Armentia

Artikulu hau Gasteizko herriari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Armentia (argipena)».

Armentia, Gasteizko udalerria osatzen duten herrietariko bat da. 550 metroko garaieran kokaturik dago. Armentia izena latinezko armentum (azienda larria edo behi-taldea) hitzetik omen dator.

Armentia
Euskal Herria
Armentiako basilika elurpean
Kokapena
Herrialdea	Araba
Udalerria	Gasteizko kuadrilla
Administrazioa
Posta kodea
Geografia
Koordenatuak	42°49′29″N 2°42′25″W
Garaiera	550 m
Demografia

Artikulu hau Gasteizko herriari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Armentia (argipena)».

Historia

Erromatar garaian eta Erdi Aroan Armentia bidegurutze garrantzitsua izan zen. Alde batetik, handik igarotzen zen Done Jakue bidea (kontuan izan Armentiako basilika Euskal Herriko lehen katedrala izan zela). Bestalde, Ab Asturica Burdigalam erromatar galtzada Mariturritik igarotzen zen.

Armentiako tenplua apezpiku egoitza izan zen XI. mendean. Gero, hegoaldeko lurrak musulmanen eskuetatik kristauen agintera igaro zirenean, apezpiku egoitza Kalagorrira aldatu zen.

Armentiako belardia.

Demografia eta biztanleria

Armentiako biztanleria

San Prudentzio basilika

Armentiako basilika edo San Prudentziorena XII. mendean eraiki zuten, estilo erromanikoan, VIII. mendeko tenplu baten hondakinen gainean. 1776an zorigaiztoko eraberritze bat jasan zuen, eta bere egituraren atal bat desagertu egin zen. 1964an berriz eraberritu zuten. Erdi Aroko artearen adibide nagusietako bat da eta Euskal Herriko monumentu izendatu dute.

Elizaren oina gurutze latinoa da. Burualdean zein haren besoak gurutzatzen den tokian dituen gangetan ebanjelisten lau eskultura daude. Elizako kapitelak landareekin, animaliekin, eta zaldun eta zentauroen arteko guduen irudiekin apaindurik daude. Oraindik ere jatorrizko portadaren hondarrak geratzen dira. Tinpanoek eta baxuerliebeek Euskal Herrian den erromanikoko eskultura multzo onenetakoa osatzen dute.

Kanpo estekak

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Euskal Wikiatlasa

• Armentiari buruzko informazioa Gasteizko Eraztun Berdeko webgunean
• Armentiako indusketei buruzko artikulua ARGIA astekarian
• Bisita birtuala

• Datuak: Q2862218
• Multimedia: Armentia (Vitoria-Gasteiz) / Q2862218