Bochum

Bochum; Bochum
	major regional center (en)
	Irudi gehiago
Administrazioa
Estatu burujabe	Alemania
Alemaniako estatua	Ipar Renania-Westfalia
Eskualdea	Arnsberg
Alkatea	Thomas Eiskirch (en)
Izen ofiziala	Bochum
Jatorrizko izena	Bochum
Posta kodea	44701–44894
Udalerri kodea	05911000
Geografia
Koordenatuak	51°29′N 7°13′E / 51.48°N 7.22°E
Azalera	145.66 km²
Altuera	100 m
Mugakideak	Dortmund, Recklinghausen (en) , Ennepe-Ruhr-Kreis, Herne, Gelsenkirchen, Essen eta Witten
Demografia
Biztanleria	365.742 (2022ko abenduaren 31); 2.301 (2021)
Dentsitatea	2.510,93 bizt/km²
Informazio gehigarria
Telefono aurrizkia	0234, 02327
Ordu eremua	UTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuak	Sheffield, Oviedo, Donetsk, Nordhausen, Xuzhou eta Tsukuba
Matrikula	BO
	bochum.de

Bochum Alemaniako Ipar Renania-Westfalia estatu federaleko hiria da. Ruhr eremuan kokatzen da eta Essen, Gelsenkirchen, Herne, Castrop-Rauxel, Dortmund, Witten eta Hattingen hiriek inguratzen dute. Bochumek 2010eko abenduaren 31an 374.737 biztanle zituen. Ruhr ibaiak hiria zeharkatzen du.

Banaketa administratiboa aldatu

Barruti eta auzoak aldatu

Barrutia	Auzoak
Mitte	10 Grumme, 11 Gleisdreieck, 13 Altenbochum, 14 Südinnenstadt, 15 Kruppwerke, 16 Hamme, 17 Hordel, 18 Hofstede, 19 Riemke
Wattenscheid	24 Günnigfeld, 25 Wattenscheid-Mitte, 26 Leithe, 27 Westenfeld, 28 Höntrop, 29 Eppendorf
Nord	36 Bergen/Hiltrop, 37 Gerthe, 38 Harpen/Rosenberg, 39 Kornharpen/Voede-Abzweig
Ost	46 Laer, 47 Werne, 48 Langendreer, 49 Langendreer-Alter Bahnhof
Süd	53 Wiemelhausen/Brenschede, 54 Stiepel, 55 Querenburg
Südwest	63 Weitmar-Mitte, 64 Weitmar-Mark, 65 Linden, 66 Dahlhausen

Historia aldatu

Karlomagnok IX mendean bi merkatu-bidek bat egiten zuten eremuan sortu omen zuen herria. Dena den, bere lehen aipamena Koloniako artzapezpikuak egin zuen Cofbuokheim izenarekin 1041ean. 1321ean herri eskubideak jaso zituen, baina herri txikia izaten jarraitu zuen XIX. mendera arte.

Ikatz eta altzairuaren industria sortu zenean Bochumen biztanleria 4.500etik (1850) 100.000raino igo zen (1914). Populazio hazkuntza hori inguruko herriak bereganatzeagatik eta Poloniatik etorritako immigrante andanagatik izan zen.

1938an juduen aurkako erasoak izan ziren, tartean sinagoga erre zuten naziek, eta judu asko kontzentrazio-esparruetara bidali zituzten. Holokaustoan Bochumgo 500 judu hil zirela gauza jakina da. Else Hirsch irakasle juduak haur ugari Ingalaterrara eta Herbeheretara bidaltzea lortu zuen.

Ruhr eremuan armagintza industria ugari zegoenez, Bigarren Mundu Gerran bereziki eraso zioten 1943 eta 1944an. Hiriaren %38 "bakarrik" deuseztu zen, baina industria eremu ia guztia suntsitu zuten.

Gerraren ondoren, britainiarrek okupaturiko Alemanian etxerik gabe gelditutako jendearentzat bi errefuxiatu eremu ezarri behar izan zituzten. Oraindik ere eztanda egin gabeko bonbak topatzen dira aldian aldian.

Propsteikirche

Ondasun nabarmenak aldatu

Udaletxea (Rathaus): 1927 eta 1931 artean eraiki zen Karl Roth arkitektuaren diseinu modernoari jarraiki. Brontzezko estatua ugari zeuden, baina denak urtu ziren gerrarako. 1943ko bonbaketak bete-betean jo zuen hiria eta kalteak ugariak izan ziren. August Vogelek eginiko iturri biek ordea, (Edertasunaren iturria eta Alaitasunaren iturria) ez zuten kalterik izan. 1951n 28 kanpaidun kariloia ezarri zen.
San Pedro eta San pabloren eliza (Propsteikirche): Bochumeko eliza zaharrena da. Karlomagnok 785-800 artean eraikia dela esaten da. XI. eta XVI. mendeetan berreraikia da.
San Pabloren eliza (Pauluskirche): Erreformaren ondoren katolikoek eta protestanteek istiluak izaten zituztela eta, bigarren eliza bat eraiki behar izan zen. Hau da hiriko eliza protestante nagusia.
Blankenstein gaztelua (Burg Blankenstein): XIII. mendean eraikitako gaztelua da, gaur egun atea eta dorre bat baino ez dira ageri.
Haus Kemnade gaztelua: Lubaki batek babesturiko gaztelua da. 1393an aipatu zen lehenengo aldiz; pizkunde garaiko eta barroko estiloko gehikuntzak ditu.
Rietkötter garagardotegi zaharra (Altes Brauhaus Rietkötter): Bochumeko etxe zaharrenetakoa da, 1630ean eraiki baitzen. 1777an bihurtu zen garagardotegi.

Kirolak aldatu

Hiriko futbol taldea den VfL Bochum gaur egun bigarren mailan ari bada ere, garai hobeak ezagutu ditu. 1997an eta 2004ean bosgarren egin zuen Bundesligan eta birritan izan da Kopako finalista, 1968an eta 1988an. Europan ere jokatu du, UEFA Kopan hain zuzen ere.