Caridea
Caridea dekapodo igerilariak dira, izkira izenarekin ezagutzen direnak. Hala ere, Dendrobranchiata subordenakoak ere izkira izena har dezakete ere.
| Caridea | |
|---|---|
| Jurasiko-gaur egun | |
 | |
| Sailkapen zientifikoa | |
| Erreinua | Animalia |
| Filuma | Arthropoda |
| Klasea | Malacostraca |
| Ordena | Decapoda |
| Infraordena | Caridea Dana, 1852
|
| Superfamiliak | |
| |
Izkirak elikagai garrantzitsuak dira animalia handiagoentzako, arrain eta baleentzako. Espezie ugari sukaldaritzan oso estimatuak dira.
Ezaugarriak aldatu
Decapoda ordenako talde ugariena da. Hirugarren pereiopodo pareak (oinak) ez du haginik, Stenopodidea infraordenako espezieetatik desberdinduz.
Mundu osoan bizi dira, ur gazi eta gezatan. Izkira helduak ura iragaziz bizi dira, itsas edo ibai hondotik hurbil. Sardatan bizi daitezke eta atzeraka laster igeri egiteko ahalmena dute.
Kontsumoa aldatu
Beste itsaskiek bezala, izkirek kaltzio, iodo eta proteina ugari dute, baino balio energetiko urria. Izkirez osatutako otordu bat kolesterol iturri garrantzitsua da, 122 mg - 251 mg artean 100 gramoko, prestaketa motaren arabera[1].
Hala ere, izkirak eta beste itsaski ugari alergia eragile ohikoenak dira[2]. Gainera, ez dira kosher eta, horregatik, judutar sukaldaritzan debekatuak daude. Hala ere, halal izan daitezke eta, hortaz, musulman sukaldaritzan baimenduak.
Arrantza aldatu
Ondoko taulak munduko izkira arrantza azaltzen du, milioi tonatan:[3]
| Urtea | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Milioi tona | 3.03 | 3.09 | 2.96 | 2.97 | 3.55 | 3.54 | 3.42 |
Espezieak aldatu
Hauek dira sukaldaritzan erabilitako ohiko espezieak:
- Izkira handia (Palaemon serratus)
- Izkira zuria (Crangon crangon)
- Pandalus borealis
- Penaeus setiferus
Erreferentziak aldatu
Kanpo estekak aldatu
- Izkira burruntziak[Betiko hautsitako esteka] egiteko errezeta (Berria)
