Basalapatxa (Xanthium strumarium) Asteraceae familiako landarea da, Ipar Amerikan jatorria duena.[1] Europan landare inbaditzailea da eta 120 zentimetroko altuera ere izan dezake.

Basalapatx
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaPlantae
OrdenaAsterales
FamiliaAsteraceae
LeinuaHeliantheae
GeneroaXanthium
Espeziea Xanthium strumarium

Deskribapena aldatu

Landare usaintsua da, urtebeteko zikloa betetzen duena eta tentea, 1'20 metroko altuera har dezakeena. Adarrek kolore moreko lerroak edo puntuak dituzte.

Hosto triangeluarrak ditu, ertzak horzkatuak dituztenak. Hostoek 10 cm-ko peziolo luzea dute.

Infloreszentziak ardatz baten inguruan kokatzen dira. More koloreko lore txiki ugariz osaturik dauden infloreszentzia esferikoak dira[2]. Uztaila eta iraila artean loratzen da. Lore horietatik sortzen diren fruituak oso arantzatsuak dira. 1-1'5 cm-ko luzera dute[3].

Kokapena aldatu

Ibaiertzeko basoen irekiguneetan azaltzen da[4]. Horretaz gain hondartza ertzetan, baratzetan ur irteeratan ere bai.

Erabilera aldatu

Txinako eta Asia hegoaldeko herrialdeetan antzinatik erabili izan da sendabelar gisa. Ez da komeni ordea hazi kopuru handia jatea toxinak bait ditu[5].

Iruditegia aldatu

Erreferentziak aldatu

  1. Castetter, Edward F.. (1935). «Ethnobiological Studies in the American Southwest I. Uncultivated Native Plants Used as Sources of Food» University of New Mexico Bulletin 4 (1): 54..
  2. Wallace, George. (2012-07-15). «"What's Blooming Now" : Canada Cockleburr (Xanthium strumarium var. canadense (P. Mill.) Torr. & Gray)» "What's Blooming Now" (Noiz kontsultatua: 2024-01-19).
  3. Villar, Luis; José Antonio Sesé. & José Vicente Ferrández. (1997). Atlas de la flora del Pirineo Aragonés II: 1646.. Huesca: Instituto de Estudios Altoaragoneses y Consejo de Protección de la Naturaleza de Aragón ISBN 9788489862036..
  4. «Introductory» web.archive.org 2003-03-10 (Noiz kontsultatua: 2024-01-17).
  5. (Ingelesez) Islam, Mohammad Rashedul; Uddin, Mohammad Zashim; Rahman, Mohammad Sharifur; Tutul, Ershad; Rahman, Mohammed Zakiur; Hassan, Md Abul; Faiz, M. A.; Hossain, Moazzem et al.. (2009). «Ethnobotanical, phytochemical and toxicological studies of Ghagra shak (Xanthium strumarium L.) growing in Bangladesh» Bangladesh Medical Research Council Bulletin 35 (3): 84–90.  doi:10.3329/bmrcb.v35i3.3658. ISSN 2224-7238. (Noiz kontsultatua: 2024-01-17).

Kanpo estekak aldatu