Duke Ellington

Edward Kennedy "Duke" Ellington (Washington Hiria, 1899ko apirilaren 29a – New York, 1974ko maiatzaren 24a) inoizko jazz musikari garrantzitsuenen artean dago.

Duke Ellington
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Edward Kennedy Ellington
Jaiotza	Washington, 1899ko apirilaren 29a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Bizilekua	Duke Ellington House (en)
Talde etnikoa	afro-amerikarra
Heriotza	New York, 1974ko maiatzaren 24a (75 urte)
Hobiratze lekua	Woodlawn Cemetery (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: birikako minbizia
Familia
Ezkontidea(k)	Edna Thompson (en)
Seme-alabak	ikusi Mercer Ellington (en)
Hezkuntza
Heziketa	Armstrong High School (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Irakaslea(k)	Marietta Clinkscales (en) Henry Lee Grant (en) Willie "Big Eyes" Smith (en)
Jarduerak
Jarduerak	piano-jotzailea, musikagilea, autobiografialaria, jazz musikaria, orkestra zuzendaria, musika-talde gidaria, disko-ekoizlea, soinu banda konpositorea, music arranger (en) , kanta-idazlea eta jazz arranger (en)
Lan nabarmenak	ikusi Just Squeeze Me (But Please Don't Tease Me) It Don't Mean a Thing (en) Solitude Black, Brown and Beige Harlem (en) Diminuendo and Crescendo in Blue (en)
Jasotako sariak	ikusi Spingarn Medal  (1959) Askatasunaren Domina Presidentziala  (1969) Ohorezko Legioa Karrera artistikoari Grammy saria  (1966) Grammy Trustees Award  (1968) German Film Award for best original music  (1957) : Jonas (en) Fellow of the American Academy of Arts and Sciences Izarra Hollywoodeko Ospearen pasealekuan Pulitzer Prize Special Citations and Awards
Kidetza	Ameriketako Estatu Batuetako Arte eta Letren Akademia Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia Royal Swedish Academy of Music (en) Alpha Phi Alpha (en) Duke Ellington Orchestra Duke Ellington and his Washingtonians The Oscar Pettiford Quartet
Mugimendua	Harlemgo Pizkundea
Izengoitia(k)	Duke Ellington
Genero artistikoa	jazza swinga gospela vocal music (en)
Musika instrumentua	pianoa
Diskoetxea	Columbia Records Decca (en) Philips
dukeellington.com

Musikari ikaragarriki emankorra izan zen, 50 disko baino gehiago grabatuz. Piano jolea izan zen batik bat.

Bere musikarekin lehenengo kontaktua amaren pianoarekin hasten da eta handik urte gutxira bere ikasketak utzi eta musikari bihurtzen da.

1921ean, Duke Ellingtonek bere banda propioa sortzen du lehenengo “The Duke´s Serenaders ” deiturikoa eta, ondoren, “The Washingtonians “ izena jarriko ziotena. Nahiz eta ideia ez oso ona izan, 1923an New Yorken jotzea erabakitzen dute eta Wilbur Sweatman bandarekin jotzea lortzen dute. Geroago, Washingtongo Hollywood klubarekin jotzeko kontratu bat lortzen dute. WHN irratiak beraien kontzertu bat transmitituko du 1924an eta urte horretan musikari ospetsu asko sartuko dira bandara.

Orkestrak klubez aldatuko du eta gangster batek zuzentzen duen ”Cotton Club ”ean joko dute. Han, jende zuri, dirudun eta goi mailakoaren aurrean joko dutenez ospe handia hartuko dute.

1927tik 1945era bere ospea gorenera iritsiko da eta, berrogei garren hamarkadan, bakarlari eta musikari hoberenak edukiko ditu bere orkestran. Baina, bigbanden erorketa gertatzean arazo ekonomiko larriak edukiko dituzte, hala ere, bere orkestra disolbatzen ez duen musikari bakarrean bilakatuko da.

1955ean, bandara musikari ospetsuak etorriko dira berriz eta Newporteko Jazz jaialdira gonbidatuko dute. Gau hartan Duke Ellingtonek 1937an konposatu zituen bi obra aurkeztuko ditu: “Diminuendo in Blue” eta “Crescendo in Blue” eta Gonsalvesen gain zegoen interludio batez bakarrik zatituko ditu. Aulkiak ikus-entzule harrituen buruen gainetik hegaka zihoazen eta hurrengo eguneko prentsa guztiak dukeren kontzertuaz mintzatu ziren “Duke itzuli da ” esanez.

Handik aurrera kontzertuak eman zituen mundu guztian zehar, 1974an minbiziaz hil zen arte.

Diskografia hautatua

• "Ellington at Newport-Complete" (1956).
• "Such Sweet Thunder" eta "Ella Fitzgerald Sings the Duke Ellington Songbook" (1957).
• "Ellington indigos", "Side by Side" eta "Newport Jazz Festival" (1958).
• "Jazz Party" eta "Anatomy of a Murder" (1959).
• "Duke Ellington & John Coltrane", "Duke Ellington Meets Coleman Hawkins" eta "Money Jungle" (1962).
• "The Great Paris Concert" (1963).
• Ella at Duke's Place (1965).
• "Ella and Duke at the Cote D'Azur" eta "The Far East Suite" (1966).
• "...And His Mother Called Him Bill" (1967).
• "Francis A. & Edward K." (1968).

Ikus, gainera

• Afroamerikar ezagunen zerrenda

Kanpo estekak

• Datuak: Q4030
• Multimedia: Duke Ellington / Q4030

Artikulu hau Washingtongo biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.