Fernand Braudel

Fernand Braudel
	; Irudi gehiago
16. seat 15 of the Académie française (en)	; 1984ko ekainaren 14a - 1985eko azaroaren 27a ; ← André Chamson - Jacques Laurent →
16. seat 15 of the Académie française (en)
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Fernand Paul Achille Braudel
Jaiotza	Luméville-en-Ornois, 1902ko abuztuaren 24a
Herrialdea	Frantzia
Heriotza	Cluses, 1985eko azaroaren 27a (83 urte)
Hobiratze lekua	Père Lachaise hilerria; Grave of Braudel (en)
Familia
Ezkontidea(k)	Paule Braudel (en) (1933 - 1985)
Hezkuntza
Heziketa	Parisko Unibertsitatea ; Lycée Voltaire (en)
Tesi zuzendaria	Georges Pagès (en)
Hizkuntzak	frantsesa
Irakaslea(k)	Henri Hauser (en) ; François Victor Alphonse Aulard (en)
Jarduerak
Jarduerak	historialaria eta unibertsitateko irakaslea
Lantokia(k)	Paris; Aljer eta São Paulo
Enplegatzailea(k)	Ahmed Reda Houhou High School (en) ; École pratique des hautes études ; Parisko Unibertsitatea ; Parisko Ikasketa Politikoetako Institutua ; Gizarte Zientzietako Goi Mailako Ikasketen Eskola ; Aljerko Unibertsitatea (1923 - 1932); São Pauloko Unibertsitatea (1934 - 1937); Collège de France (1950 - 1972)
Lan nabarmenak	ikusi The Mediterranean and the Mediterranean World in the Age of Philip II (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Ohorezko Legioko komandantea ; Madrilgo Complutense Unibertsitateko honoris causa doktoregoa (1964) ; Honorary doctor of Leiden University (1975) ; Commander of the French Order of Academic Palms ;
Kidetza	Frantses Akademia; Serbian Academy of Sciences and Arts (en) ; Hungariako Zientzien Akademia; Zientzia eta Humanitateen Heidelbergeko unibertsitatea; Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia; Zientzia eta Humanitateen Heidelbergeko unibertsitatea; Zientzien Bavariar Akademia; Poloniako Zientzien Akademia
Mugimendua	Annaleen eskola
Zerbitzu militarra
Parte hartutako gatazkak	Bigarren Mundu Gerra

Fernand Braudel (Luméville-en-Ornois, Frantzia, 1902ko abuztuaren 24a - Cluses, Frantzia, 1985eko azaroaren 27a) historialari frantsesa izan zen, XX. mendeko historiografia irauli zuena, ekonomiak eta geografiak historia osoan izan zituzten eraginak kontuan hartu zituelako. Annaleen eskolako kide nabarmenetako bat ere izan zen.^[1]^[2]

Biografia aldatu

Hastapenak aldatu

Luméville-en-Ornois herrian jaio zen, Frantziako Mosa de la Lorenadepartamenduan, Bar-le-duc-etik berrogei kilometro hegoaldera, eta han bizi izan zen aitaren aldeko amonarekin. Lorenako landa-eremuan bizitzeak , bere zahartzaroan, pertsonen eguneroko bizitzaren azterketaren garrantzia markatu zion. "Nekazari-jatorriko historialaria naiz oraindik, eta harro esan dezaket". Gaztetan medikuntzaren alde egin zuen, baina aitak, matematikako irakasleak, historia aukeratzeko konbentzitu zuen, eta azkenean onartu egin zuen. Greko eta latineko ikasle ona izan zen, baita poeta ere.

1923an historia irakasle hasi zen Bar-le-Duc-en. Gero Aljerrera joan zen, orduan frantziar kolonia bat, historia irakastera. Egonaldi horretan Henri Berr eta Henri Hauser hainbat mintegitan ezagutu zituen. 1932an Frantziara itzuli zenean, bigarren hezkuntzako irakasle izan zen, eta Lucien Febvre aurkitu zuen, Annales argitalpenaren sortzaileetako bat, bere lanean eragin handia izango zuen maisua. Egonaldi horretan interesa piztu zitzaion, eta liluratuta geratu zen lehen aldiz Mediterraneoarekin. Gero Parisera itzuli zen, eta 1932-1935 bitartean Pasteur, Condorcet eta Henry IV lizeoetan eskolak eman zituen.^[3]

Brasil aldatu

1935ean, São Paulora joan zen historiako unibertsitate-katedra sortzera, Julio de Mesquita Filhok gonbidatuta, Claude Lévi-Strauss ere gonbidatu zuen. Ahalegin kolektibo horien emaitza São Pauloko Unibertsitatea izan zen. Braudelek ziurtatuko luke bere bizitzako garairik zoriontsuenetako bat izan zela Latinoamerikako egonaldia, bizitza osoan zehar bere iritzi eta iruzkinetan presente egon zena.

Europako Itzulia eta gerran parte hartzea aldatu

1939an,Bigarren Mundu Gerra hasi zenean, armadan izena eman zuen, baina 1940an harrapatu zuten eta Alemanian gerra-preso hartu zuten, Lübecketik gertu zegoen kanpamentu batean, baita Mainzeko gotorlekuan ere. Bertan, bere memoriarekin bakarrik lan eginez, bere etorkizunaren oinarriak ezarri zituen, eta lan garrantzitsu horren izenburua La Méditerranée et le Monde Méditerranéen a l 'époque de Philippe II (Mediterraneoa eta Mediterraneoko mundua Filipe II.aren garaian) izan zen.^[4] Gerraren ondoren, Febvrerekin lan egin zuen unibertsitate berri batean, Sorbonatik bereizita sortua eta historia sozial eta ekonomikoari eskainia.^[5]

Mediterraneoa eta mundu mediterraneoa Filipe II.aren garaian aldatu

Portolano del Mediterráneo, Luis Teixeirarena. Lisboa. 1600.

1947ko martxoaren 1ean doktorego-tesia defendatu eta Letretan doktore titulua lortu zuen. Epaimahaiko burua Roger Dion zen eta Émile Coornaert, Lucien Febvre, Marcel Battalion, Ernest Labrousse eta Gaston Zellerrek osatzen zuten.

Bere tesia Filipe II.aren garaiko mundu mediterraneoari buruzkoa zen eta 1949an argitaratu zuen. Tesiak eragin nabarmena zuen historialarien artean, baita espezialistak ez zirenen artean ere.

Historiografia tradizionalaren aurka, nagusiki gertakari politikoak kontatzen zituena. Braudelek historia bat idatzi nahi zuen, denbora historikoaren bere ikuspegi ospetsuan hiru mailatan, "iraupen luzea" eta koiuntura azpimarratuko zituena, iraupen laburra, gertaerak, baztertuz. Historiaren olatuaren aparra zela uste zuen. Historiaren prozesu handiak aztertu behar ziren, ulermen sakon eta zentzuzkoa izateko. Jarrera horren obrarik adierazgarriena La Méditerranée da, hiru ataletan banatutako liburua, bata iraupen luzekoa, bestea erdibitzailekoa eta, azkenik, iraupen laburrekoa, gertakizunetakoa eta istorio tradizionaleneko pertsonaiena, Felipe II.a bera izan zen bezala.

Bere lanaren funtsezko ekarpena honako hau da:

aztertutako objektuaren (Mediterraneoa, Felipe II.aren kaltetan) nahita egindako inbertsioa, garai hartan nagusi zen historia politikoaren kanonekin alderatuta;
denborazkotasun historikoaren ikuspegi berri bat ezartzea.

Bere haurdunaldi luzearen ondoren, liburua 1949an argitaratu zen. 1966ko bigarren ediziorako aldaketa batzuk egin zituen, baina obraren arkitekturaren zati nagusia mantentzen du. Honako izenburu hau dute parteek:

Ingurunea. Esparru geografiko bat baino gehiago, mendiei, itsasoei, mugei... buruzko ikerketa bat da. Kapitulu honetan, adibidez, transhumantziaren eta nomadismoaren arteko desberdintasunak jorratzen ditu, eta, lehen aldiz, klima-aldaketaren gaia jorratzen du (garai hartako arazo iraultzailea, Emmanuel Le Roy Laduriek 1961ean berrartu zuena, "Klimaren historia milagarren urtetik" lanarekin). Errepideen eta hirien sarearen gaia aztertzen du... luzarora, bidezidorrak eta jauzi kronologikoak egin daitezke, eta horrek esplizitu egiten du 1958ko bere artikulu famatuan.^[6]
Helburu kolektiboak eta mugimendu orokorrak. Zati hau ekonomiara bideratuta dago. Metal preziatuak, merkataritza, diru-gorabeherak, espezien prezioa... , baina ez ditu alde batera uzten inperioak, gizarteak, zibilizazioak, egoera desberdinak. Hemen, berriz ere, ondorengo lanak ("Zibilizazioen gramatika", adibidez) dagoeneko hautemangarriak dira atal honetan.
Ekitaldiak, politika eta gizonak. Bertan, gertaerak, harremanak eta eraginak aztertzen ditu; Karlos V.aren abdikaziotik hasi etaLepantoko batailaraino, Liga Santuaren eraketaren eta Konstantinoplako jenizaroen desfileen bidez. Zati hori tradizionalagotzat jo daiteke, baina aurreko biekin alderatuta hartu behar da.

Mediterraneoa... beraz, monumentu epistemologiko eta historiografikoa da, pentsamendu-eskola honen lanik adierazgarriena, Analen Eskola, XX. mendeko obra historiko esanguratsuena, alegia. Hala ere, posteriori aztertzen denean, ez dago gaitzespen batzuetatik salbuetsita.

Lucien Febvre, bere lankide eta aholkularia

Ikusi da, ondorengo etapetako denborazkotasunen banaketa famatuak etapa horien arteko komunikaziorik eta zubirik ez zuela. Erronka ondorengo "estratu" horien eta Braudelen arteko elkarrekintzak azaltzea da, baliteke haien denborazkotasunak gehiegi zatitu izanaren itxura eman izana. Sarritan adibide bat ematen da: Izotz Aro Txikiaren (klima, iraupen luzea) arteko elkarrekintzak, ondoriozko uzta txarrak (ekonomia, batez besteko behin-behinekotasuna), Frantziako Iraultzaren eragileetako bat beraiek direlarik (denbora laburra, gertaera). Adibide hori oinarri hartuta, historialariek Braudel kritikatu dute bere estratifikazio zurrunegia eta Mediterraneoan proposatutako interakzio kopuru txikia dela eta.

Lejat-Savarin rue ko 59. zenbakian kokatutako plaka, Paris 13, Frantzia. Bertan bizi izan zen Fernand Braudel 1970etik 1985era.

Binghamtoneko Unibertsitateak Fernand Braudel Zentroa du, Immanuel Wallersteinek zuzendua.
Ohorezko Legioaren Ordena Nazionala jaso zuen, frantziar kondekorazio gorena.
Honoris Causa doktore izan zen Oxford, Brusela, Madril, Varsovia, Cambridge, Yale, Genova, Padua, Leiden, Montreal, Kolonia eta Chicagoko unibertsitateetan.

Erreferentziak aldatu

↑ Biografía de Fernand Braudel
↑ Enrique Moradiellos García, Fernando Braudel (1902-1985): La Historia sin sujeto, El Catoblepas, nro. 4, junio 2002 (en el centenario del nacimiento del historiador francés, se analiza su influencia, y la presencia de su obra en el ámbito hispánico).
↑ La obra de Fernand Braudel
↑ Brittanica: Fernand Braudel
↑ Antonio Carrasco, Tendencias historiográficas actuales: Historia social e historia económica, 8 de marzo de 2010.
↑ Braudel, Fernand. (1958). «Histoire et Sciences sociales : La longue durée» Annales. Histoire, Sciences Sociales 13 (4): 725–753. doi:10.3406/ahess.1958.2781. ISSN 0395-2649..

Bibliografia osagarria aldatu

Fernand Braudel, La historia y las ciencias sociales, Alianza Editorial, 1990, ISBN 8420611395 eta 9788420611396, 224 orrialde.
Fernand Braudel, Una lección de historia de Fernand Braudel, Fondo de Cultura Económica, 1989, ISBN 9681631994 eta 9789681631994, 318 orrialde.
Fernand Braudel, A History of Civilizations, Penguin Books, 1995, ISBN 0140124896 eta 9780140124897, 600 orrialde.
José Antonio Ocampo, Gobernantza globala eta garapena: nazioarteko lankidetzaren erronka eta lehentasun berriak, Siglo Hogeita bat Editores, 2015, ISBN 9876295306 eta 9789876295307, 286 orrialde.

Kanpo estekak aldatu

Víctor Arrambide Cruz, Fernand Braudel, la historia y su tiempo, El espejo de Clio, 2007ko apirilaren 19a.

Datuak: Q185105
Multimedia: Fernand Braudel / Q185105

[1] Biografía de Fernand Braudel

[2] Enrique Moradiellos García, Fernando Braudel (1902-1985): La Historia sin sujeto, El Catoblepas, nro. 4, junio 2002 (en el centenario del nacimiento del historiador francés, se analiza su influencia, y la presencia de su obra en el ámbito hispánico).

[3] La obra de Fernand Braudel

[4] Brittanica: Fernand Braudel

[5] Antonio Carrasco, Tendencias historiográficas actuales: Historia social e historia económica, 8 de marzo de 2010.

[6] Braudel, Fernand. (1958). «Histoire et Sciences sociales : La longue durée» Annales. Histoire, Sciences Sociales 13 (4): 725–753. doi:10.3406/ahess.1958.2781. ISSN 0395-2649..

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]