolikoa ez zen aurrenekoa.

Bere aurreneko zereginak energia- eta ekonomia-krisiari aurre egitea, eta komunisten eta musulmanen gerrilla-ekintzak desagertzeko neurriak hartzea izan ziren. 1997ko irailean, manifestazio jendetsu baten ondoren, atzera egin behar izan zuen bigarren agintaldia lortzeko konstituzioa berritzeko bere ahaleginean. 1998an, Joseph Estradak, ordu arte lehendakariorde izandakoak, hartu zuen lehendakari-kargua, maiatzeko hauteskundeetan hautagai ofizialista José de Venecia, Ramosen babesa zuena, garaitu ondoren.

Erreferentziak aldatu

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Kanpo estekak aldatu

Datuak: Q215351
Multimedia: Fidel V. Ramos / Q215351