Estratu
Estratu bat sedimentuak bereizten diren geruzetako bakoitza da geologian, eta estratigrafiak ikertzen ditu[1]. Arroka sedimentario eta eurengandik datozen arroka metamorfikoetan arroka geruzak dute estratu izena hartzen dute. Beste fenomeno geologiko askok ere geruzak sor ditzakete, baina horiek ez dira estratuak (adibidez, metamorfismoan zehar sortzen diren geruzak, konpresio indarren ondorioz). Estratuek garrantzi handia dute mapa geologikoak egiteko, hala nola ustiatu nahi den baliabide baten kokapena aurreikusteko[2].
.jpg)
Estratuak normalean geruza horizontal gisa sortzen dira, estratifikazio geruzek mugatuak, eta hedadura zabala izan ohi dute. Indar ezbedinak direla eta (adibidez, orogenia), estratuak toles eta oker daitezke, hasierako horizontaltasuna galduz. Beheko geruza gazteagoa da goikoa baino. Deskribatzeko oina eta gaina terminoak erabiltzen dira alderik zaharrena eta berriena izendatzeko. Oinak eta gainak bi arrazoirengatik sor litezke: sedimentuen metaketa episodikoa delako (hau da, sedimentuen metaketan eten bat) edo, metaketa jarrai baten kasuan, estilo aldaketagatik (sedimentu ezberdinen erorketaren ondorioz)[3].
Sailkapena aldatu
Bi gainazalen arteko distantziari lodiera deitzen zaio, eta lodiera mota ezberdinen arabera geruzen sailkapen bat egiten da:
| Lodiera | Izendapena | Azpi-izendapenak |
|---|---|---|
| izugarrizkoa | masiboa | |
| 100 cm baino gehiago | oso lodia | |
| 100-30 cm | lodia | |
| 30-10 cm | ertaina | |
| 10-3 cm | mehea | |
| 3-1 cm | oso mehea | |
| 1-0 cm | xafla | 10-3 mm: xafla lodia |
| 0-3 mm: xafla mehea |
Geruzen formak aldatu
Bi geruza mota ezberdintzen ditugu itxurari so eginez: geruza tabularrak (taula itxurakoak) eta geruza lehiarkarak (lente itxurakoak).
Geruza tabularrak aldatu
Bi geruza tabular daude.
Tabularra aldatu
- Oina eta gaina guztiz planoak izateaz gain, elkarri paraleloak dira. Egurrezko taula baten itxurarekin konpara daiteke.
Uhinkorra aldatu
- Oina eta gaina ez dira elkar paraleloak, baina ez dira inoiz elkartuko. Malgukidun lastaira baten itxurarekin konpara daiteke.
Geruza lehiarkarak aldatu
Sei mota ezberdin daude. Bi gainazalak aipatu behar direnean, izendapena kronologikoki egiten da: hau da, lehenik gainazal zaharrena izendatzen da (oina) eta gero gazteena (gaina).
Ezpalkara aldatu
- Oina eta gaina erabat planoak dira eta elkartu egiten dira. Egurra mozteko erabiltzen den ezpal baten edo etzandako piramide baten itxura du.
Plano-ganbila edo Plano-konbexua aldatu
- Oin planoa eta gain ganbila edo konbexua ditu, eta bi gainazalak elkartu egiten dira. Makila beheraka duen sega baten itxura du.
Ahur-planoa edo Konkabo-planoa aldatu
- Oin ahurra edo konkaboa eta gain planoa ditu, eta hemen ere, bi gainazalak puntu batean elkartzen dira. Kasu honetan, geruzak makila goraka duen sega baten itxura du.
Ahur-ganbila edo Konkabo-konbexua aldatu
- Oina ahurra du eta gaina ganbila, eta elkar topatzen dute bi puntutan. Begi baten itxura du; plater bat beste baten gainean alderantziz jartzen dugunean bezala.
Etena ez jarraia aldatu
- Geruzaren zati batzuk soilik geratzen dira. Lurrak erdi estalitako lerrokatutako arroka luzeen itxura dute.
Kasu berezia aldatu
Irudi galeria aldatu
Erreferentziak aldatu
- ↑ Salvador, Amos, ed. (1991). The geology of North America. Plates: Vol. J. The Gulf of Mexico Basin [Ed. by Amos Salvador. ] The Geological Society of America ISBN 978-0-8137-5216-7. (Noiz kontsultatua: 2023-12-21).
- ↑ (Ingelesez) Murphy, Michael A.; Salvador, Amos. (1999-12-01). «International Stratigraphic Guide — An abridged version» Episodes Journal of International Geoscience 22 (4): 255–271. doi:. (Noiz kontsultatua: 2023-12-21).
- ↑ Neuendorf, Klaus K. E., ed. (2005). Glossary of geology. (5. ed. argitaraldia) American Geological Inst ISBN 978-0-922152-76-6. (Noiz kontsultatua: 2023-12-21).
Ikus, gainera aldatu
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q12758989
