Charles Babbage (Teignmouth, Devonshire, Britania Handia, 1791ko abenduaren 26a - 1871ko urriaren 18a) matematikari, filosofo eta ingeniari ingeles bat izan zen, konputagailu programagarrien kontzeptua sortu zuena. Lurrunezko makina diferentzial mekaniko bat diseinatu eta inplementatu zuen. Konputazio programak exekutatzeko makina analitiko bat diseinatu zuen ere, inoiz eraiki ez zuen arren. Horregatik, Babbage jotzen da lehen ordenagailuaren sortzailetzat.

Charles Babbage

Lukasiar katedra

1829 - 1839
Bizitza
JaiotzaLondres eta Walworth1791ko abenduaren 26a
Herrialdea Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua
HeriotzaMarylebone1871ko urriaren 18a (79 urte)
Hobiratze lekuaKensal Greengo hilerria
Heriotza moduaberezko heriotza: giltzurruneko gutxiegitasuna
Familia
Ezkontidea(k)Georgiana Whitmore (en) Itzuli
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaPeterhouse
Totnes Grammar School (en) Itzuli
King Edward VI Community College (en) Itzuli
Trinity College
(1810eko apirilaren 21a -
Hezkuntza-mailaArtean graduatua
Arte-masterra
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakmatematikaria, informatikaria, asmatzailea, ekonomialaria, filosofoa, unibertsitateko irakaslea, ingeniaria, astronomoa eta idazlea
Enplegatzailea(k)Cambridgeko Unibertsitatea
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
InfluentziakAda Lovelace
KidetzaRoyal Society
Zientzien Bavariar Akademia
San Petersburgoko Zientzien Akademia
Hungariako Zientzien Akademia
Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia
Edinburgoko Errege-elkartea
Royal Statistical Society (en) Itzuli
Analytical Society (en) Itzuli
Royal Astronomical Society
Accademia delle Scienze di Torino
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioakristautasuna

Find a Grave: 12433 Edit the value on Wikidata
Makina diferentzialaren zati bat

Ada Lovelacek Charles Babbageren makina analitikoa dokumentatu zuen eta Bernouilliren zenbaki-sekuentzia bat sortzeko algoritmo bat martxan jarri zuen makina analitikoan. Horregatik esaten da Ada Lovelace izan zela historiako lehen programatzailea.

Kalkulatzeko makinak diseinatzeaz gain bere bizitzan beste ekarpen zientifiko batzuk egin zituen: kalkulu infinitesimala bultzatu zuen, kriptografian hainbat aurrerapen lortu zituen eta ikerkuntza operatiboa ekonomian aplikatu zuen.

Babbage-ren makina analitikoa, Londreseko Zientzia Museoan

Makina analitikoa eta inprimagailua aldatu

Konputagailua buruan zuen Babbagek eta "makina analitiko" deitu zion. Ezaguna egiten zaizkigun bost elementu zeuzkan: 1) sarrera-mekanismo bat, zenbakiak eta jarraibideak sartzeko; 2) kalkuluak egiteko prozesadore bat; 3) kontrol-unitate bat, kalkuluak ordena egokian egiteko; 4) biltegi bat, zifrak erregistratzeko; 5) irteera-mekanismo bat, emaitza inprimatuta emateko.[1]

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Charles Babbage  

Planoak egin zituenez Londresko Zientzia Museoaren lan zorrotza egin eta 150 urte geroago, Makina Analitikoa eraiki zuten. Matematikari eta zientzialariaren planoek inprimatzeko unitate bat zutenez hori ere eraikitzen saiatu ziren eta 8.000 pieza mekaniko dituen eta 2,5 tona inguru pisatzen duen makina eraiki zuten, bere funtzioa ondo betetzen duena. Hori dela-eta konputagailu modernoen aitatzat hartu izan da, baita inprimagailuena ere.

Erreferentziak aldatu

  1. Egoitz, Etxebeste Aduriz. (2010-03-01). «Konputagailu mekanikoen ametsa» Elhuyar aldizkaria (Noiz kontsultatua: 2022-08-01).

Kanpo estekak aldatu