Dubna
Dubna (errusieraz: Дубна́) Errusiako hiri bat da, Moskuko oblast-ekoa. Bigarren Mundu Gerraren ostean garatu zen hiria, ikerketa nuklearraren munduko gune garrantzitsuenetariko batetik abiatuta. 2010. urtean, 62.500 biztanle zituen.
| Dubna Дубна | |||
|---|---|---|---|
| hiri/herria | |||
 | |||
| |||
| Administrazioa | |||
| Herrialdea |  Errusia | ||
| Oblast-a | Mosku | ||
| Izen ofiziala | Дубна́ | ||
| Jatorrizko izena | Дубна | ||
| Posta kodea | 140472 | ||
| Geografia | |||
| Koordenatuak | 56°45′N 37°09′E / 56.75°N 37.15°E | ||
 | |||
| Azalera | 70 km² | ||
| Altuera | 125 | ||
| Mugakideak | Kimrsky District (en)  , Konakovsky District (en) eta Taldomsky District (en) | ||
| Demografia | |||
| Biztanleria | 75.001 (2019) −143 (2018) | ||
| Dentsitatea | 10.563,52 bizt/km² | ||
| Informazio gehigarria | |||
| Sorrera | 1956 | ||
| Telefono aurrizkia | 49621 | ||
| Ordu eremua | Moskuko Ordua eta UTC+03:00 | ||
| Hiri senidetuak | Giv'at Shmuel (en) , La Crosse, Alushta (en) , Gołdap (en) , Kurchatov (en) eta Lincang | ||
| http://www.dubna.ru/ | |||
_(2003).png)
Geografia aldatu
Hiria Moskutik 125 km ingurura dago, oblast-eko iparraldean. Volga ibaiak hiria zeharkatzen du Ivankovo urtegiaren azpiko aldetik: hain zuzen ere, urtegiaren horma da hiriaren bi aldeak lotzen dituen zubi-bide bakarra. Hiriaren mendebaldera Moskuko kanala dago, eta ekialdera, Dubna ibaia.
Historia aldatu
Gobernu sobietarrak 1946. urtean erabaki zuen ikerketa nuklearrerako protoi-azeleragailu bat egitea. Dubnako kokagunea aukeratu zuten Moskutik pixka bat urrun zegoelako eta Ivankovoko zentral elektrikoa zegoelako bertan. Ikerketa nuklearren esparruaz gain, hiria, Moskurainoko errepidea eta trenbidea ere egin zituzten: behartutako lanak, bortxaz agindutako presoek egin zituzten, eta hiru urteren buruan, 1949. urteko abenduaren 13an, azeleragailua inauguratu egin zuten.
Dubnako hiria, ostera, 1956. urtean inauguratu zuten, Ikerketa Nuklearren Institutu Zentralarekin batera. Institutuan nazioarteko ikerketak garatuz joan izan dira, batez ere partikulen fisika, ioi astunen fisika, elementu transuranidoen sintesia eta erradiobiologia landuz. Hainbat oinarrizko partikula han aurkitu edota ikertu izan dira, ununoktioa, esate baterako. 105. elementuaren izena ere, kasurako, hiriaren izenetik dator, dubnioa.
Biztanleria aldatu
| 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2002 | 2008 | 2012 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 12 000 | 43 700 | 54 900 | 65 805 | 60 951 | 62 232 | 72 357 |
Ekonomia aldatu
Sobietar Batasuna desegin baino lehen, Ikerketa Nuklearren Institutu Zentrala eta MKB Raduga (gurutzaldi-misilak ikertu eta egiteko zentroa) ziren langile gehien zituzten entitateak. Zentro horien garrantzia gutxituz joan den neurrian, langabezia handituz joan da enpresa berriak sartu arren, batez ere informatika-zerbitzuetakoak, Luxoft adibidez.
