Antiprotoi

protoiaren antipartikula

Antiprotoia (p sinboloa) protoiaren antipartikulula da. Antiprotoiak egonkorrak dira, baina, oro har, oso bizitza laburra dute; izan ere, protoi batekin talka eginez gero, bi partikulak deuseztatu egingo dira energia-eztanda batean.

Antiprotoi
Antiprotoiaren antiquark-egitura. Antiquark bakoitzaren kolore-karga ausazkoa da, baina hiru koloreek presente egon behar dute. Antiquarken arteko indarrak gluoiek kudeatzen dituzte.
SailkapenaAntibarioiak
Konposaketa2 goi antiquark, behe antiquark 1
EstatistikaFermionikoa
Elkarreraginakgrabitazioa, elektromagnetiko, elkarrekintza ahula, elkarrekintza bortitza
Ikurrap
AntipartikulaProtoia
TeorizatuaPaul Dirac
AurkituaEmilio Segre eta Owen Chamberlain 1955
Masa inbariantea1,672 621 637(83)×10−27 kg
938,272 013(23) MeV/c2
Espina0,5

Protoiaren berdina den baina -1 karga elektrikoa duen partikula bat existitzea Paul Diracek aurreikusi zuen 1933 Nobel Saria eman zioten hitzaldian.[1] Diracek Nobel Saria jaso zuen, 1928an Einsteinen energia-ekuazioak emaitza positiboak eta negatiboak izan zitzakeela kalkulatzeagatik, positroiren existentzia aurreikusiz, elektroiaren antimateriaren analogoa, karga positiboarekin eta kontrako espinarekin.

Kaliforniako Berkeley Unibertsitateko Emilio Segre eta Owen Chamberlain fisikariek 1955. urtean berretsi zuten antiprotoiaren existentzia; beraz, biek Fisikako Nobel Saria jaso zuten 1959an. Antiprotoi batek bi goi antiquark eta behe antiquark bat du (uud). Neurtu diren antiprotoiaren propietateak guztiak bat datoz protoiaren propietateekin, antiprotoiak karga elektrikoa eta kontrako momentu magnetikoa dituenean izan ezik. Materiaren eta antimateriaren arteko aldea arazo irekia da oraindik ere, gure unibertsoak Big Bangari nola biziraun zion eta zergatik den hain antimateria txikia gaur egun.[2]

Erreferentziak aldatu

Kanpo estekak aldatu