Cluster misioa Europako Espazio Agentziaren lau zundek osaturiko misioa da. Misioak, Lurraren magnetosfera ikertu zuen, tetrahedro antolaketan mugitu ziren lau satelite berdinen bidez. Lehen satelitea, 1996ko ekainaren 4an jaurti zen Ariane 5 suziri baten bidez. Zoritxarrez, jaurti eta minutu gutxira, satelitea galdu egin zen.

FM2 Cluster satelitea.

Zoritxarreko gertakari horren ondoren, ESAk lau satelite berri eraiki zituen, eta Soyuz-Fregat suziriak erabilita jaurti ziren 2000. urtean.

Misioa: 4 zunda, 4 dimentsio aldatu

Lurraren magnetosfera zunden konstelazioak ikertzen du, haize solarretik babesten gaituen atmosferaren gainazalarekin batera. FM5-tik FM8-ra arteko sateliteek (FM1-tik FM4-rako sateliteak 1996ko jaurtiketan galdu zirenak izan ziren) haize solarrak Lurraren eremu magnetikoaren kontra egiten dituen kolpaketei buruz biltzen dituzte datuak hiru dimentsiotan. Hala ere, datu hauek asko aldatzen dira gertatzen diren ondorioengatik, adibidez aurorak.

Misioaren helburu nagusienetariko bat eguraldi espaziala eta haize solarrak erangindako etenak sateliteekiko harremanetan aurresatea dira.

Zundek forma zilindrikoa dute (290 x 130 cm) eta 15 bira ematen dituzte bere ardatzean minuturo. Bere panel solarrak 224 watt dituzte instrumentu eta harremanetarako.

2000. urteko uztaileko eta abuztuko jaurtiketak aldatu

Uztaileko 16an Soyuz-Fregat suziria jaurti zen Baikonurreko kosmodromotik. Suziri honek Cluster zundeetako bi (Salsa eta Samba)zituen bere barnean, eta 19.000 kilometroko altuerako orbita batera bota zen. Zundek berezko propultsio sistemak erabili zituzten 119.000 kilometrora zegoen orbita batera 57 ordutan ailegatzeko.

Hiru aste geroago, 2000. urteko abuztuaren 9an, beste Soyuz-Fregat suziri bat aireratu zen. Helburua, beste bi Cluster zunda orbita antzekoetara bideratzea izan zen.

Gaur egun, lau zundak mugitu egiten dira hainbat forma geometriko eraginez. Horrela, goiko atmosferaren ezaugarri magnetikoak ikertzen dituzte. Maniobra hauetan erabilitako propultsatzaileak zunden pisua hasierakoaren erdia bihurtzea eragin du.


Clusterren konstelazioa 2003ko bukaeratik aurrera aldatu

2003. urteko abenduan, Clusterren lau zundek estruktura piramidal bat osatu zuten, 200km inguruko distantzia beraien artean zutela. Aipatutako distantzia hau handitu egin zen apur bat 2005ean.

Clusterren satelite bakoitzak orbita eliptiko desberdinak ditu. Orbitek magnetosferako hainbat eskualdeetara eramaten dituzte zundak, eta ondorio edo efektu magnetiko ugari aztertzeko aukera ematen diete:

  • kargaturiko partikulak
  • eremu elektriko eta magnetikoak
  • lurreko eremu magnetiko edo eguzki-haizearekin kargaturiko partikulen arteko elkarrekintzak

Clusterren eragina Lurran aldatu

ESAren misio honek, baieztapen bat ezarri du Lurraren eremu magnetikoko gas ionizatuaren abiadura handiko korronteei buruz. Korronte hauek Lurraruntz masa eta energia kantitate handien garraiobidea dira subekaitz magnetikoak gertatzen direnean. Subekaitz magnetiko hauek sortzen direnean, energia kantitate handiko partikulek gure atmosfera kolpatzen dute aurora borealak sortaraziz.

"Double Star" misioa aldatu

2003. urtearen bukaeran eta 2004ko erdialdean, Txinak bere sateliteak Double Star jaurti zituen. Hauek Clusterrekin batera lan egiten dute, momentuko neurketak eginez distantzia handiagoekin.

Ikus, gainera aldatu

Kanpo estekak aldatu