Dardaneloak

Dardaneloak
Dardaneloak
Datu orokorrak
Mota	itsasarte
Luzera	61 km
Sakonera	82 m
Eponimoa	Hele; Dardania
Geografia
Koordenatuak	40°12′N 26°24′E / 40.2°N 26.4°E
Honen parte da	Marmarako itsasoa; Itsaso Beltza
Estatu burujabe	Turkia
Turkiako probintzia	Çanakkale probintzia
Hidrografia
Betebidea	ikusi Karamenderes River (en) ;

Dardaneloak edo Dardaneloen itsasartea^[1] (turkieraz: Çanakkale Boğazı, grezieraz: Δαρδανέλλια, Dardanellia), Antzinate Klasikoan Helesponto (antzinako grezieraz: Ἑλλήσποντος), Europa eta Asiaren arteko itsasartea da, Egeo itsasoa eta Marmara itsasoak lotzen dituena. Turkian kokatua, Gallipoli penintsula eta Asia Txikiko ipar-mendebaldeko itsasertza bereizten ditu. 71 kilometroko luzera, 1.600 eta 6.500 metro arteko zabalera eta 50 metroko batez besteko sakonera ditu. Itsasarteko hiri nagusia Çanakkale da.

Historia aldatu

Greziarren kolonizaziorako igarobide guztiz egokia izan zen. Dardaneloen itsasartea izena K.a. I. mendean ezarri zitzaion, erromatarren eta Mitridates IV.a Pontokoa erregearen arteko bakea Dardanian, Troian, izenpetu ondoren. Lehen Mundu Gerra garaian aliatuak (Erresuma Batua, Frantzia, Australia eta Zeelanda Berria) itsasarteaz jabetzen saiatu ziren baina, Alemaniako militarrek zuzenduta, turkiarrek galarazi zieten (1915-1916), bertan izan ziren hiru guduetan.

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2017/3/6 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.