Wikipedia

Dick Edgar Ibarra Grasso

historialari argentinarra

Dick Edgar Ibarra Grasso (Concordia, Entre Ríos, 1914ko urtarrilaren 17a - Buenos Aires, 2000ko uztailaren 13a [1] ) Argentinako ikerlaria izan zen, antzinako hainbat etniak Ameriketak kolonizatzeko aukera aztertu zuena. [2]

Dick Edgar Ibarra Grasso

Bizitza
JaiotzaConcordia (en) Itzuli, 1914ko urtarrilaren 17a
Herrialdea Argentina
HeriotzaBuenos Aires, 2000ko uztailaren 13a (86 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakhistorialaria

Bera izan zen Cattigara penintsula deituriko Ptolomeo eta Marino de Tiroko mapetan Ekuador eta Peruko kostaldeak identifikatzen. Hipotesi batzuk Enrique de Gandía-k "Primitivos navegantes vascos" liburuan egindako iradokizunetan oinarritu zituen. Paul Gallez-ek, Escuela Argentina de Protocartografía taldeko kidetzat hartu zuen.

Biografia aldatu

Concordian jaio zen, Alberto Ibarraren eta Ada Grassoren semea, bere aitaren lanbidea dela eta: marinela, leku desberdinetan bizi zen. [2] Ez zen eskolara joan eta aitak tutorizatu zuen.

27 urte zituela Boliviara joan zen bizitzera eta bertan ikerketak egin zituen eta kultura erakunde desberdinen sorreran parte hartu zuen. Bizitzan zehar aktibo egon zen ikerketaren arloan, trebakuntza hitzaldiak eman zituen hil zen urtera arte, [3] eta Tiahuanacon espedizio bat zuzendu zuen 1999an, 85 urterekin. [4]

2000. urtean hil zen eta La Chacarita hilerrian lurperatu zuten. [2]

Andeetako Ikerketa aldatu

1940tik aurrera Bolivian aritu zen arkeologo eta antropologo autodidakta gisa, han 23 urte eman zituen, [2] herrialde osoko ikerketak 32 espedizioetan egiten. [1] 1951an, San Simón Unibertsitate Nagusiko museoa sortu zuen [5] eta bera izan zen lehen zuzendaria, Chuquisacan Monetako Etxeko Museoaren antropologia atalaren sorrera sustatu zuen, [6] haren bildumetan dohaintzak egin zituen; [7] 1963an Antropologia Eskola [8] sortu zuen, Boliviako lehenengoa, eta hirugarrena Latinoamerikan. [9] Boliviako Zientzien Akademiako kide sortzailea izan zen, [10] eta erakunde horren bizitzako kide izendatu zuten. [11] 1957an, Carlos Ponce Sanginés-ekin eta Bolivian sortu zen arkeologiako beste pertsonaia batzuekin batera, Boliviako arkeologiari buruzko lehen mahai-ingurua antolatu zuen. [12]

Bolivian, bere ikerketa-gai nagusia idazkera indigena zen, eta zentzu horretan aipatu zuen:

1940an Boliviara joan ginenean, jada Titikakako ertzean, hieroglifiko idazkera baten existentziari buruzko zenbait datuekin, ez zen zaila izan milaka indigenak erabat erabilia eta aurretik inork ikusi ez zituen formetan aurkitzea. Paperean, larruan, buztinean eta harrian idatzitako testuak jaso ditugu. Ikurren itzulpenak ez zuen inolako zailtasunik izan, testuak saldu zituzten bertakoek idatzitakoak irakurri baitzizkiguten. [13]

Ibarra-k sortutako museoaren ondorengo UMSSko Ikerketa Antropologikoen eta Arkeologia Museoaren Institutuaren bildumak [14] Copacabanan berak bildutako 30 pieza gordetzen ditu, [8] eta Chuquisaca haraneko piezak, [15] Ibarra Grassok Andeetako idazkera indigenari buruzko ikerketak egin zituen lekuak.

2008an, María Augusta Machado musikari eta idazle brasildarrak Boliviako gobernuari Ibarra Grassorekin lotutako 450 gutun eta berri labur eman zizkion. [16]

Irakaskuntza aldatu

UMSS antropologia eskolan irakasle izan zen Ramón Sanzetenea eta Mario Montaño Aragón, [9] Argentinan irakasle izan zen Tucumaneko Unibertsitate Nazionalean eta Rosarioko Unibertsitate Nazionalean. [2]

Aitortzak eta omenaldiak aldatu

  • San Simón Unibertsitate Nagusiak honoris causa doktore izendatu zuen.
  • Condor de Los Andes dekorazioa jaso zuen, Boliviako estatuko altuena [17] Komendadore Nagusi mailan 1990ean.
  • Agustín Aspiazu oedenaren aitortza, 1998an La Paz departamenduko Prefekturak. [6]
  • INIAM Informazio eta Dokumentazio Zentroak du bere izena

Argitalpenak aldatu

Bere produkzio intelektualak 35 liburu, [18] eta argitalpen ugari biltzen ditu, besteak beste:

  • Historia de la navegación primitiva, Buenos Aires, Argentina, 1949.
  • La escritura indígena andina, Biblioteca paceña, Alcaldía Municipal de La Paz, 1953.
  • Tiahuanaco, Ed. Atlantic, Cochabamba, 1956
  • Lenguas indígenas americanas, Ilustrada, Ed. Nova, Buenos Aires, 1958.
  • The ruins of Tiahuanaco, Ed. Atlantic, Cochabamba, 1959.
  • Mapa arqueológico de Bolivia, Ministerio de Educación, La Paz, 1962.
  • Las bases de una ciencia nueva, (en colaboración con Carlos Albert) Universidad Mayor de San Simón, Cochabamba, 1964.
  • Lenguas indígenas de Bolivia, Universidad Mayor de San Simón, Cochabamba, 1964.
  • Prehistoria de Bolivia, Editorial "Los Amigos del Libro", La Paz-Cochabamba, 1965.
  • La representación de América en Mapas romanos de los tiempos de Cristo, Ediciones Ibarra Grasso, Buenos Aires, Argentina, 1970.
  • La verdadera historia de los Incas, Editorial "Los Amigos del Libro", La Paz-Cochabamba, Bolivia, 1978.
  • América en la prehistoria mundial. DIFUSION GRECO FENICIA. Editor: TIPOGRAFICA EDITORA ARGENTINA, Bs. As., Argentina, 1982.
  • Breve Historia de las Razas de América. Editorial Claridad, Buenos Aires. 1989.
  • Los hombres Barbados en la América precolombina: razas indígenas americanas, Editorial Kier S.A., Buenos Aires, Argentina, 1997.
  • "Novedades Sobre la Verdadera Historia de los Incas" Journal of Inter-American Studies 5(1) 1963: pp. 19–30, page 22, in Spanish
  • Cosmogonía y Mitología Indígena Americana. Editorial Kier, 1997. página 65. ISBN 950170064X, 9789501700640
  • 30.000 años de prehistoria en Bolivia, coautor junto a Roy Querejazú, 1986[19]

Erreferentziak aldatu

  1. ↑ a b Murió Ibarra Grasso, redescubridor de culturas en Bolivia. .
  2. ↑ a b c d e Un apasionado por conocer el origen del hombre en América. .
  3. ↑ Breves. .
  4. ↑ Una historia de vida. Tiene 85 años y estará al mando de una expedición. .
  5. ↑ INSTITUTO DE INVESTIGACIONES ANTROPOLÓGICAS Y MUSEO ARQUEOLÓGICO (INIAM-UMSS). .
  6. ↑ a b Muere Dick Ibarra Grasso. .
  7. ↑ Rivera Casanovas. LOS MUSEOS Y SU ROL COMO DIFUSORES DEL PASADO PREHISPÁNICO EN BOLIVIA: UN ESTADO DE LA CUESTIÓN. .
  8. ↑ a b Colección Escritura ideográfica del INIAM-UMSS. ISBN 9789997441560..[Betiko hautsitako esteka] Aipuaren errorea: Invalid <ref> tag; name ":0" defined multiple times with different content
  9. ↑ a b Dick Ibarra Grasso. .[Betiko hautsitako esteka] Aipuaren errorea: Invalid <ref> tag; name ":3" defined multiple times with different content
  10. ↑ Ibarra Grasso, Dick Edgar. .
  11. ↑ Prehistoria de Quillacollo. .[Betiko hautsitako esteka]
  12. ↑ [Primera Mesa Redonda de arqueología Boliviana http://www.arqueobolivia.org/wp-content/uploads/2017/10/21_39-1125002180.pdf OBITUARIO CARLOS PONCE SANJINÉS (1925-2005). ].
  13. ↑ Los jeroglíficos andinos. .
  14. ↑ Museo Arqueológico Etnográfico cumple 65 años de trabajo. .
  15. ↑ Dos colecciones de escrituras ideográficas andinas dan pie a nuevas investigaciones. .
  16. ↑ https://www.opinion.com.bo/articulo/cultura/entregan-documentos-dick-ibarra-grasso/20080514215845278424.html. .
  17. ↑ DICK EDGAR IBARRA GRASSO. .
  18. ↑ La obra de Dick Edgar Ibarra Grasso. .[Betiko hautsitako esteka]
  19. ↑ 30.000 años de prehistoria en Bolivia. .

Kanpo estekak aldatu

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Dick_Edgar_Ibarra_Grasso&oldid=9259935"(e)tik eskuratuta