Châteaubriant

Châteaubriant
	Frantziako udalerria
	Irudi gehiago
Administrazioa
Estatu burujabe	Frantzia
Frantziaren banaketa administratiboa	Metropolitar Frantzia
Eskualdea	Loirerria
Departamendua	Loira Atlantikoa
Izen ofiziala	Châteaubriant; Montagne-sur-Chère
Posta kodea	44110
Geografia
Koordenatuak	47°43′01″N 1°22′34″W / 47.7169°N 1.3761°W
Azalera	33.62 km²
Mugakideak	Erbray, Louisfert, Rougé, Saint-Aubin-des-Châteaux eta Soudan
Demografia
Biztanleria	12.189 (2021eko urtarrilaren 1a); 173 (2020)
Dentsitatea	362,55 bizt/km²
Informazio gehigarria
Ordu eremua	UTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuak	Radevormwald, Athlone eta Brabova (en)
	mairie-chateaubriant.fr

Châteaubriant (bretainieraz: Kastell-Briant, galoz Châtiaoberiant) bretainiako udalerria da. Administratiboki Frantziako Loira Atlantikoa departamenduan dago, Bro Naoned lurralde historikoan. 2013ko erroldaren arabera 11.866 biztanle ditu.

Geografia aldatu

Nantes eta Rennes hirien artean kokaturik dago, bietatik 68-69 kilometrotara. Chère ibaiaren haranean kokaturik dago eta Armorikako mendiguneari dagozkion muinoek inguratzen dute.

Historia aldatu

Aintzinatik populatua izan den eremua da, izan ere inguruan zutarriak eta Neolito garaiko aizkorak aurkitu izan baitira. Galiarren burdin meategi baten aztarnak ere aurkitu dira, Andecaviak, Redoneak eta Namneteak egon omen ziren inguru hauetan. Ondoren erromatarren esku egon zen lurraldea.

VI mendean bretoiak iritsi ziren. XI mendean Rennesko kondearen menpekoa zen Brientek gaztelua eraiki zuen Chère eta Rollard ibaiek bat egiten duten puntuan eta honek eman zion izena Châteaubriant herriari ("Briant-en gaztelua"). Gaztelu hau Bretainiako dukerriaren mugan kokaturik zegoenez babes funtzio argia zeukan. XII mendean hasi zen gazteluaren inguruan herria sortzen. Toki estrategikoan egonik erasoak ohikoak izaten ziren eta XIII mendean hiria harresitzen hasi ziren, XV mendean osatu ziren harresiok. Bost ate zituzten, gaur egun bakarra gelditzen bada ere. XVI mendeko erlijio gerratan Châteaubriant katolikoen gotorlekua izan zen.

Hiria XIX mendean modernizatu zen. Harresiak eraitsi ziren eta kale berriak eraiki ziren. Lantegiak eraiki ziren, fundizioa eta golde fabrika lehenbizi, eta 1877 eta 1878an trenak inguruko hiri handiekin lotu zuen.

Bigarren Mundu Gerran alemaniarrek okupatu eta kontzentrazio-esparru bat eraiki zuten 1940an. Bertan 45.000 gerra preso sartu zituzten, baina 1941etik aurrera hauen atera eta ijito, emagaldu, trafikante eta komunistak sartu zituzten. Hauen artean Guy Môquet zegoen, Frantziako erresistentziaren sinbolo bihurtu zen 17 urtetako mutila. 1944an aliatuek Châteaubriant bonbakatu zuten eta lantegiak suntsitzeaz gain gaztelua eta hiriaren erdigunea ere nabarmen kaltetu zuten. Berehala berreraiki zen eta 1960 hamarkadan industrialde modernoa egin zuten mendebaldean.

Ondasun nabarmenak aldatu

Châteaubrianteko gaztelua
Erdi Aroko alde zaharra
Saint-Jean-de-Béré eliza

Demografia aldatu

Biztanleria aldatu

2007an Châteaubriant udalerrian erroldatutako biztanleak 12.466 ziren. Familiak 5.602 ziren, horien artean 2.207 pertsona bakarrekoak ziren (865 bakarrik bizi ziren gizonak eta 1.342 bakarrik bizi ziren emakumeak), 1.656 seme-alabarik gabeko familiak ziren, 1.312 seme-alabak dituzten bikoteak ziren eta 427 seme-alabak dituzten guraso-bakarreko familiak ziren.

Biztanleriak, denboran, ondorengo grafikoan ageri den bilakaera izan du:^[1]

Grafiko hau ezin da une honetan ikusi, software arazo bat dela eta. Lanean ari gara ahalik eta lasterren grafikoak berriro erakutsi ahal izateko.

Ikus jatorrizko Wikidatako eskaera eta iturriak.

Etxebizitza aldatu

2007an 6.165 etxebizitza zeuden, 5.702 familiaren etxebizitza nagusia ziren, 41 bigarren erresidentzia ziren eta 422 hutsik zeuden. 3.854 etxeak ziren eta 2.277 apartamentuak ziren. 5.702 etxebizitza nagusietatik 3.162 bere jabearen bizilekua ziren, 2.410 alokairuan okupaturik zeuden eta 129 doan lagata zeuden; 243 etxek gela bat zuten, 738 etxek bi zituzten, 1.310 etxek hiru zituzten, 1.444 etxek lau zituzten eta 1.967 etxek bost zituzten. 3.279 etxek euren parking plaza propioa zuten azpian. 2.990 etxetan ibilgailu bat zegoen eta 1.622 etxetan bat baino gehiago zituzten.^[2]

Biztanleria-piramidea aldatu

2009an sexu eta adinaren araberako biztanleria-piramidea hau zen:

**Châteaubriant** udalerriko biztanleria-piramidea 2009an ^[3].
Gizonak	Adinak	Emakumeak
4	95 +	18
16	90-94	68
62	85-89	144
71	80-84	135
196	75-79	313
267	70-74	368
369	65-69	405
297	60-64	383
280	55-59	335
383	50-54	433
385	45-49	407
382	40-44	405
389	35-39	415
366	30-34	358
426	25-29	411
354	20-24	381
417	15-19	407
403	10-14	364
327	5-9	338
291	0tik 4ra	292

Ekonomia aldatu

2007an lan egiteko adina zuten pertsonak 7.500 ziren, horien artean 5.252 aktiboak ziren eta 2.248 inaktiboak ziren. 5.252 pertsona aktiboetatik 4.500 lanean zeuden (2.471 gizon eta 2.029 emakume) eta 752 langabezian zeuden (340 gizon eta 412 emakume). 2.248 pertsona inaktiboetatik 684 erretiraturik zeuden, 679 ikasten zeuden eta 885 "bestelako inaktibo" gisa sailkaturik zeuden.^[4]

Diru sarrerak aldatu

2009an Châteaubriant udalerrian 5.315 unitate fiskal zeuden, 11.654 pertsonek osaturik. Pertsona bakoitzeko diru-sarrera fiskalaren mediana urteko 15.705 euro zen.^[5]

Ekonomia jarduerak aldatu

2007an zeuden 849 komertzioetatik, 8 erauzte enpresak ziren, 12 janari enpresak ziren, 3 material elektrikoaren fabrikazioko enpresak ziren, 2 garraiorako elementuen fabrikazioko enpresak ziren, 50 bestelako produktu industrialen fabrikazioko enpresak ziren, 97 eraikuntza enpresak ziren, 215 ibilgailuen saltze eta konpontze enpresak ziren, 13 garraio enpresak ziren, 57 ostalaritza eta jatetxe enpresak ziren, 16 informazio eta komunikazio enpresak ziren, 57 finantziazio enpresak ziren, 45 higiezinen enpresak ziren, 99 zerbitzu enpresak ziren, 119 administrazio publikoko enpresak ziren eta 56 «beste zerbitzu jarduera batzuk» multzoan sailkatutako enpresak ziren.^[6]

2009an zeuden norbanakoentzako 215 zerbitzu publikoetatik, 1 Ogasun Publikoaren administrazio bulegoa zen, 1 lan bilaketa bulegoa, 1 jendarmeria, 1 posta bulegoa, 10 banku bulegoak, 3 funerariak, 14 ibilgailuen konpontzeko eta nekazaritza tresnetako lantokiak, 3 ibilgailuen ikuskaritza teknikoko lekuak, 1 ibilgailuen alokairu bulegoa, 5 autoeskolak, 32 igeltseroak, 15 margolariak, 7 zurginak, 13 iturginak, 5 argiketariak, 10 eraikuntza enpresak, 22 ile apaindegiak, 6 albaitariak, 8 aldi baterako lan enpresak, 30 jatetxeak, 19 higiezinen agentziak, 3 tintoreriak eta 5 apaindegiak.^[7]

2009an zeuden 104 establezimendu komertzialetatik, 3 hipermerkatuak, 3 supermerkatuak, 6 brikolaje denda handika, 3 120 m² baino gutxiagoko dendak, 10 okindegiak, 5 harategiak, 2 arraindegiak, 7 liburu dendak, 33 arropa dendak, 6 etxerako tresna dendak, 7 zapata-dendak, 5 elektrotresna dendak, 2 altzari dendak, 3 kirol-dendak, 3 lurrin-dendak, 2 bitxi-dendak eta 4 lore-dendak ziren.^[8]

2000. urtean Châteaubriant udalerrian 46 nekazaritza-ustiategi zeuden, 1.817 hektarea erabiltzen.^[9]

Hezkuntza eta osasun ekipamenduak aldatu

2009an 2 tratamendu laburretarako ospitale, iraupen erdiko (jarraipen eta errehabilitazio) tratamenduetarako ospitale 1 bat, 2 tratamendu luzeetarako ospitale, 3 psikiatriko, urgentzia zentro 1 bat, amatasun-klinika 1 bat, 2 osasun-zentro, 5 botika eta 2 anbulantzia zegoen.

2009an 4 haur-eskola eta 6 lehen-hezkuntzako eskola zegoen. Châteaubriant udalerrian 3 Bigarren Hezkuntzako ikastetxe, 2 hezkuntza orokorreko lizeo eta 3 lizeo teknologiko.Bigarren Hezkuntzako ikastetxeetan 1.721 ikasle zeuden, Hezkuntza orokorreko lizeoetan ez zegoen 863 eta lizeo teknologikoetan 639.

Châteaubriant udalerriak goi-mailako hezkuntza ez unibertsitarioko osasun-formakuntzako zentro bat zuen.